Phân tích hóa thạch mới cho thấy chim biển Plotopteridae ở Nhật Bản có nhiều điểm tương đồng với chim cánh cụt khổng lồ đã tuyệt chủng ở New Zealand.
Khoảng 62 triệu năm trước, có đến 9 loài chim cánh cụt sinh sống trên vùng biển nhiệt đới New Zealand. Một số có kích thước tương đương những con chim cánh cụt hiện đại, nhưng một số khác như Crossvallia waiparensis có thể phát triển tới chiều cao 1,6 m, bằng một người phụ nữ trưởng thành.
Trong khi đó, chim biển Plotopteridae mới xuất hiện trên Trái Đất từ hơn 30 triệu năm trước. Hóa thạch của chúng chỉ được tìm thấy tại một số địa điểm ở Nhật Bản và Bắc Mỹ. Một số mẫu vật Plotopteridae thậm chí còn lớn hơn chim cánh cụt khổng lồ với chiều cao cơ thể đạt 1,8m.
Hình ảnh phục dựng một loài Plotopteridae. (Ảnh: Mark Witton).
Mặc dù sống cách nhau gần 30 triệu năm về thời gian và 5.000km về khoảng cách địa lý, hai loài chim cổ đại này lại có sự giống nhau đến kinh ngạc. Nghiên cứu mới được thực hiện bởi các chuyên gia tại Bảo tàng Canterbury ở New Zealand cho thấy ngoài hình dạng cánh giống nhau, cả hai loài đều sở hữu chiếc mỏ dài với lỗ mũi giống như khe, cũng như cấu trúc xương ngực và xương vai thuận lợi cho việc bơi lặn.
"Plotopteridae trông giống chim cánh cụt, bơi giống chim cánh cụt và có lẽ cũng ăn như chim cánh cụt, nhưng chúng không phải là chim cánh cụt", tác giả chính của nghiên cứu Paul Scofield, quản lý Bảo tàng Canterbury mô tả trong bài đăng trên tạp chí Nghiên cứu Tiến hóa và Phân loại Động vật học hôm 29/6.
Mặc dù có nhiều điểm tương đồng về thể chất, Plotopteridae và chim cánh cụt khổng lồ không có quan hệ họ hàng. Plotopteridae có liên quan chặt chẽ với một số loài chim biển khác như cốc, ó biển và chim điên.
"Đây là một ví dụ về thứ mà chúng ta gọi là tiến hóa hội tụ, khi các sinh vật thuộc dòng dõi, họ hàng khác nhau phát triển các đặc điểm hình thái giống nhau trong điều kiện môi trường tương tự", đồng tác giả của nghiên cứu Vanesa De Pietri, người phụ trách Bảo tàng Canterbury chia sẻ.
Giống như chim cánh cụt, các nhà khoa học cho rằng Plotopteridae cũng tiến hóa từ các loài tổ tiên bay lượn trên trời, săn mồi bằng cách lao từ trên không trung xuống nước. Theo thời gian, chúng phát triển kỹ năng bơi lội và thích nghi với cuộc sống bên dưới mặt đất và đại dương.