Thực hư chuyện những bé gái có khả năng nói chuyện với người chết

Vào một tối muộn, gần nửa đêm cuối tháng 3 năm 1848, hai cô bé Katie và Maggie Fox bỗng bật khóc và gọi bố mẹ từ căn phòng ngủ của hai chị em tại ngôi nhà ở Hydesville, New York. Những âm thanh bí ẩn văng vẳng trong phòng đã khiến các cô bé tỉnh giấc.

Gia đình Fox đã thắp nến và tìm kiếm khắp ngôi nhà nhưng không thể tìm ra nguyên nhân dẫn đến tiếng động đó. Đêm tiếp theo, những âm thanh đó lại tiếp tục vang lên. Và cả đêm sau đó – và tất cả các đêm trong suốt 2 tuần tiếp theo. Mỗi đêm âm thanh này đều kéo dài khoảng vài tiếng và nó khiến cả gia đình Fox luôn sống trong sợ hãi, lo lắng và mệt mỏi.

Ngày 31/3, hai bé gái đi ngủ sớm vì quá mệt mỏi. Và âm thanh đó gần như lập tức lại vang lên. Lần này, Kate đáp trả lại tiếng ồn đó bằng những tiếng vỗ tay. Điều ngạc nhiên là cách làm này lại có hiệu quả với âm thanh đó. Maggie cũng nhanh chóng làm theo và mọi thứ như thể là đang yêu cầu tiếng ồn đó "làm theo những gì tôi làm". Cô bé vỗ tay 4 lần và tiếng gõ cũng đáp lại 4 lần.

Margaret, Kate và Leah Fox. (Ảnh: WikiCommons).

Trong vài giờ sau đó, hai cô bé vẫn tiếp tục giao lưu với nguồn gốc dẫn tới âm thanh đó. Qua việc yêu cầu và đáp trả này, hai cô bé hiểu rằng đây là một "trí tuệ vô hình" – linh hồn của người bán hàng rong bị ám sát có tên Charles B.Rosna với thi thể vẫn đang được chôn bên dưới ngôi nhà. Rõ ràng linh hồn này chỉ liên lạc với Katie và Maggie.

Đêm tiếp theo, Margaret đã mời hàng xóm xung quanh tới để xem các con gái của mình trò chuyện với linh hồn này. Ban đầu hàng xóm đều tỏ ra hoài nghi và đặt ra hàng loạt câu hỏi riêng tư về bản thân đối với thứ được cho là hồn ma này. Với sự trợ giúp của Katie và Maggie, linh hồn đã trả lời mọi câu hỏi (bằng những âm thanh "có" hoặc "không") một cách chính xác.

Những người hàng xóm cảm thấy rất sốc, kinh ngạc và sợ hãi, nhưng một số khác vẫn thấy cần phải có thêm nhiều bằng chứng hơn nữa. Một vài người tình nguyện tham gia đào bới trong căn hầm ngôi nhà của gia đình Fox để tìm kiếm thi hài của "Charles Rosna".

Tuy dòng nước phun lên đã ngăn họ không thể đào tiếp được, nhưng việc không thể tìm ra bằng chứng này cũng không ngăn được những người tin vào điều huyền bí đó. Họ đã bị thuyết phục rằng có một linh hồn đang tồn tại trong thị trấn nhỏ này và rằng hai bé gái nhà Fox có thể nói chuyện được với người chết.

Khoảng giữa thế kỷ thứ 19, hai chị em nhà Fox đã trở thành những người nổi tiếng – họ đi vòng quanh thế giới để nói chuyện với những hồn ma bí ẩn. Đến những năm 1880, đã có tới hơn 8 triệu tín đồ tin rằng chị em nhà Fox có thể nói chuyện với người đã khuất. Khả năng của Katie và Maggie rất được coi trọng và được xem như một hiện tượng tôn giáo có thể trở thành một dạng thuyết duy linh.

Qua nhiều năm, thuyết duy linh đã truyền cảm hứng cho Athur Conan Doyle, mang lại niềm hy vọng cho người vợ góa của Tổng thống Lincoln - Mary Todd Lincoln, và khiến ảo thuật gia vĩ đại Harry Houdini vô cùng giận dữ với những luận điệu cho rằng tất cả mọi chuyện chỉ là một trò lừa đảo.

Ảnh minh họa từ cuốn sách năm 1897 Hours with the Ghost (Phù thủy thế kỷ 19: Các cuộc điều tra hiện tượng thuyết duy linh và Thông thiên học) cho thấy các nhà khoa học đã điều tra những tuyên bố của một bà đồng. (Ảnh: WikiCommons).

