Vết tích huyền thoại Beowulf

Những bí ẩn đen tối về huyền thoại Beowulf, thiên hùng ca cổ nhất của xứ Anh, đang dần trỗi dậy từ nấm mồ ở miền đông Đan Mạch.

Các nhà khảo cổ học Đan Mạch tại Lejre - “thủ đô” đầu tiên của nước này - đang tiến hành khai quật sảnh đại yến từ thế kỷ thứ 6, nơi nhiều khả năng đóng vai trò trung tâm về huyền thoại người hùng Bắc Âu. Nằm dưới một cánh đồng ở xứ Lejre, cách Copenhagen 37km về hướng tây, nơi đây từng diễn ra những trò lạc thú trong cuộc sống của giới thượng lưu vào Thời kỳ Đen tối (kéo dài từ thế kỷ thứ 6 đến 13 tại châu Âu). Mới đây, các nhà khảo cổ, dẫn đầu là Tom Christensen, Giám đốc dự án Lejre, đang tìm kiếm, khai quật và xác định niên đại của địa điểm nhiều khả năng là lâu đài hoàng gia đầu tiên ở Lejre (trong sử thi Beowulf được mô tả là “đại sảnh vĩ đại dưới thiên đường”), đồng thời tái hiện các món ăn trong những cuộc yến tiệc thời đó.

Cảnh Beowulf giao chiến với Grendel trong bộ phim cùng tên - (Ảnh: imdb.com)

Các chuyên gia đã tìm thấy hàng trăm bộ xương động vật gần chỗ từng diễn ra những cuộc chơi thâu đêm suốt sáng, cho thấy các thực khách thời xưa không từ chối bất cứ món ngon vật lạ nào, bao gồm heo, bò, cừu, dê, hươu nai, ngỗng, vịt, gà, cá. Những thứ khác cũng được phát hiện gần đó bao gồm các mảnh vỡ bình rượu, 40 mẩu nữ trang vàng, bạc, đồng, gốm sứ nhập từ Anh và Rhineland, cũng như cánh của đại bàng biển. Khoảng 20 vật phẩm bằng vàng nằm cách nơi diễn ra đại yến khoảng vài trăm mét, theo báo cáo trên tạp chí BBC History. “Lần đầu tiên, hoạt động khảo cổ học đã cho chúng ta thấy được một cái nhìn thoáng qua về cuộc sống tại một địa điểm chủ chốt thuộc hoàng gia Đan Mạch thời xưa và có liên quan đến huyền thoại”, theo Giám đốc dự án Christensen thuộc Viện Bảo tàng Roskilde tại Đan Mạch.

Trong huyền thoại Beowulf - vốn được cho là có ảnh hưởng nhất định đến tác phẩm Chúa tể những chiếc nhẫn của Tolkien - một quý tộc trẻ từ miền nam Thụy Điển đến nước láng giềng Đan Mạch để cứu hoàng gia nước này khỏi tên khổng lồ ăn thịt người Grendel. Con quái vật xấu xí đã xông vào sảnh đại yến của nhà vua Đan Mạch tại Lejre, trong lúc vị vua và các chiến binh của mình đang say túy lúy sau một yến tiệc linh đình. Lúc gặp vua Đan Mạch, Beowulf đề nghị giúp sức giết gã khổng lồ, và chàng một mình đứng đợi nó mò đến. Trong cuộc đấu tay đôi, người hùng đã đánh bại Grendel, đuổi theo nó đến hang ổ và cuối cùng giết chết quái thú.

Trong lúc khai quật sảnh đại yến trên, các nhà khảo cổ học cũng tìm được thêm 6 đại sảnh khác của hoàng gia Đan Mạch tại Lejre. Họ phát hiện mỗi triều đại đời đầu của nước này chỉ sử dụng mỗi sảnh trong vài thế hệ, trước khi phá đi và xây sảnh mới, kế bên nơi cũ. Kết quả giám định cho thấy những nơi này được sử dụng trong giai đoạn từ năm 500 đến 1000, hầu như đều cùng trên một khu vực, trừ sảnh có liên quan đến huyền thoại Beowulf. Việc thay đổi vị trí có thể phần nào liên quan đến những sự kiện đã được mô tả trong huyền thoại, và theo truyện thì đó là nơi Grendel hoành hành trước khi Beowulf đến. Vẫn chưa rõ liệu Grendel (có nghĩa là “kẻ hủy diệt”) chỉ tồn tại trong truyền thuyết hay xuất hiện dưới một dạng nào đó của bệnh tật và cái chết, hoặc có thể đơn giản là một kẻ thù có bề ngoài hung tợn. Tuy nhiên, sau đó, câu chuyện về người hùng trên đã được truyền miệng đến xứ sở sương mù, và trở thành huyền thoại được yêu thích trong xã hội Anh vào thế kỷ thứ 7 hoặc thứ 8.