Hư hay thực: Số người còn sống nhiều hơn số đã chết

Lời đồn từ thập kỷ 1970 cho rằng, sự bùng nổ dân số đã khiến toàn bộ cư dân trái đất hiện nay lớn hơn tổng tất cả số người từng có. Phiên bản khác khẳng định 75% tất cả những người được sinh ra hiện vẫn sống. Điều đó đúng hay sai?

Các nhà nghiên cứu tuyên bố, ngay cả nếu nhân 4 lần dân số của thế kỷ trước, thì số người hiện sống vẫn chỉ là một nhúm nhỏ so với tổng dân cư từng tồn tại trên hành tinh chúng ta.

Năm 2002, Carl Haub, một nhà nhân khẩu học tại Văn phòng chứng nhận dân số, một tổ chức phi chính phủ ở thủ đô Washington, Mỹ, đã cập nhật dự đoán trước kia của ông về số người từng tồn tại. Để làm phép tính này, ông nghiên cứu dữ liệu dân số có sẵn để xác định tốc độ tăng trưởng của loài người trong những giai đoạn lịch sử khác nhau, và sử dụng chúng để xác định số người từng được sinh ra.

Nghiên cứu cho thấy, trong hầu hết các giai đoạn lịch sử, dân số tăng chậm. Kể từ khi người Homo sapiens xuất hiện khoảng 50.000 năm trước (số liệu này vẫn còn gây tranh cãi), rất ít thông tin từ thời kỳ đó còn sót lại, song vào thời điểm cuộc cách mạng nông nghiệp ở Trung Đông năm 9000 trước Công nguyên, trái đất đã có khoảng 5 triệu người.

Từ giữa thời kỳ nông nghiệp tăng trưởng đến thời kỳ La Mã cai trị, dân số tăng rất uể oải, ít nhất một phần nghìn mỗi năm, và đạt đến khoảng 300 triệu vào khoảng năm thứ nhất sau Công nguyên. Sau đó loài người lại giảm xuống khi đại dịch tràn qua ("Cái chết đen" đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 75 triệu người vào thế kỷ 14). Kết quả là vào năm 1650, dân số thế giới chỉ lên đến khoảng 500 triệu. Năm 1800, nhờ có những cải tiến trong nông nghiệp và y tế, con số trên đã gấp đôi, thành hơn 1 tỷ người. Đến năm 2002, khi Haub thực hiện các tính toán cuối cùng đó, dân số của hành tinh đã bùng nổ, đạt 6,2 tỷ.

Để tính xem đã có bao nhiêu người từng sống trên trái đất, Haub đi theo cách tiếp cận tối thiểu nhất, tức là bắt đầu với 2 người vào năm 50.000 trước Công nguyên - Adam và Eva. Sau đó, bằng giản đồ tăng trưởng lịch sử của mình, ông ước tính có khoảng hơn 106 tỷ người từng được sinh ra.

Như vậy, số người còn sống hiện chỉ chiếm khoảng 6%.

"Hầu như chắc chắn rằng những người còn sống ngày nay chỉ chiếm một phần nhỏ trong số người được sinh ra", Joel Cohen, một giáo sư về dân số học tại Đại học Rockefeller và Columbia ở thành phố New York nói.

Cohen ước tính với tốc độ tăng dân số hiện nay, đến năm 2050, dân số thế giới đạt khoảng từ 7,3 đến 10,7 tỷ, và sẽ ổn định ở 10 tỷ vào khoảng năm 2200. Với tốc độ này, số người đang sống không bao giờ vượt số người đã chết.

T. An