Phát hiện chất gây ung thư trong nước bằng cách nào?

Một độc giả hỏi: Gần đây, có thông tin Đài Loan thu hồi nửa triệu chai nước uống dạng giải nhiệt được pha thêm DEHP có thể gây ung thư, phá vỡ tuyến nội tiết và làm thay đổi lượng hóc-môn trong cơ thể. Vậy xin hỏi DEHP là chất gì? Làm sao phát hiện được chất này?

DEHP (di-2-ethylhexyl phthalate), đôi khi được gọi là DOP (phthalate di-octyl) đã được sử dụng các sản phẩm từ những năm 1930. Đây là loại hóa chất tạo độ dẻo thường sử dụng trong ngành nhựa. Chất này được thêm vào đồ nhựa để làm mềm và biến chất nhựa thành nhựa dẻo.

Cấu trúc hóa học của DEHP (Ảnh: OPC).

Tại các quốc gia châu Âu, người ta đã cấm dùng các chất phtalate trong việc chế tạo đồ chơi cho trẻ do trẻ thường đưa đồ chơi vào miệng, nhất là trẻ dưới 36 tháng tuổi. Tại Pháp, từ năm 1999 đến năm 2000, các sản phẩm đồ chơi làm từ nhựa bị ngưng lưu hành nếu chứa trên 0,1% các dẫn xuất của phtalate (DINP, DIDP, DEHP, DBP, DNOP, BBP) mà thông dụng nhất là DINP, DEHP.

Nghiên cứu tại ĐH Rochester (Mỹ) cho thấy, việc phơi nhiễm với những hóa chất này làm tăng nguy cơ dị tật cơ quan sinh dục ở bé trai. Các nghiên cứu trước đây trên động vật cho thấy phtalate có thể gây rối loạn hormone làm tổn thương quá trình sinh sản. Chất DEHP chỉ có thể phát hiện qua kiểm nghiệm tại phòng thí nghiệm có đủ điều kiện kỹ thuật.

Hầu như các phòng thí nghiệm hóa hữu cơ này có máy phân tích sắc khí đều có thể thực hiện xét nghiệm truy tìm chất DEHP. Việc phân tích và xác định chất này mất tối thiểu khoảng 4 giờ. Giá xét nghiệm một mẫu khoảng trên 1 triệu đồng (đối với mẫu lẻ), còn xét nghiệm với số lượng lớn thì giá sẽ rẻ hơn rất nhiều.

Một số địa chỉ phòng thí nghiệm có thể xét nghiệm DEHP: Viện Công nghệ môi trường, 18 Hoàng Quốc Việt, Hà Nội; Trung tâm nghiên cứu công nghệ môi trường và phát triển bền vững, 334 Nguyễn Trài, Thanh Xuân, Hà Nội; Các phòng thí nghiệm của Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng 1, 2, 3.