Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Các di tích Nubian từ Abu Simbel đến Philae của Ai Cập là Di sản văn hóa thế giới năm 1979.
Các di tích Nubian từ Abu Simbel đến Philae - Di sản văn hóa thế giới tại Ai Cập
Abu Simbel là một khu vực khảo cổ quan trọng không chỉ của Ai cập mà đối với cả thế giới. Abu Simbel bao gồm hai ngôi đền lớn được tạc từ đá nằm tại khu vực phía Nam, Ai Cập. Khu vực khảo cổ này nằm bên hồ Nasser cách thành phố Aswan cổ khoảng 290 km về phía Tây Nam.
Hầu hết toàn bộ kiến trúc đền đều được tạc từ đá rắn chỉ trừ vách tường phía trong sân và một kiến trúc nhỏ xây dựng thờ Mặt trời. Nằm tại một khu vực khá hẻo lánh, địa hình cao do đó ngôi đền vẫn còn tương đối nguyên vẹn. Bất chấp trong nhiều năm nước trong đập Aswan đã dâng cao, ngôi đến vẫn được bảo quản tốt.
Không chỉ hoành tráng về mặt kích thước, Abu Simbel còn gây ấn tượng mạnh cho người xem với mặt tiền hoành tráng. Toàn bộ mặt phía trước đền là bốn pho tượng khổng lồ, miêu tả nhà vua. Tượng cao khoảng 22 mét, chia làm 2 bên ở giữa là lối đi vào được khoét sau trong vách đá. Ngôi đền này được xây dựng dưới thời Pharaong Ramesses II.
Sự hùng vĩ, hoành tráng của ngôi đền nổi tiếng từ thời cổ đại Abu Simbel
Pharaong Ramesses II trị vì Ai Cập từ năm 1279 đến năm 1213 trước Công nguyên. Nhà vua đã cho xây dựng rất nhiều các công trình dọc sông Nil đế ghi lại các chiến lích của mình, trong số những công trình đó có Abu Simbel. Ngôi đền danh tiếng này đã được khởi công xây dựng từ những năm đầu tiên của triều đại Ramesses II và hoàn tất trong khoảng 24 năm. Đền thờ 3 vị thần quan trọng có nhiệm vụ bảo hộ nhà nước Ai Cập là: Amun-Re; Ptah và Re-Honakhly và chính nhà vua Ramesses II. Vua Ramesses II được thờ phụng ở đây ngay từ khi ông còn sống và tại vị. Phần lớn các tác phẩm kiến trúc điêu khắc chạm nổi ở đây có nội dung kể vể những trận đánh của Ramesses II như trận đánh tại Syria, Libya và Nubia. Bên cạnh đó cũng còn một số bức phù điêu chạm khắc hình ảnh được thần thánh hóa của Pharaong Ramesses II. Ngoài ra còn có một công trình kiến trúc nhỏ nhưng cũng vô cùng ấn tượng đó là đền thờ nữ thần Hathor và chính phi Nefertati của vua Ramesses II.
Toàn bộ kiến trúc còn lại của Abu Simbel nằm ở Nubia. Theo ý kiến của các nhà sử học và các chuyên gia thì Abu Simbel được lựa chọn xây dựng tại đây vì thời điểm đó Nubia thuộc quyền quản lý hành chính của Ai Cập đồng thời địa chất của khu vực này phù hợp để xây dựng những công trình lớn. Tại Nubia có nhiều đá sa thạch tốt rất thích hợp làm vật liệu xây đền. Ngoài ra do vị trí hang đá hướng về phía mặt trời mọc do đó cứ vào tháng hai và tháng 10 hàng năm, ánh nắng mặt trời có thể dọi vào tận bên trong điện thờ, sâu trong hang. Đến nay vẫn có những tranh cãi về việc xây dựng của người xưa là có chủ ý hay không chủ ý sử dụng luồng ánh sáng này.
Những chạm khắc tinh xảo từ hàng nghìn năm trước cho đến nay vẫn khiến các nhà khảo cổ trên thế giới không khỏi ngạc nhiên và khiến bất kỳ ai nhìn thấy cũng phải kinh ngạc
Năm 1960, khu di chỉ khảo cổ quan trọng với giá trị to lớn này đã chút nữa bị nhấn chìm do công trình xây đập Aswan. May mắn nhờ chiến dịch hỗ trợ của Unesco và nhiều quốc gia trên thế giới, ngôi đền cũng những bức tượng và hiện vật vô giá tại đây đã được di chuyển lên vùng đất cao hơn. Cuộc giải cứu thời gian đó đã tiêu tốn tới 40 triệu USD.
Thực tế đã có rất nhiều cuộc thăm dò, khai quật và nghiên cứu tại di chỉ này tuy nhiên đến nay vẫn chưa thể tìm được nguồn tư liệu xác thực nào có liên quan đến việc xây dựng đền. Các nhà khoa học đã phải tiến hành giám định và chắp nối nhiều nguồn tư liệu khác nhau để có lời giải cho ý nghĩa cũng như cách người Ai Cập cổ tạo nên những công trình kỳ vĩ như Abu Simbel. Theo đó, những thợ khắc đá đã phải tặc những pho tượng khổng lồ ở dạng thô theo kích thước của người họa sĩ phác họa. Nhóm thợ thực hiện phần thô chỉ cần tạc pho tượng sau vào trong vách đá. Sau đó công đoạn tiếp theo đến những thợ lành nghề tạo hình dáng cho pho tượng và các nghệ nhân tiếp tục thực hiện công đoạn cuối cùng tạc nên khuôn mặt, hình thái pho tượng. Tất cả các tấm phù điêu chạm khắc bên trong và bên ngoài đến đều được thực hiện cũng theo công đoạn trên.
Trong những năm 1960, do công trình xây dựng đập Aswan, các di tích khảo cổ này đã vướng vào mối đe dọa ngập trong nước và sụt lún hoàn toàn. Thời gian đó, Tổ chức Unesco đã tổ chức một chiến dịch lớn với sự hỗ trợ của nhiều quốc gia nhằm giải cứu những di tích này. Từ năm 1964 đến năm 1968, hai ngôi đền này đã được tháo dỡ và đặt lại vị trí cao hơn vị trí ban đầu 65km. Để vận chuyển những tảng đá khổng lồ nặng tới hàng chục tấn để di dời ngôi đền, các nhà khoa học, khảo cổ đến từ nhiều quốc gia đã làm việc vất vả để nghiên cứu cách thức và sau đó thực hiện trong suốt gần 4 năm. Kinh phí di dời hai ngôi đến này vào thời kỳ đó đã mất tới 40 triệu USD. Ngày nay, Các di tích Nubian từ Abu Simbel đến Philae bao gồm Abu Simbel trở thành một trong những địa điểm nổi tiếng khắp thế giới, thu hút hàng chục nghìn lượt khách thăm quan mỗi năm.