Khoa học vẫn chưa thể giải thích chính xác hiện tượng hung hãn bất thường ở loài cá voi sát thủ. Trong khi đó, số vụ tấn công của chúng vẫn không ngừng tăng lên.
Cá voi sát thủ (Orcinus orca) là một giống loài khá đặc biệt, khi chúng là kẻ săn mồi đỉnh cao ở đại dương và không có kẻ thù tự nhiên xứng tầm nào ngoài con người.
Cá voi sát thủ ở gần đảo Unimak, miền đông quần đảo Aleut, Alaska. (Ảnh: Getty).
Trên thực tế, cá voi sát thủ rất kén ăn. Chúng hầu như không ăn gì ngoài cá hồi Chinook - một loài cá di cư sống dưới biển, và mỗi lần cũng ăn khoảng vài chục con mỗi ngày.
Thế nhưng không hiểu lý do vì sao, cá voi sát thủ sống ở một số khu vực, đặc biệt là vùng Tây Bắc Thái Bình Dương gần đây bắt đầu xuất hiện hành vi "bắt nạt" các giống loài khác. Nạn nhân của chúng có thể là cá heo, cá voi và thậm chí là cá mập.
Theo Science Alert, những đàn cá voi sát thủ được bắt gặp khi chúng chơi trò "chuyền cá heo", nghĩa là ném sinh vật tội nghiệp này từ cá thể này sang cá thể khác.
Cá heo sát thủ húc chết các nạn nhân trong "trò chơi" của chúng. (Ảnh: CC BY-NC-ND).
Những người quan sát cá voi khi thấy cảnh tượng này thường cho rằng chúng chỉ đùa giỡn với con cá heo, rồi sau đó sẽ để nó trốn thoát. Thế nhưng trên thực tế, những nạn nhân của chúng thường bỏ mạng sau trò đùa quái ác này, và chịu cảnh phơi xác trên biển.
Thường gặp nhất là cá heo cảng (Phocoena phocoena) và cá heo Dall (Phocoenoides dalli). Điều kỳ lạ là không có nạn nhân nào bị ăn thịt. Không chỉ cá heo, mà ngay cả cá mập cũng là đối tượng bị tấn công của cá voi sát thủ.
Vào tháng 3, một cặp cá voi sát thủ ở vùng biển Nam Phi được cho là đã giết chết 17 con cá mập chỉ trong một cuộc đi săn. Nhóm nghiên cứu của Quỹ tín thác Bảo tồn Động lực biển cho biết xác những con cá mập này bị bão và triều dâng làm dạt vào bờ. Đây là số lượng cá mập lớn nhất bị hai con cá voi sát thủ giết trong cùng một lần đi săn.
Xác một trong những con cá mập từng là nạn nhân của cá voi sát thủ. (Ảnh: Quỹ tín thác Bảo tồn Động lực biển).
Những con cá mập bị giết đều đã trưởng thành, có con dài tới 3 mét. Đặc điểm chung của những nạn nhân là con nào cũng rách toang phần bụng và bị ăn hết nội tạng.
Chưa dừng lại ở đó, cách đây không lâu, cá voi sát thủ ở vùng biển gần bán đảo Iberia (vùng Địa Trung Hải), cũng liên tục tấn công các thuyền buồm ở vùng biển mà không ai biết lý do vì sao.
Các nhà nghiên cứu đã hợp tác và ghi lại hơn 200 báo cáo về các vụ việc va chạm với cá voi sát thủ, trong đó những con cá này đến gần hoặc đụng vào tàu thuyền dọc đường biển ở bán đảo Iberian, thuộc hải phận Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha từ năm 2020 đến nay.
Năm 2020 báo chí đã đưa tin về loạt hành động hung hăng của cá voi sát thủ ở vùng biển này. Vào thời điểm đó, các nhà khoa học đưa ra nhiều giả thuyết khác nhau rằng những con cá này có thể hành động như vậy vì tò mò, nghịch ngợm hoặc xác định chủ quyền vùng biển sinh sống.
Số vụ cá voi sát thủ tấn công tàu thuyền không ngừng gia tăng, nhưng không ai biết động cơ đằng sau điều này. (Ảnh: Twitter).
Ông Alfredo López, Giáo sư sinh học tại Điều phối viên nghiên cứu động vật biển có vú (CEMMA) cho biết: "Đây không phải là sự trả thù. Chúng chỉ hành động như một biện pháp phòng ngừa".
Cũng theo Giáo sư López, những con cá voi sát thủ dường như không có kế hoạch tính trước để gây thiệt hại cho tàu thuyền. "Chúng tôi suy đoán rằng, bầy cá voi sát thủ không có ý định tấn công con người", ông López nói.
Dẫu vậy, tất cả đều chỉ là giả thuyết. Hiện, các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích chính xác hiện tượng hung hãn bất thường ở loài cá voi này.
Dù không có đối thủ dưới nước, song một số quần thể cá voi sát thủ vẫn rơi vào tình trạng bị đe dọa hoặc nguy cấp. Nguyên nhân chủ yếu do ô nhiễm môi trường sống, suy giảm con mồi, xung đột với các hoạt động đánh cá và tàu bè...