Chỉ một con mèo thiến đơn độc cũng có thể thảm sát toàn bộ hệ sinh thái

Ven biển thành phố Mandurah, Australia: Hiện trường của vụ thảm sát chỉ còn lại những mảnh thi thể không nguyên vẹn. Lồng ngực nạn nhân bị xé toạc và những chiếc đầu biến mất một cách bí ẩn.

Claire Greenwell, một nhà sinh vật học tại Đại học Murdoch, cùng 5 người dân địa phương khác đã vào cuộc. Họ thiết lập một khu vực theo dõi bí mật qua đêm. Một người hàng xóm cho mượn một ngôi nhà di động để Greenwell làm căn cứ.

Mục tiêu duy nhất của họ là một con mèo.

Con mèo sát thủ ở Mandurah

Đúng vậy, một con mèo đã liên tiếp gây ra những vụ thảm sát trong khu bảo tồn chim Mandurah. Đó là một khu vực được rào chắn để thu hút những con mòng biển bản địa đáng yêu giống Fairy tern (Sternula nereis) về làm tổ.

Mòng biển thường không làm tổ gần khu vực sinh sống của con người, nhưng nhờ sự mến khách của những cư dân thành phố Mandurah, chúng đã bắt đầu đến đây và sinh sản. Đó đã từng là một câu chuyện thành công, cho đến khi một con mèo xuất hiện.

Theo nghiên cứu của Greenwell và các đồng nghiệp đăng trên tạp chí Animal, một con mèo duy nhất ở Mandurah đã quấy nhiễu khu vực làm tổ của 220 con mòng biển suốt nhiều tuần liền. Nó phải chịu trách nhiệm cho cái chết của 6 con mòng biển trưởng thành và 40 con non.

Rõ ràng, khu vực bảo tồn này không còn an toàn. Tất cả những con mòng biển đã rời đi, bỏ lại một bãi đất chỉ còn những cái tổ rỗng, những mảnh thi thể, vết máu khô cùng sự phẫn nộ đầy tiếc nuối của cư dân Mandurah.

Những dấu hiệu bất thường đã được ghi nhận từ đêm ngày 18 tháng 11 năm 2018. Cư dân thành phố bị đánh thức bởi tiếng kêu hỗn loạn của mòng biển. Một con mèo trắng bị đuổi đánh ra khỏi khu bảo tồn.

Nhiều ngày liên tiếp sau đó, Greenwell bắt đầu tìm thấy những con chim chết, thực chất chỉ là những phần thi thể còn lại của chúng. Nhiều con chim khác cũng bị mất tích. Cái chết của một con mòng biển non 8 ngày tuổi đã giáng một đòn mạnh vào Greenwell. Nó cũng chính là con non đầu tiên chào đời trong khu bảo tồn Mandurah.

"Mỗi ngày, tôi đều nhìn con mòng biển bé nhỏ ấy lớn lên", cô nói. "Những con mòng biển cha mẹ đi tìm con. Chúng không bỏ tổ như những người hàng xóm khác, bởi chúng còn đợi con mình quay trở về".

6 con mòng biển trưởng thành và 40 con non đã bị giết chết bởi một con mèo duy nhất. Gần 200 con mòng biển khác phải bỏ tổ ra đi.

Cùng thời điểm sự việc xảy ra, cư dân tại Mandurah đã bắt gặp một con mèo rình mò trong khu vực. Nó có lông màu trắng. Trong vài ngày sau đó, những con mòng biển tiếp tục bị giết chết hoặc biến mất, các camera theo dõi động vật đã xác nhận sự hiện diện của con mèo.

Một người dân thậm chí đã chụp được một bức hình từ ban công nhà mình. Trong đó, con mèo trắng xuất hiện tại khu bảo tồn và nó dường như đang ăn thứ gì đó. Và thế là các cư dân quyết định phải vào cuộc.

Đêm ngày 1 tháng 12 năm 2018, Greenwell và 5 người khác tại Mandurah đã thay nhau canh gác khu bảo tồn mòng biển. Con mèo trắng đến lúc 7 giờ, họ đã đuổi nó đi. Con mèo trở lại lúc nửa đêm. Một lần nữa người canh gác đuổi nó.

