Cách bao sái bàn thờ cuối năm

Theo quan niệm dân gian, bàn thờ là nơi tôn nghiêm, là nơi những người còn sống tưởng nhớ người đã khuất, bày tỏ lòng thành kính cũng như hướng về cội nguồn. Các gia đình Việt thường có thói quen lau dọn bàn thờ vào dịp cúng ông Công ông Táo để chuẩn bị đón năm mới đến.

23 tháng Chạp hàng năm vốn được dân gian lưu truyền là ngày tiễn ông Công, ông Táo về trời. Vào ngày này, các gia đình thường chuẩn bị mâm cỗ cúng tiễn ông Công ông Táo lên bẩm báo những việc đã xảy ra trong gia đình suốt cả năm vừa qua. Vì vậy, đây cũng là dịp người dân tiến hành dọn dẹp ban thờ trong nhà để đón năm mới.

Nhiều người có quan niệm rằng phải chờ sau ngày 23 tháng Chạp, tức là khi ông Công ông Táo đã về chầu trời thì mới được dọn dẹp bàn thờ, nếu không sẽ gây kinh động đến thần linh.

Theo các chuyên gia văn hóa thì hiện nay không có một tài liệu nào ghi chép về điều này. Trong năm, người dân có thể chọn một ngày lành bất kỳ để dọn dẹp bàn thờ. Thời gian được nhiều người chọn nhất là vào dịp cuối năm, kết hợp dọn ban thờ vào dịp cúng ông Công ông Táo.

Trước lễ cúng ông Công, ông Táo, mọi gia đình thường dọn dẹp bàn thờ, lau bát hương, tỉa chân hương. Việc rút chân hương ngày ông Công ông Táo đặc biệt quan trọng, cần phải được làm một cách thành kính, cẩn trọng, tránh phạm các bậc linh thiêng.

Có nhiều tập tục để bao sái ban thờ cuối năm, dưới đây là cách rút chân hương ngày ông Công ông Táo chuẩn nhất:

Chọn người bao sái ban thờ, rút chân hương ngày ông Công ông Táo

Người bao sái ban thờ, rút chân hương ngày ông Công ông Táo cần là người chỉn chu, có tâm trong công việc thờ cúng. Trước khi bao sái ban thờ, rút chân hương ngày ông Công ông Táo, thì người này cần tắm rửa sạch sẽ rồi hãy bắt đầu công việc. Cần giã vài củ gừng, ngâm với rượu trắng trước (nên ngâm nhiều một chút để bao sái đồ thờ cúng, thừa thì dùng chữa cảm lạnh nên không sợ lãng phí).

Xin phép trước khi bao sái ban thờ

Trước khi bao sái ban thờ sắm đĩa hoa quả tươi đặt lên thắp hương, xin phép quan thần linh và gia tiên biết việc thời gian bao sái ban thờ, mời tổ tiên và thần linh tạm lánh để con cháu thực hiện công việc (nhiều gia chủ tiến hành việc này từ hôm trước).

Chuẩn bị một chiếc bàn bên trên trải vải đỏ, hoặc giấy đỏ để đặt bài vị. Nếu bàn thờ có đặt chung bài vị gia tiên với các thần thì phải để ra hai chỗ khác nhau để tránh bị lẫn lộn. Đợi hương tàn hãy bắt đầu công việc.

Người bao sái ban thờ, rút chân hương ngày ông Công ông Táo cần là người chỉn chu, có tâm trong công việc thờ cúng.

Trường hợp muốn thay tro bát hương, gia chủ phải chuẩn bị từ trước đó. Nên dùng rơm nếp tươi nhặt sạch rồi phơi cẩn thận và cất đi. Dịp cuối năm bao sái ban thờ đem đốt lấy tro rồi thay. Nếu không tiện thì gia chủ có thể mua tro tại các cửa hàng bán đồ thờ cúng. Quá trình thay tro bát hương nên lấy một mảnh vải sạch trải trên bàn rồi nhấc bát hương ra, đổ hết chân hương cùng tro ra giấy rồi tiến hành bao sái.

Lau rửa bài vị của tổ tiên thì phải dùng rượu - gừng, hoặc nước ấm, không được dùng nước lạnh. Nếu có bài vị của phật, thánh thì lau trước, sau đó đổ nước cũ, thay nước mới để lau bài vị của tổ tiên. Lau sạch ban thờ bằng nước sạch, rồi lau lại bằng rượu gừng, nước thơm. Việc bao sái ban thờ, rút chân hương ngày ông Công ông Táo cần được thực hiện trước khi làm lễ cúng Táo quân chầu trời.

Bao sái bát hương

Có 2 thời điểm bao sái:

• Một là làm trước lễ cúng Táo quân chầu trời.
• Hai là nhân tiện Táo quân vắng nhà thì tranh thủ bao sái bàn thờ để đón năm mới và đón Táo quân trở về (thường vào 23 và 30 tháng Chạp).

Tỉa bớt chân hương nhưng phải để lại ít nhất 3-5-7-9 cây.

Về nguyên tắc chỉ nên di chuyển bình hoa, chén nước, đỉnh đồng, đèn,... còn bát nhang, bài vị đã định vị thì không nên xê dịch. Khi lau bát nhang, bài vị phải lấy tay giữ không cho xoay rồi lấy khăn sạch, ẩm, phun rượu pha gừng giã nhỏ, nước hoa, ngũ vị hương... lau cho sạch.

Trước khi bao sái ban thờ, rút chân hương ngày ông Công ông Táo có thể tỉa bớt chân hương nhưng phải để lại ít nhất 3-5-7-9 cây. Chân hương đã tỉa ra, cần đốt và thả tro xuống sông, suối hoặc bón cây, không nên đổ lung tung. Rút chân hương ngày ông Công ông Táo một cách thành tâm, nghiêm túc để thể hiện lòng thành kính với người trên.

Văn khấn bao sái, tỉa chân hương ngày ông Công ông Táo

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Nam mô a di Đà Phật!

Con xin tấu lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con xin tấu lạy vua cha Ngọc Hoàng thượng đế, Hoàng thiên hậu thổ, ngũ phương ngũ thổ long mạch thổ thần đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ con là:………………Ngụ tại:………………….

Con xin tấu lạy vong linh các cụ gia tiên cửu huyền thất tổ, bà tổ cô và các bà cô các đời, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đó dòng họ... (họ nhà bạn là gì) tại…… (nhà ở đâu, quê ở đâu).

Hôm nay là ngày 23 tháng Chạp (hoặc 30 tháng Chạp... hoặc ngày nào đó....), con xin phép được bao sái lại bàn thờ gia tiên để cho sạch sẽ để tiễn năm cũ, đón năm mới tới để sạch sẽ ban thờ cho việc thờ cúng được trang trọng khang trang, mong chư vị Phật Thánh, các cụ gia tiên tiền tổ, bà tổ cô, ông mãnh, cô bé đỏ, cậu bé đỏ của họ..., chấp thuận.

Nam mô a di đà phật

Nam mô a di đà phật

Nam mô a di đà phật

• Cách sắp mâm cỗ cúng ông Công ông Táo đúng và đầy đủ nhất
• Nghi lễ cúng ông Công ông Táo
• Sự tích ông Công ông Táo