Dường như việc các con tàu di chuyển theo vòng tròn đã trở thành một hiện tượng ngày càng phổ biến và bí ẩn.
Đầu giờ chiều 31/5, các sĩ quan cao cấp trên tàu chở dầu Willowy được triệu tập, nhận thông báo tàu của họ và bốn tàu khác trong vùng lân cận đang di chuyển theo vòng tròn một cách bí ẩn, không thể lái và tất nhiên là sẽ đâm vào một chỗ.
Giả định ngay lập tức là dòng chảy mạnh. Tuy nhiên, không có dòng chảy nào như vậy ở nơi mà các con tàu đang đi - phía nam Đại Tây Dương, phía Tây thành phố Cape Town, Nam Phi.
Các nhà nghiên cứu theo dõi những vòng tròn di chuyển kỳ quái gần bờ biển Trung Quốc tin rằng, chúng có lẽ là kết quả của việc thao túng GPS - hệ thống được thiết kế để theo dõi - mà tất cả các tàu thương mại đều phải sử dụng theo luật quốc tế.
Hệ thống nhận dạng tự động có tên AIS, là công nghệ phát các số nhận dạng duy nhất từ mỗi tàu - cùng với vị trí GPS, hành trình và tốc độ của tàu - cho các tàu khác gần đó.
Những tín hiệu này được thu thập bởi các vệ tinh, sử dụng để theo dõi hành vi đáng ngờ, bao gồm buôn lậu, đánh bắt cá bất hợp pháp và đặc biệt là buôn lậu dầu.
Một điều kỳ lạ đã xảy ra với tàu chở dầu di chuyển gần Cape Town, Nam Phi, ngày 31/5/2020. (Ảnh: Sky News).
Các vòng tròn phát hiện gần bờ biển Trung Quốc được cho là do sự can thiệp của GPS, một điều trùng khớp với lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran, theo Phil Diacon, Giám đốc điều hành của Công ty Tình báo hàng hải Dryad Global.
Tuy nhiên, theo một phân tích dữ liệu toàn cầu của tổ chức môi trường SkyTruth và Giám sát Đánh bắt cá thế giới, một số sự cố đi vòng quanh cũng xảy ra ở những nơi khá xa các cảng Trung Quốc.
SkyTruth tìm thấy các địa điểm thực sự của những con tàu cách xa cả ngàn dặm những lộ trình hay có hiện tượng đi vòng tròn.
Tuy vậy, vị trí các con tàu, một lần nữa thường thực sự ở gần các bến dầu hoặc tại các địa điểm mà sự gián đoạn GPS từng được báo cáo trước đó.
Nhưng đây không phải là trường hợp của tàu Willowy.
Vào khoảng 1 giờ sáng 31/5, tàu chở dầu thô treo cờ Liberia do Singapore điều hành, đột nhiên vung lên mạn phải và bắt đầu thực sự đi theo vòng tròn.
Con tàu không thể lái và phi hành đoàn báo cáo rằng bốn tàu khác trong vùng lân cận của nó cũng bị bắt trong một vòng xoắn ốc tương tự.
"Sự can thiệp của GPS có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, với một nửa số thương vong trên biển liên quan đến sai lầm hàng hải", như ông Diacon nói với Sky News.
Có ý kiến cho rằng kỹ thuật nhiễu GPS đã được sử dụng bởi Lực lượng vệ binh Cách mạng Iran để lừa tàu thương mại vào vùng biển của họ. Ngoài ra, khả năng tác chiến điện tử của Trung Quốc cũng được đề xuất như một nguyên nhân tiềm năng cho hiện tượng một số tàu xuất hiện cách hàng ngàn dặm nơi lẽ ra chúng phải ở.
Thủy thủ đoàn trên tàu Willowy nhận thức được những vấn đề này nhưng không có rủi ro nào ở phía Tây Cape Town - một chặng đường dài từ eo biển Hormuz hoặc Biển Đông đang tranh cãi – có thể là nguyên nhân hợp lý.
Nhưng Cơ quan Vũ trụ Châu Âu phát hiện ra một thứ khác ở đó.
Không ai biết tại sao, nhưng từ trường của Trái đất - đã mất gần 10% sức mạnh trong hai thế kỷ qua - đang phát triển đặc biệt yếu ở một khu vực rộng lớn kéo dài từ châu Phi đến Nam Mỹ, tác động đến vệ tinh và tàu vũ trụ.
Được biết đến với cái tên Nam Đại Tây Dương, cường độ từ trường tại khu vực này đã nhanh chóng bị thu hẹp trong 50 năm qua. Và trong 5 năm qua, một trung tâm cường độ cực thấp thứ hai phát triển ở phía Tây Nam châu Phi, rất gần nơi tàu Willowy di chuyển.
Một suy đoán liên quan đến sự suy yếu này là đó là một dấu hiệu cho thấy Trái đất đang hướng tới một sự đảo ngược cực - trong đó các cực từ Bắc và Nam đảo ngược.
Sự thay đổi này không xảy ra ngay lập tức mà thay vào đó sẽ xảy ra trong suốt một vài thế kỷ, trong đó sẽ có nhiều cực từ Bắc và Nam trên toàn cầu.
Tác động sẽ rất lớn đối với các tàu đi biển có điều hướng dựa trên la bàn từ tính - khiến chúng không chỉ đi theo vòng tròn, mà thậm chí còn không nhận ra điều đó.
May mắn thay, thời đại la bàn từ tính chi phối hàng hải đã qua cả hàng thế kỷ.
Những tàu hiện đại như Willowy sử dụng một thứ gọi là con quay hồi chuyển, tìm thấy hướng Bắc thực sự được xác định bởi trọng lực và trục quay của Trái đất thay vì cực từ Bắc.
Con quay hồi chuyển được sử dụng cùng với các hệ thống khác của tàu để phát hiện hướng Bắc thực sự, xác định tiến trình của tàu và điều khiển nó. Nếu thất bại, nó có thể gây ra chính xác những vấn đề mà Willowy gặp phải.
Thủy thủ đoàn, cùng với các giám thị hàng hải trên bờ của công ty, từng điều tra và xác định rằng con quay chính của con tàu thực sự bị trục trặc.
Con tàu đã hoạt động trở lại một cách an toàn khi chuyển sang sử dụng con quay thứ cấp, cùng với một la bàn từ tính kiểu cũ, Executive Ship xác nhận với Sky News.
Khi được hỏi điều gì đã gây ra sự cố, công ty mô tả nó là "sự cố ngẫu nhiên" và thêm rằng "việc sửa chữa sẽ được thực hiện tại cảng tiếp theo, nơi nguyên nhân sẽ được xác định bởi kỹ thuật viên trên bờ".
Nhưng những con tàu khác trong vùng lân cận của Willowy, lượn vòng và dường như sẽ đâm vào một chỗ thì sao?
Người phát ngôn của Executive Ship giải thích với Sky News: "Nguyên nhân ban đầu cũng chỉ có thể hiểu là do dòng chảy mạnh".