Biết rõ rằng khả năng đặc biệt của Katie và Maggie sẽ không được công nhận một cách đúng đắn trong ngôi làng nhỏ Hydesville, bà Margaret đã gửi hai con gái của mình tới sống cùng với cô chị gái Leah của họ ở Rochester, New York. Khi đó, thành phố là mảnh đất màu mỡ cho các hoạt động chính trị, tự do tôn giáo, và đổi mới công nghiệp.

Ở Rochester có những người giàu có mà Leah chắc chắn rằng họ sẽ sẵn sàng trả tiền cho khả năng đặc biệt này của hai cô em gái. Leah bắt đầu hành động. Cô tổ chức cho hai em gái thực hiện buổi gọi hồn ở Rochester và mời những người có tên tuổi tới dự như Isaac và Amy Post; cô cũng thế chỗ Maggie và Katie khi 1 trong 2 người không thể thực hiện được.

Ngày 14/11/1849, hai chị em nhà Fox (trong buổi này là Maggie và Leah) đã tổ chức buổi gọi hồn quy mô và công khai đầu tiên ở lâu đài Corinthian Hall nổi tiếng ở Rochester. Các tờ báo địa phương đều quảng cáo cho sự kiện này và những thông tin về sự kiện được lan truyền rộng khắp thành phố. Hàng trăm người đã kéo tới, một số cảm thấy rất ngạc nhiên trong khi một số khác chỉ đơn giản là tới để châm chọc.

Nhưng cuối cùng, không một ai có thái độ nhạo báng, ít nhất là theo tờ Rochester Daily Democrat: "những người có mặt ... không thể không thừa nhận bằng chứng của buổi gọi hồn rằng hồn ma đã thật sự ở đó".

Maggie, Katie và Leah trở thành những người nổi tiếng tầm cỡ quốc tế. Những ngôi sao thời đó, như Horace Greeley, William Cullen Bryant, Sojourner Truth và William Lloyd Garrison đã tới để chứng kiến buổi gọi hồn của họ. Chị em nhà Fox đã đi khắp thế giới, từ London tới thành phố New York, khiến mọi người đều có cơ hội chứng kiến họ có thể giao lưu giữa cuộc sống thực và thế giới bên kia.

Thông thường, những người tiếp cận khả năng của hai chị em đều vừa trải qua sự đau buồn và bị tổn thương vì mới mất đi người thân. Chẳng hạn, Mary Todd Lincoln – người vẫn đang chìm đắm trong nỗi đau vì không chỉ mất đi người chồng mà còn mất cả người con trai của bà – đã đến dự buổi gọi hồn của chị em nhà Fox.

Những người mang trong mình nỗi đau như vậy luôn sẵn sàng bỏ ra gần như bất kỳ khoản tiền nào để có thể nói chuyện với các thành viên trong gia đình mình thêm một lần nữa. Và Leah, người quản lý hầu hết mọi hoạt động tài chính của chị em nhà Fox đã vô cùng vui vẻ tiếp nhận điều này.

Bà Fish và hai chị em nhà Fox: những bà đồng đầu tiên của tiếng động bí ẩn ở phía Tây Rochester, New York. (Ảnh: Thư viện Quốc hội Mỹ).

Khi Maggie và Katie trưởng thành, cả hai càng ngày càng cảm thấy bực bội với chị gái của mình. Vài lần họ từng muốn thoát khỏi những buổi gọi hồn nhưng Leah nói rằng điều đó là không thể. Mặc dù tiền vẫn tiếp tục chảy vào nhưng dường như Maggie và Katie chỉ có được một phần rất nhỏ.

Khi Maggie yêu và bí mật kết hôn với nhà thám hiểm Elisha Kent Kane – mặc dù điều này có vẻ như không hợp pháp – lần đầu tiên cô giấu Leah việc đó. Nhưng rất nhanh chóng Leah đã phát hiện ra và la mắng Maggie và người yêu của cô. Mặc dù vậy, Maggie và Kane vẫn rất yêu nhau cho tới khi ông đột ngột qua đời tại Havana, Cuba, năm 1857. Maggie bị trầm cảm nghiêm trọng và bắt đầu nghiện rượu. Đến ngày 21/10/1888, Maggie cảm thấy cô chẳng còn gì để mất.

