Một nhóm các chuyên gia quốc tế đã phát hiện hàng trăm cá thể rùa, bao gồm ít nhất 16 trong tổng số 25 loài rùa cạn và rùa nước ngọt bản địa của Việt Nam tại thị trường buôn bán động vật hoang dã nổi tiếng Quảng Châu, Trung Quốc trong hai ngày đầu tháng 11 vừa qua. Đặc biệt, trong đó có tới hơn 100 cá thể rùa hộp trán vàng miền Trung (Cuora buorreti), loài rùa đặc hữu cực kỳ nguy cấp chỉ xuất hiện ở các tỉnh miền Trung Việt Nam, từ phía nam tỉnh Thừa Thiên Huế cho tới Đắk Nông.
>>> Thả 2 con rùa quý về khu bảo tồn thiên nhiên
Rùa hộp trán vàng miền Trung (Cuora bourreti), một trong những loài nguy cấp của Việt Nam được phát hiện tại các chợ Trung Quốc. Cơ quan chức năng đã nhiều lần bán thanh lý loài này sau khi tịch thu.
Ngoài ra, hơn 100 cá thể rùa hộp trán vàng miền Bắc (Cuora galbinifrons) thuộc nhóm loài cực kỳ nguy cấp cũng được phát hiện tại chợ Quảng Châu cùng hàng nghìn cá thể rùa núi vàng (Indotestudo elongata), rùa đất lớn (Heosemys grandis), rùa răng (Heosemys annanadalii), và rùa sa nhân (Cuora mouhotii), nhiều loài trong số đó có thể có nguồn gốc từ Việt Nam hoặc nhập lậu qua Việt Nam từ Lào và Campuchia.
Thông tin đáng quan ngại nêu trên cho thấy đã và đang xuất hiện lỗ hổng rất lớn trong công tác bảo tồn các loài rùa quý của Việt Nam.
Điểm cốt yếu hiện nay là các cơ quan chức năng liên quan tại địa phương cần tăng cường gìn giữ môi trường sống tự nhiên, tăng cường các biện pháp thực thi pháp luật nhằm giảm thiểu, tiến tới ngăn chặn hoàn toàn các hoạt động săn, bắn, buôn bán rùa trái phép. Với những loài đặc biệt nguy cấp, quý, hiếm phải đảm bảo chúng sẽ được trả về môi trường sống tự nhiên khi xác định được nguồn gốc xuất xứ.
Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng dọc theo các tuyến đường chính sang Trung Quốc cũng cần kiểm tra kỹ các lô hàng rùa tịch thu được để đảm bảo rằng các loài rùa đặc biệt nguy cấp như rùa hộp trán vàng miền Trung hay các loài nguy cấp khác không bị bán đấu giá trong bất kỳ trường hợp nào bởi hình thức này rất dễ đưa rùa trở lại đường dây buôn bán.