Quần đảo Vega - Di sản văn hóa thế giới tại Nauy

Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Quần đảo Vega của Nauy là Di sản văn hóa thế giới năm 2004.

Quần đảo Vega tại Nauy

Đảo Vega là một hòn đảo đồng thời cũng là một quần đảo và là một khu dân cư ở tỉnh Nordland của Na Uy. Quần đảo có diện tích khoảng 163 km2 gồm 6.500 hòn đảo gồm cả các đảo nhỏ và đảo đá. Khu dân cư tại đảo được hình thành vào tháng 01 năm 1838. Khu vực này giáp với các làng xã khác như Bronnoy, Vevelstad và Alstahauyg.

Quần đảo Vega gồm 6.500 hòn đảo lớn nhỏ là nơi có sự tồn tại của con người sớm nhất khu vực Bắc Na Uy

Quẩn đảo Vega nổi tiếng là nơi có người cư ngụ lâu đời nhất ở phía Bắc của Na Uy. Theo lịch sử ghi chép thì con người đã cư ngụ tại đây từ khoảng 10.000 năm trước. Trên đảo có những khu vực được chú trọng bảo tồn đặc biệt trong đó là dãy núi Vegtindan nằm trên phía Bắc của Đảo. Núi có chiều cao khoảng 700 mét so với mặt nước biển và được phủ đầy rong rêu. Bên cạnh đó còn có bốn khu vực cũng nằm trong vòng bảo vệ đặc biệt bởi những giá trị mà chúng chứa đựng. Bốn khu vực đó gồm: Khu bảo tồn thiên nhiên Lanan/ Skjaevaer; Khu bảo vệ chim ở Lanan/Plovacr; Khu bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và động vật hoang dã Hysvaer/Sola và Khu bảo vệ chim ở Muddvaeret. Ngoài những khu được bảo tồn theo công ước quốc tế đó trên đảo còn ba khu bảo tồn thiên nhiên của quốc gia gồm: Eidemsliene, Holandsosen và Kjellerhaugvatnet.

Do điều kiện khí hậu khá đặc biệt, đảo Vega là môi trường cho khoảng hơn 10 loài lan sinh trưởng và cũng là ngôi nhà cho hơn 210 loài chim. Khu bảo tồn thiên nhiên Eidemslicne có nhiều loài cây ưa nhiệt thích hợp sống dưới ánh nắng vùng biển và phần lớn là rừng thông ở Bắc Na Uy. Khu bảo tồn thiên nhiên Holandsosen là một khu đất ẩm ướt với hồ nước nông và đất có nhiều chất vôi. Khu bảo tồn này có 149 loài chim sống quanh năm. Khu bảo tồn thiên nhiên Lanan bảo quản được nhiều loại thiên nhiên bờ biển và là khu rất quan trọng cho nhiều loài chim, vịt biển. Từ hàng trăm năm trước người dân bản địa đã có việc đi thu lượm lông vịt biển để sản xuất ruột gối, chăn... và đến nay công việc này vẫn còn tồn tại. Vào khoảng thời gian thế kỷ thứ 9 trở đi, công việc thu lượm lông vịt biển là công việc phát triển nhất tại quần đảo này. Người ta còn cho xây dựng nhiều nhà vịt biển để vịt biển tìm đến làm tổ. Có những giai đoạn thu nhập từ việc cung cấp lông vịt biển chiếm tới 1/3 thu nhập của người dân trên đảo. Công việc thu hoạch này tính đến nay có lẽ đã có niên đại đến hơn 1000 năm. Tuy nhiên thời gian đầu người dân chưa bán lông vịt biển mà công việc này chủ yếu do những người phụ nữ trên đảo nghĩ ra. Họ đi thu thập lông vịt biển về để sử dụng là các sản phẩm trong gia đình.

Là một hòn đảo ngoài khơi do đó từ xa xưa người dân nơi đây đã sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt cá và nông nghiệp. Cho đến nay những công việc này gần như cũng không thay đổi. Người dân trên đảo vẫn hàng ngày ra khởi đánh cá và sản xuất nông nghiệp. Cái khác chỉ là ngày nay phương tiện đánh bắt và nuôi chồng đã khá hơn trước. Những đảo nhỏ có cư dân sống đông nhất là Holand, Valla, Igeroy, Gladstad. Làng Gladstad là trụ sở của chính quyền trên quần đảo và là nơi tập trung nhiều trung tâm thương mại nhất.

Quần đảo Vega được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc công nhận là Di sản văn hóa thế giới theo tiêu chí (v): Quần đảo Vega là nơi có cư ngụ của người tiền sử sớm nhất khu vực bắc Nauy, đồng thời cuộc sống trong môi trường khí hậu khắc nghiệt khó khăn đã được người dân duy trì trong hàng nghìn năm với những nghề truyền thống dựa vào điều kiện tự nhiên. Sự phát huy khả năng sáng tạo, thích ứng với môi trường, thiên nhiên của cư dân trên đảo là minh chứng cho sự phát triển của con người trong 1 khoảng thời gian dài. Bên cạnh đó, nghề thu hoạch lông vịt biển là một nghề truyền thống đã từng đem lại 1/3 tổng thu nhập cho cư dân trên đảo đến nay vẫn tiếp tục tồn tại.