Sự thật về nhóm máu trong cơ thể bạn

Nhóm máu đã được chứng minh là ảnh hưởng đến sức khỏe: người nhóm máu O ít bị bệnh tim mạch và ung thư hơn các nhóm máu khác.

Nhóm máu là một phần cơ thể nhưng không phải ai cũng biết rõ. Theo khảo sát, 35-50% người phương Tây thậm chí không biết nhóm máu của mình.

Nhiều hơn 2 yếu tố

Nói đến nhóm máu, chúng ta thường chỉ quan tâm xem đó là nhóm A, B, AB hay O và là loại cộng hay trừ. Tuy nhiên, nhóm máu chính xác của bạn phức tạp hơn thế nhiều.

Hồng cầu được bao phủ bởi các kháng nguyên. 600 loại đã được xác định chỉ chiếm 1/4 những kháng nguyên hay gặp. Chúng được truyền từ cha mẹ sang con cái, chia thành 35 kiểu nhóm máu mà phổ biến nhất là ABO và Rhesus (Rh). Trong số 61 kháng nguyên Rh, kháng nguyên D là quan trọng nhất.

Khi truyền máu, chúng ta chỉ tiếp nhận hồng cầu tương ứng với kháng nguyên thuộc nhóm ABO và Rh. Người nhóm máu A, B, O sẽ sản xuất kháng thể chống lại kháng nguyên A hoặc B không có nguồn gốc từ cơ thể họ, nghĩa là người nhóm máu A không thể nhận nhóm máu B và ngược lại. Người nhóm máu O thiếu kháng nguyên A, B nên sản xuất kháng thể chống lại cả hai; trong khi đó người nhóm máu AB không xuất hiện kháng thể.

Tương tự như vậy, người không mang kháng nguyên D không nhận nhóm máu chứa nó, còn người có kháng nguyên D sử dụng được cả máu D- lẫn D+.

Nói chung, nhóm máu O+ (nhóm máu O có kháng nguyên D hay Rh+) cho được nhiều nhất còn nhóm AB+ nhận được nhiều nhất.

Có vô vàn các loại kháng nguyên khác nhau. (Ảnh: Medical Daily).

Loại máu hiếm nhất

Chắc hẳn bạn từng nghe AB là nhóm máu hiếm nhất. Tuy nhiên, điều này chỉ đúng nếu xét trên 8 tổ hợp A, B, O và D+ hoặc D-. Theo Trường Đại học Y Stanford, khoảng 0,6% dân số mang nhóm máu AB-.

Có vô vàn các loại kháng nguyên khác nhau. Kết hợp tất cả yếu tố, ta tìm được những người với nhóm máu cực kỳ hiếm. Ví dụ, người đàn ông tên Thomas đặc biệt đến mức không sở hữu bất cứ kháng nguyên nào thuộc nhóm Rhesus. Anh trở thành một trong 40 người trên thế giới không mang Rh và có thể hiến máu cho bất cứ ai thuộc nhóm Rh hiếm. Tuy nhiên, khi cần máu, Thomas chỉ nhận được máu không Rh. Ngoài anh ra, trên thế giới chỉ còn 5 người như vậy.

Vấn đề không tương thích

Không tương thích là một vấn đề phức tạp. Khác với hệ thống ABO, người không mang kháng nguyên D hoặc các kháng nguyên thuộc nhóm Rh không tự động từ chối máu chứa kháng nguyên. Chỉ sau khi tiếp xúc với máu Rh+, cơ thể mới sản xuất kháng thể chống lại kháng nguyên. Như vậy, về mặt lý thuyết, người nhóm máu Rh- có thể ít nhất một lần nhận máu Rh+ mà không gặp vấn đề nào. Tuy nhiên, vì lý do an toàn, lựa chọn này hầu như không bao giờ được xem xét.

Trường hợp tương đối hay gặp là người mẹ Rh- sinh ra con có máu Rh+. Nếu là lần đầu, thai nhi sẽ ra đời an toàn nhưng từ lần thứ hai, cơ thể người mẹ nhiều khả năng hình thành các kháng nguyên, đi qua nhau thai đến tấn công máu của em bé trong bụng, dẫn đến bệnh tan máu. Hiện tượng này cũng xảy ra khi thai nhi không tương thích với mẹ về nhóm ABO nhưng nhẹ và hiếm thấy hơn.

May mắn, vấn đề không tương thích Rh được giải quyết bằng thuốc hoặc các loại kháng thể có tác dụng ngăn chặn khả năng hình thành Rh của người mẹ.

Quy định tính cách con người

Ở Nhật, nhóm máu đặc biệt quan trọng. Khái niệm về hệ thống ABO được ra đưa lần đầu tiên vào thế kỷ 20. Ít lâu sau đó, vào năm 1927, giáo sư Takeji Furukawa ở Tokyo xuất bản các bài viết cho rằng nhóm máu dự đoán tính cách con người. Lập luận của ông nhanh chóng bị lãng quên song được tác giả kiêm nhà báo Masahiko Nomi đề cập lại vào những năm 1970. Cho đến ngày nay, người Nhật vẫn rất quan tâm đến nhóm máu, thậm chí dựa vào đó để đánh giá bạn trai, bạn gái liệu có hợp với mình. Tuy vậy, phần lớn các nghiên cứu về vấn đề này không đủ độ chính xác để tin cậy.

