Tại Việt Nam có tồn tại một loài rắn với vẻ ngoài sặc sỡ, đẹp mắt, nhưng ít người biết rằng loài rắn này lại sở hữu nọc độc rất nguy hiểm.
Loài rắn sở hữu hoa văn sặc sỡ, đẹp mắt nhưng rất hiếm gặp
Loài rắn được đề cập là rắn lục Jerdon, còn gọi là rắn lục phương Đông hay rắn lục đốm, có tên khoa học là Trimeresurus jerdonii. Đây là một loài thuộc họ rắn lục.
Rắn lục Jerdon khi trưởng thành dài từ 0,8 đến 1 mét, trong đó con cái thường lớn hơn con đực. Loài rắn này có phần đầu to, phân biệt rõ ràng với cổ và thân, một đặc trưng của các loài rắn lục.
Rắn lục Jerdon sở hữu lớp vảy nhiều màu sắc trên cơ thể (Ảnh: Animalia).
Rắn lục Jerdon nổi bật với lớp vảy có màu sắc sặc sỡ, xen kẽ giữa các vảy màu đen và xanh lục hoặc vàng nhạt. Màu sắc này giúp loài rắn ẩn mình hiệu quả trong môi trường tự nhiên.
Cận cảnh những hoa văn trên cơ thể rắn lục Jerdon (Ảnh: ResearchGate).
Rắn lục Jerdon phân bố từ Nam Á sang Đông Nam Á, bao gồm Ấn Độ, Nepal, Myanmar, phía nam Trung Quốc và Việt Nam. Tại Việt Nam, loài rắn này phân bố ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Lào Cai, Sơn La, Lai Châu.
Loài rắn này sống trong các khu rừng ẩm và lạnh ở độ cao từ 1.400 đến 2.400 mét. Đôi khi chúng cũng được bắt gặp gần các khe suối, đồng cỏ hoặc bụi tre, đất canh tác ở trên núi cao, điều này khiến rắn lục Jerdon rất hiếm gặp ngoài tự nhiên.
Một cá thể rắn lục Jerdon nằm trên cây cao tại Sapa, Lào Cai (Ảnh: SIFASV).
Rắn lục Jerdon săn mồi và hoạt động vào ban đêm. Thức ăn chính của chúng là động vật gặm nhấm, chim, động vật lưỡng cư và các loài bò sát nhỏ khác. Chúng săn mồi bằng cách ẩn nấp và phục kích con mồi khi đến gần.
Cận cảnh đầu hình tam giác, phân biệt rõ với thân của rắn lục Jerdon (Ảnh: Phùng Mỹ Trung).
Phía trên mặt của loài rắn này có các hốc cảm biến nhiệt, cho phép chúng phát hiện con mồi nhờ thân nhiệt, giúp săn mồi hiệu quả trong điều kiện không có ánh sáng.
Vì môi trường sống chủ yếu trên núi cao và hoạt động vào ban đêm, con người rất khó bắt gặp chúng ngoài tự nhiên.
Rắn lục Jerdon độc đến mức nào?
Có quan điểm cho rằng loài rắn nào mang vẻ ngoài màu sắc càng đẹp, càng sặc sỡ thì lại càng nguy hiểm. Quan điểm này hoàn toàn đúng với rắn lục Jerdon.
Rắn lục Jerdon sở hữu màu sắc đẹp, nhưng cùng với đó là nọc độc chết người (Ảnh: Markus Oulehla).
Rắn lục Jerdon sở hữu nọc độc máu nguy hiểm. Khi bị cắn, nạn nhân sẽ bị đau đớn, phù nề, rối loạn đông máu khiến máu chảy liên tục. Nếu không được chăm sóc y tế kịp thời, có thể dẫn đến hoại tử vết thương hoặc thậm chí thiệt mạng.
Rắn lục Jerdon sở hữu nọc độc máu, có thể khiến nạn nhân tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời (Ảnh: Wikipedia).
Nếu bị rắn lục Jerdon cắn, cần lập tức đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất. Giữ nạn nhân nằm yên và cố định phần cơ thể bị cắn, tránh vận động nhiều. Tuyệt đối không ga-rô vết cắn vì điều này sẽ dẫn đến hoại tử vết thương.
Do rắn lục Jerdon sống ở khu vực núi cao, khó tiếp cận điều kiện y tế kịp thời, điều quan trọng nhất là "phòng bệnh hơn chữa bệnh". Mọi người nên tránh xa những khu vực có khả năng tồn tại rắn độc, không tìm cách bắt hoặc tấn công rắn để tránh bị tấn công.
Màu sắc và hoa văn của loài rắn lục Jerdon giúp chúng ngụy trang rất tốt (Ảnh: Phước Lợi).
Khi đi leo núi hoặc vào rừng, mọi người cần mang giày cao cổ và tránh bước xuyên qua các bụi cây. Nếu phải di chuyển qua những bụi cây rậm hoặc đống lá khô, hãy sử dụng gậy dài để kiểm tra trước khi di chuyển qua, tránh bị rắn ẩn nấp tấn công.
Khi tìm vị trí nghỉ ngơi, tuyệt đối không ngồi lên những đống lá khô, tránh xa những khúc cây mục vì đây có thể là nơi rắn ẩn náu. Để an toàn, hãy ngồi lên những tảng đá và nền đất đã được gạt sạch lá khô.