Trung Quốc tiếp tục tìm hiểu mộ Tào Tháo

Các nhà khảo cổ Trung Quốc sẽ tiếp tục khai quật ngôi mộ được cho là của Tào Tháo, đồng thời phân tích và kiểm chứng các tài liệu để xác định thân phận của người đàn ông trong mộ.

Một bức chân dung Tào Tháo. Ảnh: cri.cn.

Mới đây, các nhà khảo cổ học Trung Quốc nhận định sơ bộ, ngôi lăng mộ thế kỷ thứ 3 phát hiện ở tỉnh Hà Nam thuộc miền trung Trung Quốc đúng là lăng mộ Tào Tháo đã tìm kiếm hàng nghìn năm, kết quả phát hiện này được Viện Khoa học xã hội Trung Quốc công nhận là một trong 6 phát hiện khảo cổ lớn nhất năm 2009. Sau khi kết luận được công bố, ngôi mộ đã thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của công chúng. Nhưng cũng có nhiều người hoài nghi liệu nó không phải mộ của Tào Tháo.

Tào Tháo là nhà chính trị, nhà quân sự và nhà văn học nổi tiếng thời Tam Quốc. Lăng mộ được cho là của ông nằm ở phía nam thôn Tây Cao Huyệt, xã An Phong, huyện An Dương, tỉnh Hà Nam. Ở hiện trường khai quật lăng mộ Tào Tháo thực ra có 2 ngôi mộ lớn cách nhau khoảng 20 m. Chúng nằm song song theo hướng đông-tây. Trước đó, hai ngôi mộ từng nhiều lần bị kẻ trộm mộ đào bới, Đài phát thanh quốc tế Trung Quốc cho biết.

"Từ năm 2006 đến năm 2008 hai mộ bị đào trộm nhiều lần. Để cổ vật dưới đất không tiếp tục bị phá hoại, Sở nghiên cứu khảo cổ văn vật tỉnh Hà Nam bắt đầu tiến hành khai quật lăng mộ từ trung tuần tháng 12/2008 sau khi nhận được sự phê chuẩn của Cục Cổ vật nhà nước. Đến hạ tuần tháng 12/ 2009, công việc khai quật tạm ngừng", Phan Vĩ Bân, một nhà nghiên cứu thuộc Sở Nghiên cứu khảo cổ văn vật tỉnh Hà Nam, cho biết.

Ông Phan Vĩ Bân đã công bố những bức ảnh khai quật khảo cổ tại một hội nghị học thuật. Nhà nghiên cứu cho biết, khác với đông đảo lăng mộ vua chúa, mặt phẳng lăng mộ Tào Tháo là hình chữ "Giáp" Trung Quốc. Mộ được xây bằng gạch và có quy mô hoành tráng, kết cấu phức tạp, Nó gồm đường đi vào mộ, 2 gian phòng đằng trước và đằng sau cùng 4 phòng ở hai bên. Đường dốc đi vào mộ dài 39,5 m, rộng 9,8 m. Nơi sâu nhất cách mặt đất 15 m. Đá lát đường trong lăng mộ là đá tảng lớn có chiều dài 95 cm, chiều rộng 90 cm. Chúng được lát rất công phu. Cánh cửa vào mộ còn lại có tranh khắc đá tuyệt đẹp với nội dung phong phú, kỹ xảo điêu luyện. Các thứ nói trên đều cho thấy địa vị đặc biệt của người được chôn trong mộ.

Ông Lưu Chấn Đông, chuyên gia của Cục nghiên cứu khảo cổ thuộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc, cho biết, nhiều chứng cứ khiến ông khẳng định ngôi mộ lớn này thuộc thời kỳ những năm cuối đời Đông Hán. Các hiện vật được khai quật cũng phù hợp với tài liệu ghi chép lịch sử về chủ trương "mai táng giản đơn" của Tào Tháo.

Căn phòng phía trước trong mộ được cho là của Tào Tháo. Ảnh: China Daily.