Nhóm máu có thể dự đoán được tính cách con người?

Chế độ dinh dưỡng

Năm 1996, tác giả người Mỹ Peter J. D'Adamo cho ra mắt cuốn sách Ăn đúng theo nhóm máu gây tiếng vang lớn. Theo ông, người nhóm máu O nên ăn các thực phẩm giàu protein như thịt đỏ, gia cầm, cá còn người nhóm máu A thì nên làm ngược lại và tránh mọi loại thịt. Thế nhưng, những bằng chứng khoa học D'Adamo đưa ra còn thiếu thuyết phục hơn lập luận nhóm máu quy định tính cách con người.

Nguy cơ sức khỏe

Các nhà khoa học đã chứng minh nhóm máu ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Người không phải nhóm máu O có nhiều yếu tố đông máu hơn, từ đó dễ bị huyết khối tĩnh mạch hơn 2 lần. Gần đây, một nghiên cứu chỉ ra các nhóm máu khác có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và ung thư cao hơn nhóm máu O.

Dưới đây là một số sự thật thú vị khác về nhóm máu:

• Cần 1.120.000 con muỗi mới hút hết máu của một người trưởng thành.
• Để máu lưu thông khắp cơ thể, trái tim phải tạo ra áp lực có thể giải phóng một dòng máu cao tới 0,9 m.
• Năm 2012, các bác sĩ ở Mỹ đã cài đặt một thiết bị trong cơ thể Craig Lewis 55 tuổi, cho phép máu lưu thông khắp cơ thể mà không cần mạch đập.
• Stan Larkin đã sống 555 ngày không có trái tim để chờ đợi được cấy ghép tim. Trái tim nhân tạo của anh được đặt trong balo nặng 6 kg đeo ở sau lưng. Anh thậm chí còn chơi được bóng rổ, theo CNN.
• Lượng máu lưu thông trong cơ thể suốt 25 ngày xấp xỉ bằng một bể bơi cỡ trung bình.
• Một người mất 40% lượng máu cơ thể vẫn có thể sống nếu được truyền máu kịp thời.
• 21% trường hợp cơn đau tim xảy ra vào thứ hai và thứ sáu. Các nhà khoa học giải thích, lý do là một lượng lớn hormone gây căng thẳng thường tiết ra vào đầu tuần.
• Nhịp tim ảnh hưởng đến tâm trạng. Các nhà khoa học đã nghiên cứu hiện tượng này khi một người đàn ông được gắn một trái tim mới. Sau phẫu thuật, tâm trí, cảm xúc và hành động của anh thay đổi theo những cách khác thường.
• Để giảm nguy cơ đau tim, bạn phải thức dậy từ từ vào buổi sáng và giảm cường độ tập luyện buổi tối.
• Nước dừa có thể thay thế huyết tương nhờ các thành phần tương tự của chúng.
• Nhóm máu có thể là một lý do quyết định đến hạnh phúc gia đình. Các nhà khoa học phát hiện có mối liên hệ giữa vợ hoặc chồng cùng nhóm máu và tỷ lệ ly hôn. Vợ chồng cùng nhóm máu O sẽ có cuộc sống hôn nhân viên mãn. Vợ chồng kết hợp nhóm máu A và AB hoặc A và O thường gặp nhiều trở ngại khi sống chung.

Nhóm máu có thể là một nguyên nhân khiến hôn nhân bị tan vỡ. (Ảnh: Bright Side).

• Nhóm máu có ảnh hưởng đến sức khỏe. Những người có nhóm máu O dễ mắc các bệnh tim mạch, ung thư da hoặc béo phì. Người nhóm máu A nên chú ý đến mức cholesterol trong máu vì có nguy cơ phát triển bệnh tim mạch vành. Người nhóm máu B dễ bị tiểu đường và ung thư tuyến tụy. Người có nhóm máu AB nên chăm sóc trí nhớ và sự tập trung vì khả năng suy giảm nhận thức cao hơn 82% so với các nhóm máu khác.
• Nước tăng lực làm thay đổi nhịp tim. Các nhà khoa học phát hiện một người sau khi uống nước tăng lực, lượng caffeine cao hơn tới 3 lần so với đồ uống chứa caffein khác như cà phê, soda. Nó ảnh hưởng đến nhịp tim và có thể gây co giật hoặc tử vong.
• Chế độ ăn uống theo nhóm máu có thể không hiệu quả. Các nhà khoa học từ Đại học Toronto đã chứng minh rằng chế độ ăn kiêng theo nhóm máu chưa đủ bằng chứng khoa học để áp dụng.
• Nhật Bản có ngành công nghiệp sản xuất hàng riêng cho từng nhóm máu là thực phẩm, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân.
• Hiệu suất thể thao phụ thuộc vào nhóm máu. Một nghiên cứu năm 2017 chỉ ra những người nhóm máu O có sức chịu đựng tốt hơn nếu làm việc thường xuyên.
• Nghiên cứu tại Nhật Bản cho thấy nhóm máu ảnh hưởng đến tính cách, sự thành công trong công việc và các mối quan hệ cá nhân.