Các nhà khoa học vừa cho hay, họ đang gần chạm đến một định nghĩa phi vật chất cho kilogram (kg) sau khi phát hiện quả cân chuẩn đang nhẹ đi một cách bí ẩn.
Các nhà nghiên cứu cho rằng, vẫn còn một số điều cần thực hiện trước khi hoàn thành sứ mệnh khó nuốt này. Tuy nhiên, nếu họ thành công, điều đó sẽ chấm dứt hoàn toàn việc dựa dẫm vào khối kilogram tiêu chuẩn khi đo lường.
Quả cân chuẩn tại Sevres
Hiện tại, chuẩn quốc tế cho kilogram là một khối kim loại được bảo quản hết sức cẩn thận trong hầm của Cơ quan Cân đo quốc tế (BIPM) tại Sevres, Pháp kể từ năm 1889. Hầu hết các quốc gia đều có bản sao của khối kilogram chuẩn và chúng được so sánh với bản chính mỗi 10 năm/lần.
Tuy nhiên, giới khoa học hết sức lo lắng khi phát hiện quả cân làm bằng platinum và iridium đột nhiên bị nhẹ đi mà không biết lý do. Các chuyên gia của BIPM tiết lộ vào năm 2007 rằng, quả cân chuẩn đã bị mất khoảng 50 microgram trong vòng 100 năm so với các phiên bản của nó.
Do đó, giới chuyên gia đang tìm cách khác để định nghĩa kilogram bằng phương pháp phi vật chất như 6 đơn vị đo lường khác của đơn vị cơ sở quốc tế là mét (chiều dài), giây (thời gian), ampe (cường độ dòng điện), kelvin (nhiệt độ nhiệt động học), mol (lượng vật chất) và candela (cường độ chiếu sáng). Hiện không có đơn vị nào ngoài kilogram được đo bằng vật thể.
Trong nỗ lực tìm kiếm phương pháp đo thay thế quả cân chuẩn, giới khoa học đã thực hiện những cuộc thí nghiệm tập trung vào việc thiết lập mối quan hệ giữa khối lượng và hằng số Planck, đơn vị đo lường cơ bản trong vật lý nguyên tử.
Nhà khoa học của BIPM là Michael Stock cho hay, quả cân chuẩn đã gần đi hết chu kỳ sử dụng của nó. "Việc đo lường đang trở nên chính xác hơn, và những sự đo lường chính xác cần phải có các đơn vị định nghĩa chính xác để đưa đến kết quả đúng nhất”, theo AFP dẫn lời ông Stock.
Stock cho hay, các cuộc thí nghiệm đã cho kết quả hết sức khả quan, nhưng vẫn còn quá sớm để áp dụng định nghĩa mới đối với kilogram.