Ngôi mộ lớn ở thôn Tây Cao Huyệt sở hữu những điểm đặc trưng của mộ xây bằng gạch, có nhiều căn phòng thời kỳ Đông Hán. Nó có một con đường đi vào mộ, 2 gian chính và 4 gian hai bên. Đây là đặc trưng chung của mộ lớn thời kỳ Đông Hán. Nhưng ngôi mộ này có sự khác biệt rõ nét so với lăng mộ đời Đông Hán. Nó không có hành lang lượn khúc, căn phòng đằng trước đằng sau giống như hình vuông.

Xét về thời đại, ngôi mộ nằm vào giai đoạn chuyển tiếp từ tập tục mai táng đời Hán sang tập tục đời Tấn, cho nên suy đoán ngôi mộ này thuộc những năm cuối đời Đông Hán là có cơ sở. Kết hợp tài liệu ghi chép, tập tục mai táng thời kỳ Tào Ngụy xảy ra thay đổi căn bản, hình thức mai táng dưới đất thay đổi. Chẳng hạn, ở Đời Tây Hán và Đông Hán việc chôn theo quần áo may bằng ngọc khá phổ biến. Đó là yếu tố quan trọng để thể hiện chế độ đẳng cấp. Nhưng đến thời kỳ Tào Ngụy, người ta không còn chôn theo quần áo may bằng ngọc.

Trưởng nhóm khai quật mộ, ông Phan Vĩ Bân, cho biết các thành viên trong nhóm tìm thấy khoảng 250 hiện vật có thể phục chế, trong đó có một thẻ bài khắc chữ có thể chứng minh thân phận của người chôn trong mộ. Những thứ khác - gồm vũ khí, đồ gốm, đá ngọc - đều là đồ dùng thường ngày của người được chôn trong mộ.

Trong ngôi mộ thứ 2 đã được khai quật, các nhà khảo cổ học còn phát hiện một số xương sọ, xương cánh tay, xương cẳng chân. Bà Trương Quân, chuyên gia nghiên cứu người cổ đại của Viện Khảo cổ thuộc Viện Khoa học xã hội Trung Quốc phán đoán đây là bộ xương của một đàn ông và hai phụ nữ, đàn ông có độ tuổi từ 60 đến 70. Người phụ nữ lớn tuổi hơn khoảng 50 tuổi, còn người kia chỉ hơn 20 tuổi.

Trước một số ý kiến cho rằng phải tiến hành xét nghiệm ADN mới có thể kết luận đây là mộ của Tào Tháo, bà Trương Quân cho rằng việc này rất khó thực hiện.

"Chúng ta hãy đánh giá lại tính khả thi trong việc xét nghiệm ADN bộ xương đàn ông phát hiện trong ngôi mộ lớn thứ 2. Thứ nhất, bộ xương được bảo tồn rất kém, không thể cung cấp mẫu đạt yêu cầu để xét nghiệm ADN. Vì bộ xương được phát hiện trong nước bùn nên người ta phải dùng nước sạch để rửa.

Thứ hai, lăng mộ bị đào trộm nhiều lần nên không thể loại trừ khả năng những kẻ trộm để lại ADN của chúng trên bộ xương. Thứ ba, tìm hậu duệ thực sự của Tào Tháo không phải việc dễ dàng. Thứ tư, về kỹ thuật, Trung Quốc vẫn gặp phải nhiều khó khăn trong kỹ thuật xét nghiệm ADN trên nhiễm sắc thể Y cổ đại", bà Trương nói.

Ông Vương Nguy, Giám đốc Viện Khảo cổ Trung Quốc, cho biết, để trả lời câu hỏi của công chúng, các nhà khảo cổ học tiếp tục triển khai các hoạt động nghiên cứu ngôi mộ. Sau quá trình đó, giới khoa học trong các lĩnh vực liên quan sẽ đưa ra ý kiến mang tính kết luận.