Trong công cuộc đấu tranh giành được sự ủng hộ của mọi người trong việc đưa ra các quy định đối với thuốc lá, các nhà nghiên cứu Hoa Kì thứ 4 vừa qua đã công bố rằng các công ty thuốc lá đã điều chỉnh lượng mentola (tinh dầu bạc hà) trong thuốc khiến những người trẻ tuổi khi hít những hơi đầu sẽ thấy khoan khoái hơn.
Tiến sĩ Gregory Connolly thuộc Đại học y tế công cộng Harvard cho biết: “Mentola kích thích cơ quan tiếp nhận làm lạnh trong phổi và họng. Nó khiến việc hút thuốc trở nên dễ dàng hơn”.
Nghiên cứu đăng tải trên tờ Public Health của Hoa Kì được công bố khi Quốc hội Hoa Kì cân nhắc luật cho phép Cục quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kì điều chỉnh các quy định về thuốc lá.
Đại diện công ty thuốc lá R.J. Reynolds, Philip Morris và Lorillard đã phản bác lại kết quả nghiên cứu.
Ảnh người hút thuốc lá bên ngoài văn phòng chính phủ tại Boston, Massachusetts. (Ảnh: Reuters) |
David Howard – phát ngôn viên của R.J. Reynolds, một đơn vị của công ty Reynolds American Inc đồng thời là nơi sản xuất thuốc lá Camel và Kool – phát biểu: “Báo cáo này đơn giản chỉ đang nhằm tranh thủ sự ủng hộ giành cho điều luật của chính phủ liên bang đối với ngành công nghiệp thuốc lá, chứ không phải đang xem xét dưới góc độ khoa học về vấn đề mentola”.
Phát ngôn viên Michael Robinson của công ty Lorillard Inc cũng nói ngắn gọn: “Người dân Hoa Kì nên nhìn nhận bản báo cáo đúng với bản chất là một công cụ thúc đẩy chính sách”.
Hút thuốc lá là nguyên nhân lớn nhất gây ra các ca tử vong có thể ngăn chặn được ở Hoa Kì, mỗi năm thuốc lá lấy đi sinh mạng của hơn 400.000 người.
Các nhãn hiệu thuốc lá mentola đã nhanh chóng phổ biến trong cộng đồng. Những người sử dụng nhiều nhất là giới trẻ, đặc biệt là những người mới hút thuốc. Khảo sát tiến hành trên quy mô quốc gia năm 2006 đưa ra con số 44% người hút thuốc lá từ độ tuổi 12 đến 17 cho biết họ có sử dụng thuốc lá mentola, tình trạng tương tự cũng xảy ra ở người hút thuốc độ tuổi từ 18 đến 24.
Connolly cùng cộng sự đã tiến hành nghiên cứu các công ty nội bộ về sử dụng mentola nằm trong thỏa ước lớn về thuốc lá. Họ cũng thực hiện các thí nghiệm độc lập tại các phòng thí nghiệm cũng như xem xét lại các nghiên cứu về xu hướng hút thuốc của người dân.
Theo đó, vào năm 1987 R.J. Reynolds có biến đổi mentola với lượng thấp với chính lược thu hút thêm giới trẻ sử dụng thuốc lá.
Trong một văn bản của công ty có viết: “Phản ứng của người hút thuốc lần đâu tiên nói chung là không tốt. Phản ứng ban đầu có thể được xoa dịu với tỉ lệ mentola thấp”.
Khởi đầu khoan khoái
Các công ty sản xuất thuốc lá lớn ở Hoa Kì năm 1998 đồng ý chi 206 tỉ đôla cho 46 bang nhằm giúp bù lại chi phí điều trị những người nghiện thuốc lá đến suy sụp theo thỏa ước điều đình kéo dài 25 năm. Hiệp ước, bao gồm các quy định hạn chế quảng cáo và tiếp thị thuốc lá, đã chấm dứt cuộc chiến về luật pháp lâu dài với các bang.
Connolly cho biết các công ty thuốc lá sử dụng thuốc lá có nồng độ mentola nhẹ nhằm hướng đến giới trẻ, thuốc lá có hương mentola mạnh hơn dành cho những người đã hút thuốc một thời gian.
Trả lời phỏng vấn qua điện thoại, Connolly nói: “Mentola giúp kiềm chế nicotin”. Nhưng ông cũng thêm rằng nồng độ mentola quá cao khiến cho người mới hút thuốc không thể chịu đựng được.
Mentola – tinh dầu bạc hà (Ảnh: ScienceDaily) |
Trong số các nhãn hiệu thuốc được kiểm tra, các nhà nghiên cứu phát hiện những công ty có tốc độ tiêu thụ lớn nhất ở tầng lớp thanh thiếu niên – bao gồm nhãn hiệu Lorillard's Newport và Philip Morris Marlboro Milds của Hoa Kì – thường có tỉ lệ mentola thấp nhất.
Connolly thấy rõ ràng các công ty thuốc lá “sử dụng một thành phần để khiến người hút thuốc nghiện nicotin dễ dàng hơn”.
David Sylvia, phát ngôn viên của đơn vị Philip Morris thuộc Altria Group Inc, phản bác lại rằng công ty họ thay đổi tỉ lệ mentola để giành thị phần đối với người trưởng thành.
“Có rất ít bằng chứng trực tiếp liên quan cho thấy tỉ lệ mentola ảnh hưởng đến khả năng nghiện”. Bà cũng thêm rằng sản phẩm mới “không dành cho đối tượng không phải mục tiêu hướng đến hoặc những người hút thuốc chưa đủ tuổi”.
Philip Morris ủng hộ các quy định đối với thuốc lá của FDA.
Lorillard trong khi phản đối quy định cũng phản bác ý kiến cho rằng công ty này hướng đến đối tượng là những người hút thuốc trẻ tuổi.
Robinson cho biết: “Lorillard không thay đổi bất cứ điếu thuốc nào của họ chỉ để nhằm tăng số người hút thuốc hay tăng khả năng nghiện nicotin”.
Theo Hội bệnh phổi Hoa Kì (American Lung Association), mỗi ngày có 4.000 trẻ em dưới 18 tuổi hút điếu thuốc đầu tiên, gần 1.100 trong số chúng trở thành người nghiện thuốc lá.
Connolly nói rằng kết quả đã nhấn mạnh đến yêu cầu FDA phải điều chỉnh quy định đối với thuốc lá.
Luật trước Hạ nghị viện ngăn cấm sản xuất thuốc lá hương hoa quả và kẹo sữa nhưng không có quy định đối với mentola. Nhưng theo Connolly, luật lên trao quyền cho FDA được phép điều chỉnh nồng độ mentola.
Thiếu các quy định cụ thể đối với liều lượng mentola khiến Mạng lưới ngăn chặn thuốc lá Mỹ Phi quốc gia (National African American Tobacco Prevention Network ) ngừng ủng hộ cho điều luật vì cho rằng điều luật chưa hoàn thiện và phân biệt đối với người da đen.
Theo các nhà nghiên cứu, trên 70% người da đen hút thuốc tại Hoa Kì sử dụng thuốc lá có chứa mentola, so với khoảng 30% người da trắng.
Chiến dịch Trẻ em không hút thuốc trong đưa ra nhận định rằng nghiên cứu nói trên đã cho thấy việc thiếu các quy định về thuốc lá đã cho phép các công ty sản xuất thuốc lá điều chỉnh sản phẩm theo cách có hại như thế nào.