Giống chuối phổ biến nhất hiện tại có khả năng tuyệt chủng

Một loại nấm đang tàn phá các đồn điền chuối được trồng tại Nam Bán Cầu. Mặc dù người ta đang ra sức nỗ lực phòng ngừa, nhưng hiện tại loại nấm này đã phát tán sang Châu Mỹ.

Theo ICA, cơ quan nông nghiệp và chăn nuôi Colombia đã xác nhận vào hôm thứ 5 rằng các cuộc kiểm tra trong phòng thí nghiệm đã có kết quả dương tính cho một dịch bệnh được đặt tên là Panama Tropical Race 4 (TR4) - tạm dịch là dịch bệnh Panama Nhiệt đới Chủng 4, hiện tại đã xuất hiện tại các trang trại chuối khu vực bờ biển Caribbean.

Dịch bệnh Panama Nhiệt đới Chủng 4 đã xuất hiện tại các trang trại chuối khu vực bờ biển Caribbean.

Căn bệnh này được phát hiện và chuẩn đoán đến từ một loại nấm thuộc chi Fusarium. TR4 là một mối nguy đáng lo vì chuối không chỉ là nguồn lương thực cho mà còn là một loại hàng hoá xuất khẩu. Loại nấm này không mới, nó lần đầu được xác định vào những năm 1990s trong các mẫu đất tại Đài Loan. Loại nấm này đã tồn tại từ lâu ở Đông Nam Á và Úc, nhưng hiện tại được xác nhận là đã có mặt ở Trung Đông và Châu Phi từ năm 2013. Các chuyên gia lo ngại rằng với sự phát tán nhanh chóng, chúng sẽ có mặt tại châu Mỹ Latin, nơi trung tâm của việc xuất khẩu chuối toàn cầu.​

"Một khi chúng ta nhận ra nó, thì đã quá trễ, và cứ như là nó đã phát tán ra những khu vực bên ngoài trong khi mà chúng ta không nhận được". Ông Gert Kema, Giáo sư Thực vật Nhiệt đới tại đại học Wageningen tại Hà Lan cho biết. Cho tới hiện tại, các biện pháp diệt nấm và diệt khuẩn đã biết tới không rõ là có ngăn chặn được TR4 hay không. Theo ICA, các trang trại vẫn làm rất tốt trong việc ngăn chặn dịch bệnh nhưng việc loại bỏ nó hoàn toàn là không thể.

Bản thân việc canh tác chuối của các nông trại cũng chính là một phần làm cho cho dịch bệnh này trở nên mạnh mẽ hơn. Các đồn điền trồng chuối cho mục đích thương mại gần như chỉ canh tác một giống vô tính có tên là Cavendish. Vì đây là các cây di truyền giống hệt nhau, điều đó cũng có nghĩa là nó dễ bị tổn thương do dịch bệnh hơn vì không có sự đa dạng di truyền. Kĩ thuật độc canh tác này mặc dù có lợi về kinh tế nhưng phần nào là lí do làm cho những quần thể chuối dễ bị bệnh.

Với nhiều người dân châu Mỹ Latin, chuối được xem là một loại lương thực cơ bản, nguồn dinh dưỡng giá trị trong đời sống hàng ngày.

Với những quốc gia nhập khẩu chuối như Hoa Kỳ, mặc dù điều này sẽ làm cho giá chuối cao lên và ảnh hưởng đến một số khía cạnh, nhưng về cơ bản là không sao. Còn với hàng triệu người dân Châu Mỹ Latin hay Caribbean, châu Phi, châu Á, chuối được xem là một loại lương thực cơ bản, nguồn dinh dưỡng giá trị trong đời sống hàng ngày.

Giống chuối Cavendish là loại chiếm đại đa số khi mua trong các siêu thị hoặc chợ, ngoài ra người ta cũng có kinh doanh các giống chuối địa phương. Tuy nhiên, TR4 có phạm vi vật chủ kí sinh rất rộng, đồng nghĩa với việc nó có thể đe doạ gần như tất cả các giống dưới một mức độ nào đó.

Hiện tại, các quốc gia châu Mỹ Latin phụ thuộc vào chuối không chỉ như là nguồn lương thực, mà đây còn ảnh hưởng tới những khía cạnh kinh tế cơ bản. Khu vực này có 4 quốc gia sản xuất và xuất khẩu chuối nhiều nhất ra thị trường. Ecuador là quốc gia xuất khẩu lớn nhất. Sự nảy nở và lây lan của TR4 tại phía Nam và khu vực Trung Mỹ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế nước này. Các phụ phẩm từ thân cây chuối cũng có một vài vai trò nhất định trong cuộc sống của người dân.

Giống chuối Cavendish là loại chiếm đại đa số khi mua trong các siêu thị hoặc chợ.

Trước đây vào đầu nửa thế kỉ 20, đã từng xuất hiện dịch bệnh tương tự, còn được gọi là Chủng 1, và nó đã quét sạch giống chuối Gros Michel, loại chuối duy nhất được xuất khẩu sang Mỹ và Châu Âu lúc bây giờ. Hai ông lớn trong việc canh tác chuối là Chiquita và Dole đã chuyển sang canh tác một giống chuối mà họ biết rằng nó có thể kháng lại bệnh Panama, mặc dù loại này có vị khá nhạt nhẽo, và đây là giống Cavendish hiện tại. Nhưng với sự xuất hiện của Chủng 4, có nguy cơ giống chuối này cũng sẽ bị quét sạch.

Và không giống như lần trước, nếu Cavendish bị tuyệt diệt, chúng ta không có một giống chuối nào để thay thế cho ngành công nghiệp này. Mặc dù hiện tại có hàng ngàn giống chuối khác nhau trên thế giới, nhưng chỉ có một vài giống có đặc tính chính xác cần thiết để chịu được canh tác thương mại vĩ mô, vận chuyển xa và phù hợp với thị trường quốc tế. Và hiện tại, một giống có các ưu điểm trên mà lại kháng được TR4 là không hề tồn tại.

• Đây là lý do mà bạn có thể sẽ không bao giờ được ăn chuối tiêu nữa
• Lai tạo giống chuối mới để cứu mạng hàng trăm ngàn trẻ em trên thế giới