Những mảng màu đen trắng của cá heo Commerson có thể là một hình thức ngụy trang gây nhiễu, giúp tăng khả năng săn mồi.
Thiên nhiên có cách riêng để tạo ra những sự kết hợp thú vị, ví dụ như cá heo Commerson. Khác với màu sắc thường thấy của cá heo, loài vật này có họa tiết đen trắng giống như gấu trúc và thói quen bơi ngửa kỳ lạ.
Cá heo Commerson có họa tiết đen trắng giống gấu trúc. (Ảnh: iNaturalist).
Cá heo Commerson còn gọi là cá heo gấu trúc, gồm hai phân loài: Cephalorhynchus commersonii sống ở Nam Mỹ và Cephalorhynchus commersonii kerguelenensis sống ở vùng biển gần quần đảo Kerguelen, Ấn Độ Dương. Điều này đồng nghĩa, chúng cách xa nhau khoảng 8.500km, nhưng giới khoa học chưa rõ chính xác điều gì đã thúc đẩy sự chia tách này.
Cá heo ở quần đảo Kerguelen to lớn hơn với chiều dài khoảng 1,8m, nặng 86kg, trong khi họ hàng Nam Mỹ của chúng chỉ nặng 45 kg. Cả hai phân loài đều có họa tiết đen trắng, mang lại cho chúng nhiều biệt danh như cá heo gấu trúc, cá heo chồn hôi hay cá heo khoang.
Thế giới có nhiều động vật khoang khác, đặc trưng bởi những mảng màu không đều, thường là đen và trắng. Nguyên nhân di truyền đằng sau loại họa tiết này liên quan chặt chẽ đến hiện tượng bạch thể (leucism). Động vật bạch thể trải qua sự suy giảm mọi sắc tố, thay vì chỉ hắc tố (melanin) như động vật bạch tạng. Ở động vật khoang, chỉ có một số phần cơ thể nhất định bị giảm sắc tố như vậy.
Các chuyên gia cho rằng họa tiết đen trắng có thể giúp tăng khả năng săn mồi như một hình thức ngụy trang gây nhiễu, che giấu hình dáng của cá heo Commerson. Nhưng "trang phục" đen trắng không phải điều đặc biệt duy nhất ở chúng. Để dễ dàng phát hiện và quan sát con mồi, chúng còn học cách bơi ngửa thành thạo.
Điều này có thể gây ngạc nhiên cho những ai biết về các chiến thuật đi săn của cá voi sát thủ. Những thợ săn thông minh này sẽ lật ngửa con mồi lớn để gây ra trạng thái bất động tạm thời, ví dụ, việc lật ngửa sẽ khiến cá mập rơi vào trạng thái như ngủ. Nhưng cá heo Commerson không gặp tình trạng như vậy. Chúng vẫn thoải mái bơi lội với chiếc bụng hướng lên trên.
Con mồi của cá heo Commerson rất đa dạng, bao gồm các loài cá sống theo đàn, mực, giun biển, tôm, đôi khi cả rong biển. Chúng không kén ăn và tận dụng con mồi có sẵn theo mùa ở khu vực sinh sống.
"Cá heo Commerson thể hiện tính hiếu kỳ điển hình của cá heo với con người và sẵn sàng tiếp cận tàu thuyền để cưỡi sóng ở mũi và đuôi tàu. Chúng hoạt bát và đầy năng lượng, thường xuyên thực hiện các kiểu bơi hình số 8 bên dưới tàu thuyền, xoay tròn dưới nước và nhảy lên khỏi mặt nước. Cá heo Commerson cũng có vẻ thích lướt sóng gần bờ", Tổ chức Bảo tồn Cá voi và Cá heo ở Anh cho biết.
Cá heo Commerson bơi quanh một con thuyền ở Argentina. (Video: Whale and Dolphin Conservation (WDC)).