Vì sao nhiều người “ra đi” vào mùa đông?

Năm ngoái, hơn 23.000 người già ở Anh và xứ Wales đã chết do không chịu được thời tiết giá rét vào mùa đông. Trước đó năm 2004, số người chết vào mùa đông lên tới 29.000 người. Trung bình mỗi giờ có gần 10 người ở độ tuổi từ 65 tuổi trở lên “về bên kia thế giới” khi nhiệt độ giảm xuống còn 4^oC. Trong khi đó, tại thành phố lạnh nhất trên thế giới, Yakutsk ở Đông Sibérie (Nga), số người chết vào mùa đông không tăng đột biến, ngay cả khi nhiệt độ xuống đến âm 49^oC. Vậy tại sao ở Anh lại có nhiều người chết khi đông sang?

Theo Giáo sư Bill Keatinge của Đại học Queen Mary ở Luân Đôn, chuyên gia nghiên cứu vấn đề này, các nước có mùa đông ôn hòa nhất thường có số người chết cao hơn những nước có mùa đông khắc nghiệt. Ông cho rằng rất ít người chết do thân nhiệt giảm khi nhiệt độ xuống thấp, đa phần là do đột quị và nhồi máu cơ tim. Nguyên nhân là do máu dễ vón cục khi

(Ảnh: PA)

cơ thể bị lạnh. Khi lạnh, cơ thể co rút các mạch máu dưới da nhằm ngăn máu chảy đến da và để giữ thân nhiệt ổn định. Điều này đồng nghĩa máu sẽ dồn về các cơ quan trung tâm của cơ thể, dẫn đến tình trạng quá tải ở tim và phổi. Để giảm tải, cơ thể bài tiết muối và nước và dẫn đến hệ quả: máu trở nên đặc hơn và dễ tụ thành khối – tác nhân gây nhồi máu cơ tim và đột quị.

“Thủ phạm” thứ hai là chứng viêm nhiễm đường hô hấp như cảm cúm. Giáo sư Keatinge cho biết thêm tần số các trận dịch cúm đã giảm trong 30 năm qua. Xu hướng giảm này chủ yếu là do các loại virus cúm có độc lực không mạnh chứ không phải nhờ tiêm phòng cúm hàng năm cho người cao tuổi. Theo đánh giá của ông, những nguyên nhân liên quan đến bệnh và chết do thời tiết lạnh nhìn chung đã giảm do người dân biết cách giữ ấm hơn và ngành y tế can thiệp. ư

Tuy nhiên, ở Anh và những nước như Bồ Đào Nha – cũng có tỷ lệ người già tử vong cao vào mùa đông, việc giữ ấm còn khá sơ sài. “Người dân ở miền Bắc Phần Lan rất ý thức đề phòng lạnh. Họ giữ nhà cửa ấm hơn so với người Anh và mặc quần áo thật ấm khi ra ngoài”, ông nói. Nhiều nghiên cứu cho thấy người già, nhất là những người thu nhập thấp, có nguy cơ “ra đi” cao nhất vì một số lý do. Trước hết là sức đề kháng bệnh tật đã yếu đi, máu lưu thông khó khăn hơn so với người trẻ vốn có thể chịu đựng được tình trạng máu cô đặc. Với những người hưởng lương hưu thấp có thể gặp khó khăn trong việc giữ nhà cửa ấm hơn và có thể phụ thuộc vào giao thông công cộng hoặc đi bộ chứ không đi xe hơi.

Giáo sư Keatinge cũng cảnh báo hiện tượng Trái đất ấm dần lên có thể làm tình hình trở nên tệ hơn. Tình trạng ấm nóng toàn cầu làm mùa đông ít khắc nghiệt hơn và điều đó có thể gây nguy hiểm. Bởi khi không còn lo lắng về cái lạnh, mọi người có xu hướng ít quan tâm đến việc sưởi ấm và trang bị quần áo ấm. Theo thống kê, mỗi khi nhiệt độ dưới mức 18^oC giảm 1oC thì tỷ lệ người chết trong mùa đông tăng thêm tương ứng 1,4%.

N.MINH