Dinh thự Stoclet - Di sản văn hóa thế giới tại Bỉ

Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Dinh thự Stolet của vương quốc Bỉ là Di sản Văn hóa thế giới 2000.

Dinh thự Stoclet, vương quốc Bỉ.

Dinh thự Stoclet là một dinh thự nằm tại vương quốc Bỉ, dinh thự này thuộc quyền sở hữu của Adolphe Stolet – một ông chủ ngân hàng và là nhà sưu tầm nghệ thuật nổi tiếng. Kiến trúc tuyệt đẹp và độc đáo của dinh thự Stoclet do kiến trúc sư người Áo – Josef Hoffmann thiết kế.

Adolphe Stolet (1871-1949) xuất thân từ một gia đình có truyền thống làm ngân hàng, sự nghiệp của ông bắt đầu là một kỹ sư đường sắt. Ông kết hôn với Suzanne Stevens, con gái của nhà phê mình nghệ thuật Arthur Stevens. Có lẽ bởi cuộc hôn nhân này mà tình yêu nghệ thuật vốn đã có sẵn của Adolphe Stolet lại càng tăng thêm và được bồi đắp. Ông đã bắt đầu sưu tầm các tác phẩm nghệ thuật từ khi còn rất trẻ vì thế bộ sưu tập của ông không chỉ nhiều về số lượng mà còn cả giá trị.

Kiến trúc độc đáo của Dinh thự Stoclet do kiến trúc sư Josef Hoffmann thực hiện là sự khởi đầu của nghệ thuật Art Deco.

Khi còn là một kỹ sư đường sắt và làm việc tại Áo, ông đã bị cuốn hút bởi phong trào ly khai Vienna và phong cách nghệ thuật tại đây. Cuộc gặp gỡ giữa ông với Josef Hoffmann chính là tiền đề cho sự ra đời của Dinh thự Stoclet. Sau cái chết của cha, Adolphe Stolet phải trở về Bỉ để kế nghiệp cha. Ông chính thức trở thành giám độc ngân hàng Société Générale – một ngân hàng lớn của Bỉ.

Sau khi kết hôn, Adolphe Stolet quyết định sống tại thành phố Brussels vì thế ông đã yêu cầu Josef Hoffmann thiết kế dinh thự Stoclet cho mình và gia đình. Cũng ngay khi có quyết định xây dinh thự Stoclet, ông đã bắt đầu tìm kiếm và sưu tập các tác phẩm nghệ thuật để trưng bày, trang trí tại đây.

Phong cách nghệ thuật Vinena có ảnh hưởng rõ nét trong công trình kiến trúc dinh thự Stoclet.

Công trình kiến trúc dinh thự Stoclet có thể coi là đỉnh cao của nghệ thuật và là công trình tiêu biểu của kiến trúc sư Josef Hoffmann. Sau khi hoàn thành, dinh thự Stoclet đã nhanh chóng nổi tiếng khắp thành phố Brussels và cả những thành phố khác. Có thể nói dinh thự Stoclet là điển hình của phong cách nghệ thuật kết hợp theo tinh thần mới. Josef Hoffmann không chỉ là một kiến trúc sư, ông còn là một giáo viên nghệ thuật. Công việc cho phép ông có điều kiện tiếp xúc với nhiều nền nghệ thuật của các nghệ sĩ đến từ Vienna, Trung Âu và rộng hơn là cả Châu Âu. Vì thế không có gì khó hiểu khi kiến trúc do ông thiết kế có sự ảnh hưởng đa dạng kết hợp nhiều phong cách nghệ thuật, mà trong đó phong cách Vinenna và Art Nouveau là rõ rệt nhất. Sự ra đời của Dinh thự Stoclet là khởi đầu cho phong cách nghệ thuật Art Deco. Dinh thự Stoclet được coi là một công trình hoàn hảo, một sự đồng nhất giữa nghệ thuật của các nghệ sĩ Áo, bên cạnh đó những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao của Kolonam Moser và Gustav Klimt được trưng bày tại dinh thự càng làm tăng giá trị nghệ thuật cho công trình này.

Có thể thấy, các nội thất và trang tri bên trong Stoclet không có nhiều thay đổi kể khi nó mới được xây dựng cho đến nay.

Sự xuất hiện của nhiều tác phẩm nghệ thuật trong đó có các tác phẩm của Moser và Gustav Klimt càng làm tăng giá trị nghệ thuật của công trình kiến trúc - di sản văn hóa Dinh thự Stoclet.

Dinh thự Stoclet bắt đầu được kiến trúc sư Josef Hoffmann thiết kế năm 1905. Năm 1906, dinh thự được khởi công xây dựng và hoàn thành 5 năm sau đó năm 1911. Sau khi hoàn thành, cả gia định Stoclet đã chuyền đến và sống tại đây liên tục cho đến năm 2002 . Kể từ đó Dinh thự được quản lý bởi công ty bất động sản Suzanne và Adolphe Stoclet. Giám đốc công ty là cháu đồng thời là người thừa kế chính thức của dòng họ Stoclet.

Kể từ khi được xây dựng cho đến nay, dinh thự Stoclet không có nhiều thay đổi mặc dù đã trải qua vài lần sửa chữa. Trong đó cuối những năm 1990, mặt tiền phía tây và phía nam đã được sơn lại; nhà vườn bằng gỗ cũng được tu bổ lại; các hệ thống dây diện được thay mới năm 2006 để phù hợp với nguồn điện do dây điện cũ được mắc từ năm 1950 đã không còn thích hợp, một số đồ nội thất được thay mới do những nội thất cũ đã hư hỏng song chúng vẫn được giữ lại để sửa chữa chứ không vứt bỏ. Một số vật trang trí, đồ nội thất có giá trị đã được phục hồi và đặt lại vị trí gốc của chúng tại dinh thự. Hiện nay tại dinh thự Stoclet chỉ có hai người đang sống và trông coi tài sản.

Dinh thự Stoclet được Unesco công nhận theo các tiêu chí (i) và (ii):

Tiêu chí (i): Dịnh thự Stoclet là công trình kiến trúc hoàn hảo với sự kết hợp của các nghệ sĩ Vienna, Áo qua thiết kế tài tình của kiến trúc sư Josef Hoffmann. Công trình là khởi đầu cho nghệ thuật Art Deco và là mở ra một trào lưu mới cho nghệ thuật tại Châu Âu.

Tiêu chí (ii): Không chỉ có kiến trúc hoàn hảo, Dinh thự Stoclet còn là một bảo tàng với nhiều tác phẩm nghệ thuật có giá trị trong đó có cả các tác phẩm của Kolonam Moser và Gustav Klimt. Ngoài ra, dinh thự Stoclet còn là một trong những công trình thể hiện hoàn hảo trường phái nổi tiếng thời kỳ đó là Art Nouveau.