Châu Âu chế tạo siêu máy tính nhanh nhất thế giới

Siêu máy tính JUPITER đặt tại Đức có tiềm năng trở thành siêu máy tính nhanh nhất thế giới cho ứng dụng AI.

Châu Âu đang chuẩn bị chế tạo siêu máy tính exascale đầu tiên mang tên JUPITER, có thể trở thành cỗ máy nhanh và mạnh nhất thế giới, Interesting Engineering hôm 29/12 đưa tin. JUPITER sẽ mở đường cho những phát hiện khoa học và sáng tạo chưa từng có trong các lĩnh vực từ biến đổi khí hậu tới vật lý lượng tử, thông qua thực hiện phép tính mà rất ít máy tính ở Mỹ và Trung Quốc hiện nay có thể làm được.

Trung tâm siêu máy tính Jülich, nơi JUPITER được lắp đặt. (Ảnh:Trung tâm siêu máy tính Jülich).

Siêu máy tính này hướng tới đạt thành tựu đột phá ở châu Âu bằng cách tiến hành một tỷ tỷ phép tính số học mỗi giây. Công suất tính toán ở cấp đặc biệt này sẽ cung cấp phương hướng mới cho các mô phỏng khoa học và thúc đẩy thành tựu mang tính cách mạng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.

Siêu máy tính exascale có thể thực hiện một tỷ tỷ phép tính mỗi giây, tương đương công suất tính toán của 10.000 chiếc laptop gộp lại. Hiện nay, chỉ có hai siêu máy tính exascale được công nhận chính thức trên thế giới là Frontier ở Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge tại Tennessee và Aurora ở Phòng thí nghiệm quốc gia Argonne tại Illinois. Tuy nhiên, Trung Quốc có thể sở hữu ít nhất 2 cỗ máy exascale chưa được kiểm tra và xếp hạng trong danh sách 500 siêu máy tính mạnh nhất thế giới.

JUPITER (Joint Undertaking Pioneer for Innovative and Transformative Exascale Research) sẽ được chế tạo ở Trung tâm siêu máy tính Jülich tại Đức bởi Liên doanh máy tính hiệu suất cao châu Âu (EuroHPC JU), dự án cộng tác giữa Liên minh châu Âu và các công ty tư nhân. Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, giáo sư Thomas Lippert, giám đốc Trung tâm siêu máy tính Jülich, cho biết JUPITER có tiềm năng trở thành siêu máy tính nhanh nhất thế giới cho ứng dụng AI, với hơn 90 exaflop ở 8 bit. Exaflop là đơn vị đo sức mạnh tính toán tổng hợp của các hệ thống máy tính. Mỗi exaflop tương đương một tỷ tỷ phép tính mỗi giây.

JUPITER sẽ có thiết kế dạng module độc đáo bao gồm hai bộ phận chính là module Booster và module Cluster. Module Booster sẽ sử dụng công nghệ tiên tiến của NVIDIA (gần 24.000 NVIDIA GH200 GPU) để cung cấp công suất tính toán cho ứng dụng trí tuệ nhân tạo và mô phỏng, như huấn luyện mô hình AI có thể tạo ra hình ảnh thực tế và văn bản.

Module Cluster sẽ sử dụng bộ xử lý Rhea mới của SiPearl, sản xuất tại châu Âu, để giải quyết nhiệm vụ phức tạp đòi hỏi băng thông bộ nhớ cao. Hai module sẽ được kết hợp bởi Eviden vào nền tảng BullSequana XH3000 tiết kiệm năng lượng và làm mát bằng chất lỏng của họ, vận hành như một siêu máy tính nhất quán bởi hệ điều hành ParaStation Modulo của ParTec. JUPITER là kết quả hợp tác giữa ParTec, Eviden, SiPearl, và NVIDIA với cộng đồng khoa học châu Âu. Đây sẽ là siêu máy tính exascale đầu tiên ở châu Âu.

Quá trình lắp đặt JUPITER sẽ bắt đầu vào đầu năm 2024. Người sử dụng có thể thử nghiệm và chuẩn bị cho hệ thống theo chương trình JUPITER Early Access, cho phép hợp tác chặt chẽ giữa các bên liên quan để chế tạo và tối ưu hóa phiên bản tốt nhất có thể của hệ thống cho cộng đồng khoa học.

Philippe Notton, giám đốc điều hành SiPearl, nhận định cỗ máy có tiềm năng đứng đầu danh sách 500 siêu máy tính nếu không có đối thủ nào nhanh hơn. Theo Notton, thứ hạng cuối cùng của JUPITER sẽ phụ thuộc vào hiệu suất của những viện vận hành cỗ máy và điểm đánh giá phần cứng. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh việc cắt giảm tiêu thụ năng lượng rất quan trọng, bởi chi phí chạy JUPITER trong 3 năm vào khoảng 553 triệu USD, bao gồm ước tính 110 triệu USD chi phí tiền điện hàng năm.

Cập nhật: 02/01/2024 VnExpress