Các nhà sinh vật học tìm thấy một loài giáp xác nước ngọt chưa từng được mô tả trong chuyến thám hiểm sa mạc Lut ở Iran.
Loài mới được xác định thuộc chi Phallocryptus mà trong đó chỉ bao gồm 4 loài giáp xác sinh sống tại các vùng khô hạn và bán khô hạn. Tiến sĩ Hossein Rajaei từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên bang Stuttgart của Đức và Tiến sĩ Alexander V Rudov từ Đại học Tehran của Iran đã tình cờ phát hiện sinh vật trong nỗ lực tìm hiểu hệ sinh thái, đa dạng sinh học và địa mạo tại sa mạc Lut.
Nhóm nghiên cứu đặt tên cho loài mới là Phallocryptus fahimii để vinh danh nhà sinh vật học bảo tồn Hadi Fahimi, người đã tham gia chuyến thám hiểm vào năm 2017 và không may qua đời trong một vụ tai nạn máy bay vào năm 2018.
P. fahimii được phát hiện trong một hồ nước ngọt theo mùa ở phía nam sa mạc. Nó có hình thái tổng thể và đặc điểm di truyền khác biệt so với tất cả các loài Phallocryptus đã biết trước đây.
Loài giáp xác nước ngọt mới được phát hiện trên sa mạc Lut. (Ảnh: M. Pallmann SMNS/Pallmann).
"Trong chuyến thám hiểm đến nơi khắc nghiệt như sa mạc Lut, bạn phải luôn cảnh giác, đặc biệt là khi tìm thấy nước. Việc phát hiện loài giáp xác mới trong môi trường khô và nóng như thiêu đốt thực sự là một khám phá bất ngờ", Rajaei nhấn mạnh trong bài đăng trên tạp chí Zoology in the Middle East.
Theo Tiến sĩ Martin Schwentner, chuyên gia về giáp xác từ Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Vienna của Áo, đồng tác giả của nghiên cứu, các loài Phallocryptus có thể sống sót qua hàng thập kỷ trong lớp trầm tích khô và khi mùa mưa đến, chúng hồi sinh mạnh mẽ tại các hồ nước theo mùa.
"Phallocryptus thích nghi hoàn hảo với môi trường sa mạc. Việc chúng có thể sống sót ngay cả trong điều kiện khắc nghiệt của sa mạc Lut càng làm nổi bật khả năng sinh tồn của chi giáp xác này", Schwentner chia sẻ.
Lut hay Dasht-e Lut là sa mạc lớn thứ hai ở Iran và được được mệnh danh là nơi nóng nhất trên Trái đất. Nó có diện tích lên tới 51.800km2 và hiện nắm giữ kỷ lục về nhiệt độ bề mặt cao nhất từng được ghi nhận. Dựa trên các phép đo vệ tinh từ năm 2006, NASA báo cáo nhiệt độ bề mặt của sa mạc có thời điểm đạt 80,3°C. Lượng mưa trung bình năm tại đây không vượt quá 30mm.
Dasht-e Lut hầu như không có thảm thực vật. Các hồ nước không thường xuyên được lấp đầy nên hệ sinh vật thủy sinh cũng rất hạn chế. Phần lớn sa mạc được mô tả là một vùng phi sinh học.