Vi khuẩn có lợi bảo vệ chúng ta như thế nào?

Linda Geddes

Vi khuẩn có lợi trong ruột chúng ta mang lại rất nhiều lợi ích. Chúng vừa giảm thiểu số lượng sinh vật có hại lại vừa giải phóng ra những phân tử làm giảm viêm nhiễm, phòng ngừa bệnh viêm ruột kết.

Vi khuẩn Bacteroides fragilis rất phổ biến trong ruột người. Chúng sản xuất 1 loại phân tử có tên PSA. Nghiên cứu trên chuột cho thấy PSA có tác động đến quá trình phát triển của tế bào miễn dịch T.

Nhằm tìm hiểu kỹ lưỡng hơn, Dennis Kasper thuộc đại học Y Harvard cùng cộng sự đã tiêm vào cơ thể chuột với 2 dòng vi khuẩn B. fragalis, một dòng có thể sản xuất PSA một dòng không. Ngoài ra một loại vi khuẩn phổ biến khác cũng được tiêm vào là Helicobacter hepaticus gây bệnh viêm ruột kết ở chuột.

Kasper cho biết: “Chuột được tiêm dòng vi khuẩn B. fragalis bình thường không mắc bệnh viêm ruột”.

Hạn chế viêm nhiễm

(Ảnh: Source Molecular Corporation)

Thí nghiệm bổ sung cho thấy PSA ngăn cản quá trình tế bào miễn dịch trong ruột sản xuất các chất hóa học kích thích viêm nhiễm khi vi khuẩn H. hepaticus xâm nhập vào ruột.

PSA trong miệng cũng giúp chuột không bị viêm ruột kết, điều này làm tăng khả năng rằng PSA cùng một số phân tử khác do vi khuẩn có lợi tạo ra thực chất có thể điều trị rối loạn viêm nhiễm ở người.

Kasper cho biết: “Kết quả cho thấy các phân tử do vi khuẩn có thể điều chỉnh cân bằng giữa sức khỏe và bệnh tật”.

Ông thận trọng lưu ý rằng không phải chỉ mình PSA mới là nhân tố chính trong phòng ngừa bệnh viêm ruột, vi khuẩn B. fragalis cũng không phải là vi khuẩn duy nhất sản xuất ra PSA tác động đến quá trình phát triển của hệ miễn dịch ở người.

Tuy nhiên, nó giúp hình thành nên một giả thuyết mới có tên “giả thuyết vệ sinh” đưa ra ý kiến rằng nếu hạn chế họat động của trẻ em nhằm phòng ngừa nhiễm trùng có thể dẫn đến hình thành nguy cơ bị dị ứng và các bệnh tự miễn dịch.

Kasper nói: “Có lẽ những căn bệnh như viêm ruột kết liên quan tới một số lượng nhỏ các vi khuẩn như B. fragalis so với các vi khuẩn như helicobacter”.

Tương tác mang tính quyết định

Kasper cho rằng hệ gen của người không mã hóa sản xuất các nhân tố cần thiết cho quá trình phát triển của một hệ miễn dịch khỏe mạnh, nhưng sức khỏe của chúng ta lại phụ thuộc vào sự tương tác mang tính quyết định với tập hợp gen của hệ vi sinh vật trong ruột chúng ta.

Ông nói: “Điều này có nghĩa là vi khuẩn đường ruột kết nối tích cực với hệ miễn dịch của vật chủ, từ đó nhấn mạnh tầm quan trọng của vi sinh vật đối với sức khỏe của chúng ta”.

“Nếu các nhóm vi khuẩn cụ thể có tác dụng tăng cường sức khỏe của vật chủ, vậy thì bệnh tật có thể là kết quả của việc vắng mặt các vi khuẩn này cũng như những phân tử có lợi mà chúng tạo ra”.

Bài viết tham khảo được đăng tải trên tờ Nature (doi:10.1038/nature07008)