Đêm đó, trước hàng nghìn người tại Học viện Âm nhạc New York, Maggie Fox – mệt mỏi, trầm cảm nặng, và gần như say xỉn – đã tiến tới giữa sân khấu. Trước sự chứng kiến của khán giả và Katie bên cạnh, cô đã tiết lộ một thông tin khiến tất cả mọi người đều chấn động – đó là chuyện của chị em nhà Fox chỉ là trò lừa bịp.

Cô cho biết – cả trên sân khấu và trong một văn bản thú nhận có chữ ký được đăng trên tờ New York World – rằng sự lừa dối này đã bắt đầu từ khi họ còn là những cô bé. "Âm thanh" xuất hiện ở nhà họ tại Hydesville không phải là tiếng động kỳ bí nào cả mà chỉ là tiếng trái cây rơi xuống.

"Ban đêm, khi chúng tôi đi ngủ, chúng tôi thường buộc một quả táo vào một sợi dây và kéo nó lên xuống, khiến quả táo đập xuống sàn, hoặc chúng tôi thả rơi quả táo xuống sàn, tạo ra tiếng động lạ", Maggie giải thích.

Để tiếp tục trò lừa đảo này, hai cô bé đã tìm cách tạo ra những tiếng động hoặc tiếng gõ bằng cách bẻ ngón chân, ngón tay và các khớp. Maggie đã chứng tỏ mình là một người biểu diễn tài năng khi tháo bỏ giày, tất ngay trên sân khấu và khiến các ngón chân của mình phát ra tiếng động.

Cô cũng giải thích nhiều cách khác mà các chị em mình đã dùng để lừa mọi người – chẳng hạn như gõ vào chiếc bàn được thiết kế đặc biệt, và học cách viết trên một phiến đá chỉ bằng chân của mình. Tờ New York Herald miêu tả cảnh tượng đêm đó: "Có một khoảnh khắc điều đó thật nực cười, nhưng sau nó lại trở nên lạ thường".

Mọi tờ báo trên cả nước đều gọi đây là "cái chết dành cho thuyết duy linh" bởi vì người từng giúp đưa nó trở thành một hiện tượng trên khắp thế giới lại tiết lộ rằng bản thân mình là kẻ lừa đảo.

Thực tế, thuyết duy linh vẫn tiếp tục – nó thực sự hồi sinh sau Thế chiến thứ 1 – nhưng chị em nhà Fox được xem như những bà đồng. Các tín đồ đổ lỗi cho việc say rượu của Maggie, hoặc thậm chí khẳng định rằng những linh hồn xấu đã xâm nhập vào người cô và buộc cô tố cáo khả năng của mình.

Bức họa năm 1887 "Thôi miên gọi hồn" của Richard Bergh. (Ảnh: WikiCommons).

Cuối cùng, Maggie cũng thỏa hiệp; một năm sau đó, cô bác bỏ những lời thú nhận của mình và nói rằng: "Khi đó tôi quá cần tiền và mọi người... đã lợi dụng tình hình. Sự phấn khích cũng khiến tinh thần tôi bị mất cân bằng. Khi đưa ra những tuyên bố đáng sợ đó, tôi đã vô trách nhiệm với lời nói của mình".

Cả ba chị em nhà Fox dần bị chìm vào quên lãng và qua đời trong nghèo khó, bắt đầu với sự ra đi của Leah năm 1890. Tháng 7/1892, Katie chết do nghiện rượu giai đoạn cuối. Chưa đầy một năm sau đó, Maggie cũng qua đời do các biến chứng liên quan đến nghiện rượu. Nhưng có một đoạn kết kỳ lạ đối với câu chuyện này.

Năm 1904, Arthur Conan Doyle viết rằng những học trò đã lẻn vào ngôi nhà cũ của gia đình Fox, khi đó được biết đến với tên gọi "Spook House". Ở đó, họ tìm thấy các mảnh xương bám trên một bức tường đổ nát, và sau đó được một bác sĩ địa phương xét nghiệm và cho rằng nó khoảng 50 tuổi – khoảng tầm tuổi qua đời của nhân vật "Charles B. Rosna" của Maggie và Katie. Sau đó, nhiều người nói rằng ngoài bộ xương họ còn tìm thấy hộp thiếc của người bán hàng rong.

Sau tất cả, liệu chị em nhà Fox có thật sự nói chuyện được với người chết? Hay bản thân câu chuyện về những mẩu xương cũng chỉ là một trò lừa đảo khác? Chúng ta có lẽ sẽ không bao giờ biết chắc được điều đó nếu không có sự giúp đỡ của một bà đồng thực sự.