San José, một chiến hạm Tây Ban Nha bị đắm trong thế kỷ 18, từng chứa trong nó kho báu khổng lồ, lớn tới mức người ta không thể hình dung con tàu có thể nổi được trên biển. Vừa qua, con tàu đã được tìm thấy, sau nhiều thế kỷ nằm dưới đáy biển ở vùng Caribbean.
Khám phá lịch sử kỳ thú của xác tàu chứa kho báu lớn nhất thế giới
"Với tư cách lãnh đạo đất nước, tôi rất vui khi được thông báo cho các bạn biết rằng chúng ta đã tìm thấy chiến hạm San José, 307 năm sau khi nó bị đắm" - Tổng thống Juan Manuel Santos nói trong một thông báo đưa ra cuối tuần trước.
Cuộc chiến dữ dội trên biển
Tàu San José được cho là mang theo một trong những kho báu lớn nhất thế giới, trị giá nhiều tỷ đô la. Phía Colombia đã phát hiện San José hôm 27/11, khi một đội tìm kiếm quốc tế, dưới sự lãnh đạo của Học viện nhân chủng học và lịch sử Colombia (ICANH), tìm thấy một con tàu cổ với đặc điểm cấu trúc giống các mô tả lịch sử về San José. Đây là thành quả xứng đáng sau nỗ lực kéo dài hàng thập kỷ của Colombia.
"Ngày hôm nay, chúng ta tưởng nhớ tới 600 người đi biển đã mất mạng khi San José chìm xuống" – ông Santos tuyên bố. 600 con người ông nói tới là những thủy thủ của San José, với phần lớn đã bỏ mạng khi con tàu chìm xuống đáy biển.
Tranh mô tả về trận hải chiến đã khiến tàu San José nổ tung rồi chìm xuống biển Caribbean, do Samuel Scott vẽ vào năm 1708
Sử sách ghi rằng tàu San José là một nạn nhân trong cuộc Chiến tranh kế vị ngai vàng Tây Ban Nha – vốn nhằm xác định xem ai sẽ lãnh đạo Tây Ban Nha sau cái chết của Vua Charles II, người không có con cái. Bối cảnh dẫn tới cuộc chiến là khi Vua Pháp Louis XIV tuyên bố rằng cháu trai Philip của ông sẽ thành vua Tây Ban Nha vào năm 1700, ngay sau cái chết của Charles II. Nhưng người Anh coi sự kết hợp của Pháp và Tây Ban Nha thành một khối là mối đe dọa khổng lồ. Kết quả là cuộc chiến nổ ra chỉ một năm sau.
Vào thời điểm đó, Tây Ban Nha có một hạm đội tàu chiến chuyên đi tới châu Mỹ, chất đầy vàng bạc châu báu rồi trở lại châu Âu. Người Anh đã tìm cách cướp phá các con tàu dễ bị đe dọa này, coi đây là cách hiệu quả để cắt đứt nguồn cung tiền bạc của Tây Ban Nha.
Năm 1708, Hạm đội Conde de Casa Alegre của Tây Ban Nha, dưới sự chỉ huy của Tướng Don Joseph de Santillan, lên đường về Tây Ban Nha. Hạm đội này gồm 17 tàu, với 3 trong đó là các chiến hạm cỡ lớn. Soái hạm là tàu San José, chở theo 64 khẩu đại bác đồng và hơn 600 thủy thủ. Trong khoang chứa là 7 triệu peso vàng (theo dữ liệu đăng ký chính thức và giới quan sát nói rằng số vàng bạc con tàu mang theo dễ dàng vượt ít nhất là gấp đôi con số này).
Con tàu lớn thứ hai trong hạm đội là San Jaochin, với 64 đại bác đồng và từ 400 - 500 thủy thủ. Thứ 3 là tàu Santa Cruz, với 44 đại bác đồng và 300 thủy thủ. Thứ tư là tàu Nietto, với 40 đại bác đồng và 140 thủy thủ. Đây là các tàu chính mang pháo lớn, còn các tàu khác trong hạm đội phần lớn là tàu buôn, hoặc tàu chiến nhỏ và mang ít pháo lớn.
Bất chấp việc được báo trước rằng tàu đối phương đang lởn vởn chặn đường, hạm đội vẫn tự tin tiến về Tây Ban Nha. Tới ngày 7/6, đội tàu này tới đảo Baru, Colombia và thả neo tại đây do gió không thuận lợi. Đó là khi những người Anh ra tay hành sự.
Với chỉ 4 chiến hạm trong tay, Đô đốc Charles Wager của Anh vẫn khôn khéo nương theo chiều gió để tấn công đội tàu chở kho báu của Tây Ban Nha. Và bất chấp việc đội tàu Tây Ban Nha nhanh chóng dàn trận đón tiếp, các tàu Anh vẫn nổ súng, gây thiệt hại lớn cho đối phương.
Có một thực tế rằng đội tàu Anh được trang bị hỏa lực rất mạnh. Soái hạm dưới sự chỉ huy của Đô đốc Wager là H.M.S Expedition, có tới 72 khẩu đại bác. Con tàu thứ hai là Kingston có 64 khẩu đại bác và Portland là 58 khẩu.
Chiến lược của Wager là tấn công San José, nhằm chiếm lấy kho báu nó mang theo. Tuy nhiên ngay khi người Anh chuẩn bị giành được quyền kiểm soát kho báu thì con tàu bất ngờ nổ tung rồi chìm nghỉm. Nó nằm yên lặng dưới làn nước sâu, cho tới tận tháng trước.