Vai trò của chất pheromone trong việc phát triển khả năng nhận biết mùi ở động vật hữu nhũ mới sinh

Trong quá trình nghiên cứu khả năng học nhận biết ý nghĩa các mùi mới của thỏ con mới sinh, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng chất pheromone có trong sữa mẹ hoạt động như một chất kích thích hóa học giúp các chú thỏ con phát triển khả năng liên hệ các mùi xung quanh với việc được mẹ cho bú một cách nhanh chóng.

Các phát hiện này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chức năng của pheromone cũng như hiểu rõ hơn về việc học hỏi đã diễn ra như thế nào trong những ngày đầu tiên của cuộc đời các động vật hữu nhũ.

Các thỏ con mới sinh (Ảnh: www.oeni.com)

Những phát hiện này được đăng trong ấn bản số 10 tháng 10 của tạp chí Current Biology xuất bản bởi Cell Press và một nhóm bao gồm Gérard Coureaud, Anne-Sophie Moncomble và các cộng sự đến từ trung tâm Khoa Học Vị Giác Châu Âu ở thành phố Dijon (Pháp) – trung tâm được sự hỗ trợ từ Trung Tâm Nghiên cứu Khoa Học Quốc Gia và trường đại học Bourgogne cùng với Inra. Benoist Schaal, người cùng thực hiện nghiên cứu này đồng thời cũng là giám đốc của trung tâm Khoa Học Vị Giác Châu Âu.

Động vật hữu nhũ mới sinh chủ yếu sống nhờ vào sữa mẹ và chúng có các chuỗi hành động thể hiện rất đặc trưng khi tìm sữa. Hành vi tìm kiếm sữa nhanh chóng trở nên ngày càng nhuần nhuyễn hơn, chứng tỏ chúng là những người học có năng lực tốt.

Các nghiên cứu trước đây về việc học hỏi rất sớm này được thực hiện trên một giống thỏ Châu Âu (có tên khoa học Oryctolagus cuniculus) đã chứng minh được rằng các chú thỏ mới sinh có những cử động tìm thức ăn rất điển hình khi đáp lại các tín hiệu khứu giác. Các tín hiệu này có chứa chất pheromone được tiết ra từ tuyến vũ của con mẹ.

Khả năng nhanh chóng phát triển kỹ năng tìm sữa của các động vật hữu nhũ mới sinh bao gồm việc học nhận biết rằng các mùi "mới" ví dụ như các mùi từ bụng mẹ hoặc mùi của sữa là có liên quan đến thức ăn.

Trong nghiên cứu mới này, các nhà khoa học đã "điều tra" xem, liệu pheromone trong tuyến vú có đóng vai trò trong việc giúp thỏ con mới sinh có khả năng liên hệ các mùi khác với nguồn sữa để chúng bú hay không.

Đầu tiên, các nhà khoa học cung cấp pheromone cho các thỏ con mới sinh cùng với một mùi "trung tính" khác và sau đó kiểm tra xem nếu chỉ có duy nhất mùi trung tính thì liệu mùi này sau đó có giúp tạo ra hành vi tìm kiếm thức ăn đặc trưng ở các thỏ con hay không. Bằng cách này, các nhà khoa học đã chứng minh được rằng pheromone thật sự rất hiệu quả trong việc phát triển khả năng của các thỏ con mới sinh học hỏi ý nghĩa của các mùi mới.

Các nhà khoa học chứng minh được rằng việc học hỏi ý nghĩa của các mùi mới nhờ sự tác động pheromone thì có hiệu quả ngay từ lúc các động vật hữu nhũ chào đời và có khả năng đẩy mạnh quá trình học hỏi các mùi thơm kế tiếp khác, các mùi mà chúng có thể gặp sau đó.

Được cho là có khả năng giúp các động vật hữu nhũ mới sinh phát triển việc học hỏi các tín hiệu của khứu giác, pheromone trong vú hoạt động như một loại tín hiệu tổ chức, một tín hiệu có thể phát huy khả năng của não trong việc liên hệ mùi mới với nguồn sữa hiện có.

Điều này tất yếu sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hình thành một kỹ năng thiết yếu: đó là khả năng nhanh chóng phát triển bản năng bú mẹ của động vật hữu nhũ trong những ngày đầu tiên của cuộc đời .

Các nhà khoa học thực hiện nghiên cứu này gồm: Gérard Coureaud, Anne-Sophie Moncomble, Delphine Montigny, Maeva Dewas, và Benoist Schaal thuộc trung tâm Khoa Học Vị Giác Châu Âu (CNRS/ Đại học Bourgogne/Inra) ở Dijon, Pháp cùng với Guy Perrier thuộc trường giảng dạy nông học cao cấp quốc gia Dijon (Pháp).

Trung tâm Nghiên cứu khoa học Quốc gia, Bộ nghiên cứu và Công nghệ (Incentive Concerted Action Neuroscience), Quận Bourgogne và Fyssen Foundation (Paris) tài trợ nghiên cứu này.