Lần thứ ba con mèo quay lại, chính mắt Greenwall nhìn thấy nó đang lao về phía những con mòng biển. Vậy là đã rõ, nhóm canh gác đã đuổi theo con mèo, nhưng được nửa dặm thì nó nhanh chân lẩn mất sau một bụi rậm ven biển.

Cả nhóm quay trở lại khu vực và họ tiếp tục thay nhau canh gác trong đêm thứ hai. Sau đó, thành phố Mandurah đã thuê hẳn một nhân viên bảo vệ để tiếp quản nhiệm vụ trong vài ngày. Khi con mèo không xuất hiện nữa, họ nghĩ rằng nguy hiểm đã qua.

Nhưng không! Con mèo đã trở lại, nhiều xác mòng biển tiếp tục được phát hiện. Greenwell đã quan sát thấy một hiện tượng kỳ lạ khác. Những con mòng biển trưởng thành bây giờ không còn dành thời gian trên mặt đất để chăm sóc con cái nữa.

Chúng cũng không còn bay vòng vòng thành nhóm lớn phía trên khu vực làm tổ, để tìm kiếm và xua đuổi kẻ săn mồi. "Về cơ bản, khu vực này đã thất thủ", Greenwell nói. Đến giữa tháng 12, tất cả lũ mòng biển rời đi, toàn bộ những con non đều đã chết.

Tất cả những con mòng biển non ở khu bảo tồn Mundurah đều đã chết

Mọi chuyện chỉ diễn ra trong vài tuần lễ. Suốt khoảng thời gian đó, trong khu vực cũng có sự hiện diện của hai con mèo nhà khác. Nhưng không hề có bằng chứng nào cho thấy hai con mèo này săn mòng biển.

Khi chúng được bắt ra khỏi khu vực, những cái chết của mòng biển vẫn tiếp tục xuất hiện. Không có máy quay nào bắt được khoảnh khắc của bất cứ con mèo nào khác trong khu vực ngoài con mèo trắng, cả người dân địa phương cũng không thấy.

"Tất cả người dân đã rất phẫn nộ", Greenwell nói. Cư dân Mandurah đã quan tâm đến những con mòng biển đến nỗi họ sẽ thức dậy mỗi đêm để kiểm tra xem lũ chim có ổn không.

Tháng trước, hội đồng thành phố đã đưa ra một dự luật về quyền sở hữu mèo để tham vấn ý kiến trong sáu tuần. Luật mới sẽ yêu cầu chủ sở hữu phải có giấy phép nếu nuôi nhiều hơn hai con mèo.

Mandurah cũng sẽ cấm mèo trong một số khu bảo tồn thiên nhiên và chủ sở hữu của chúng sẽ bị phạt 200 đô nếu không tuân thủ các quy tắc cấp giấy phép hoặc họ để cho mèo nuôi của mình gây phiền nhiễu.

Tất cả những động thái này xảy ra vào thời điểm chính phủ Australia đang cố gắng tiêu diệt 2 triệu con mèo hoang bằng cách bẫy, bắn và thậm chí thả xúc xích độc. Điều này là cần thiết để cân bằng lại hệ sinh thái và cứu giúp các loài vật bản địa khác trên lục địa.

Các loài chim, động vật có vú và bò sát ở Australia đã tiến hóa qua hàng triệu năm mà không có sự xuất hiện của loài mèo. Điều này khiến chúng đặc biệt dễ bị tổn thương khi những con mèo đến và bắt đầu thể hiện bản năng săn mồi điêu luyện.

Mèo là một nhân tố thúc đẩy sự tuyệt chủng của hầu hết trong số 34 loài động vật đã tuyệt chủng ở Australia, theo John Woinarski, một nhà sinh vật học bảo tồn tại Trung tâm Phục hồi các loài động vật bị đe dọa.

