Các nhà khoa học phát hiện vẹt có khả năng đánh giá rủi ro, những khả năng có thể xảy ra để từ đó giúp chúng đưa ra sự lựa chọn phù hợp. Nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng quan trọng đầu tiên cho thấy kỹ năng tư duy này có tồn tại ở một động vật khác ngoài loài người.
Trong những nghiên cứu trước đó, loài vẹt xám Châu Phi được phát hiện có hành vi giúp đồng loại hoàn thành công việc một cách “quên mình” và dường như có khả năng xác định màu sắc, tổng lượng. Trong khi đó, loài vẹt mào có khả năng định vị vị trí của đồ vật, thậm chí là đồ vật bị dấu và được phát hiện là có thể tự tạo ra các điệu nhảy.
Và gần đây, loài vẹt Kea, một loài đang bị đe dọa sống ở New Zealand và là loài vẹt núi cao duy nhất trên thế giới, có khả năng xem xét, cân nhắc các đường đi nước bước khi đứng trước một quyết định.
Loài vẹt Kea (Nguồn: Murdo MacLeod/The Guardian)
Mặc dù có khả năng điều này có thể được tìm thấy ở một số loài chim khác cũng như một số loài khỉ, tuy nhiên, các nhà khoa học đứng sau nghiên cứu khẳng định đây là lần đầu tiên khả năng này được biểu hiện rõ ràng ở loài khác ngoài con người.
Đặc biệt, loài chim này có thể tận dụng nhiều nguồn thông tin để đưa ra quyết định lựa chọn nào là có lợi cho chúng.
Amalia Bastos - tác giả của nghiên cứu đến từ Đại học Auckland cho biết: “Trí tuệ con người có sự bao quát, tức là con người có thể tổng hợp nhiều loại thông tin khác nhau – xã hội, vật lý, số học,… để đưa ra một quyết định”. Bà cho biết thêm: Trước đây, còn chưa rõ việc liệu các loại động vật khác ngoài con người có thể làm điều này hay không – hoặc chỉ giới hạn ở việc sử dụng một loại thông tin riêng lẻ trong cùng thời gian, nghĩa là chúng chỉ giỏi trong việc giải quyết một kiểu vấn đề. Điều này xảy ra có thể do loài chim và loài người có cùng chung tổ tiên cách đây hơn 300 triệu năm.
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học, trước tiên, huấn luyện những con vẹt liên tưởng những đồng xu đen với “món ngon” và những đồng xu màu cam với “không phần thưởng nào cả”. Và lần lượt mỗi con sẽ được đặt trước hai lọ trong suốt chứa những đồng xu này.
Trong nghiên cứu đầu tiên, hai lọ chứa số lượng đồng xu như nhau, trong đó: một lọ chứa hầu hết là xu đen và lọ còn lại đựng hầu hết xu đỏ.
Mỗi con sẽ được thực hiện 20 lần để chọn lọ nào chúng ưu tiên hơn. Và kết quả là tất cả qua 20 lần đều chọn lọ chứa hầu hết xu đen.
Tong nghiên cứu tiếp theo, người ta đổ vào trong 2 lọ trong suốt một số lượng xu đen bằng nhau, tuy nhiên, số lượng xu đỏ khác nhau. Và kết quả cho thấy lần này 4 con đều chọn lọ có tỷ lệ số lượng đen nhiều hơn xu đỏ.
Batos đi đến kết luận: “Điều này chứng minh, ít nhất, một loại vẹt – vẹt kea sở hữu trí tuệ linh hoạt và bao quát, tương tự trí tuệ loài người”.
Alex Taylor, cũng là đồng tác giả của nghiên cứu đến từ Đại học Auckland cho rằng, phát hiện này không chỉ có ích cho kiến thức sinh vật học mà còn có thể cho cả lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.