Con mèo trắng sát thủ ở Mandurah đã bị bắt vào ngày 12 tháng 12 năm 2018. Nó đã bị an tử

Ở Mandurah, con mèo trắng cuối cùng đã bị bắt vào ngày 12 tháng 12. Theo các tờ báo địa phương, nó đã bị thành phố giết chết một cách nhẹ nhàng, hay còn gọi là an tử. Con mèo không gắn chip theo dõi và cũng không có vòng cổ. Nhưng nó đã từng bị thiến.

Ở Hoa Kỳ, nơi các nhóm ủng hộ mèo tạo ra được nhiều áp lực hơn Ausatralia, họ đã đưa ra được một chính sách mặc dù vẫn còn gây tranh cãi. Chính sách được gọi là Bẫy-Thiến-Phóng thích (TNR), trong đó những con mèo hoang bị bắt, thiến, sau đó trả về tự nhiên để giảm dân số mèo một cách nhân đạo.

Những người ủng hộ chim phản đối, nói rằng chính sách này không hiệu quả. Bởi việc thiến mèo không giúp chúng trở nên hiền lành hơn. Trong mọi trường hợp, những con mèo thiến được thả về tự nhiên vẫn săn mồi như thường, Greenwell nói.

Ở Ausatralia, nước này đã quyết định coi trọng các loài động vật hoang dã bản địa hơn mèo. Vì vậy, họ bắt những con mèo hoang, an tử hoặc giết chết chúng, bỏ qua một thực tế, không phải con mèo nào cũng phá hoại như con mèo trắng ở Mandurah.

"Mèo có thể khá lành tính", Woinarski nói. "Một số con mèo săn mồi rất giỏi, nhưng những con mèo khác thì không quá xuất sắc".

Nhưng ở nhiều nơi khác trên thế giới, cũng đã có những báo cáo về việc một con mèo duy nhất có thể gây tác động rất lớn và không cân xứng lên quần thể chim. Và mèo đôi khi giết chóc vượt quá cả nhu cầu ăn uống của chúng.

Một nghiên cứu về những con mèo đi lạc trên đảo Jekyll ngoài khơi Georgia đã phát hiện mèo chỉ ăn 83% những con mồi chúng giết. Việc những con mòng biển ở Mandurah từ bỏ toàn bộ khu vực làm tổ cũng cho thấy tác động của một con mèo duy nhất có thể vượt xa những con chim mà chúng giết.

"Cho dù mèo có thực sự gây ra những cái chết hay không, chúng cũng có thể kích động nỗi sợ hãi trong quần thể những con mồi nhỏ của chúng", Michael Cove, một nhà sinh vật học đến từ Đại học North Carolina cho biết.

Một con mèo ở Florida Keys, tác nhân đe dọa quần thể chuột gỗ ở đây

Ví dụ, tại Florida Keys, một quần thể chuột gỗ cũng đang bị đe dọa bởi mèo hoang. Những con chuột này có tập tính làm tổ bằng cành cây lớn, đó là cách mà chúng có được tên gọi của mình.

Nhưng từ khi lũ mèo xuất hiện trong khu vực, những chiếc tổ của chuột gỗ đã suy giảm đáng kể.

"Tưởng tượng mà xem, nếu bạn là loài gặm nhấm nhỏ nhắn này, bình thường bạn sẽ tha về một cành cây to lớn, cồng kềnh", Cove nói. "Điều đó sẽ khiến cho bạn dễ bị phát hiện hơn, lạy ông tôi ở bụi này. Như bạn có thể tưởng tượng, khi đó bạn sẽ dễ trở thành con mồi cho những con vật khác".

Nghiên cứu của Cove đã theo dõi cả sau giai đoạn những con mèo bị bắt ra khỏi khu vực Florida Keys. Quần thể chuột gỗ bấy giờ đã phát triển bình thường trở lại.

Quả thực, chỉ cần có sự hiện diện của loài mèo hay thậm chí một con mèo duy nhất cũng đủ để cả một hệ sinh thái mất cân bằng. Câu hỏi đặt ra lúc này là làm thế nào để giải quyết được vấn đề?

Hàng ngàn năm đã qua, kể từ khi lũ mèo lợi dụng con người để xâm chiếm thế giới, có bao giờ chúng ta nhận ra rằng mình đã quá dung túng cho chúng?