Vì sao đàn ông chạy thua phụ nữ ở các cự ly siêu marathon?

175

Nghiên cứu phát hiện rằng khi cự ly chạy càng dài, vận động viên nữ càng thu hẹp khoảng cách tốc độ với vận động viên nam, và ở những cự ly siêu dài (từ 300km trở lên), phụ nữ chạy nhanh hơn nam giới.

Theo quan niệm thông thường, nam giới chạy nhanh hơn phụ nữ 10-12% ở bất kể cự ly chạy nào. Nhưng nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy khoảng cách hiệu suất giữa hai giới bị thu hẹp lại ở cự ly chạy siêu dài (ultra marathon).

Một vận động viên nữ và những người khác tham gia cuộc thi Marathon des Sables tại sa mạc Sahara ở phía Nam Maroc ngày 12/4.2019. (Ảnh: AFP/Getty Images).

Một nghiên cứu của RunRepeat phối hợp với Hiệp hội Chạy Ultra Marathon quốc tế (IAU) cho thấy rằng ở một số cự ly chạy siêu marathon, vận động viên nữ có xu hướng sẽ chạy nhanh hơn vận động viên nam.

Các nhà nghiên cứu đã đưa ra kết luận trên sau khi phân tích hơn 15.000 giải chạy siêu marathon trong 23 năm. Theo đó, họ phát hiện ra rằng khi cự ly chạy càng dài, vận động viên nữ càng thu hẹp khoảng cách tốc độ với vận động viên nam, và ở những cự ly cực xa (từ 300km trở lên), phụ nữ đã chạy nhanh hơn nam giới.

Theo nghiên cứu, nếu ở cự ly chạy 5km, nam giới chạy nhanh hơn phụ nữ 17,9%. Ở cự ly marathon (42km), sự khác biệt chỉ là 11,1%. Trong các cuộc đua 161km, nam giới chỉ nhanh hơn phụ nữ 0,25% và với cự ly siêu marathon 314km, phụ nữ thực sự chạy nhanh hơn nam giới 0,6%.

Lý giải về điều này, các nhà nghiên cứu cho biết nam giới nhanh hơn phụ nữ khi chạy nước rút và marathon thông thường là do họ có trái tim lớn hơn, có thể cung cấp nhiều oxy cho cơ thể hơn so với phụ nữ.

Nam giới cũng có nhiều testosterone - một loại hormone sinh dục giúp cơ bắp to khỏe, đóng vai trò quan trọng trong việc trữ glycogen - nguồn năng lượng chính trong thi đấu.

Tuy nhiên, glycogen có thể giúp nam giới tăng tốc nhanh hơn trong các cự ly ngắn nhưng lại sớm cạn kiệt.

"Glycogen dự trữ tự nhiên trong cơ bắp của bạn sẽ giúp bạn duy trì hiệu suất trong 4 giờ đầu tiên của cuộc đua. Sau đó, bạn cần bổ sung năng lượng cho cơ thể, hoặc phải đốt chất béo dự trữ để duy trì sự bền bỉ,” Tiến sỹ-bác sỹ thần kinh Mimi Winsberg, vận động viên ba môn phối hợp Ironman, từng tham gia 25 giải chạy cho biết.

Với vận động viên nữ thì ngược lại, nhờ estrogen, chất béo trong cơ thể được đốt nhanh hơn để cung cấp năng lượng hoạt động.

Một nữ vận động viên trên đường chạy San Juan De La Costa ở Chile. (Nguồn: Getty Images)

David Rowlands, nhà khoa học của Đại học Massey (New Zealand) cho biết cơ thể nữ giới có nhiều chất béo hơn nam giới do phải mang thai và cho con bú. Nhờ đó, nguồn năng lượng của vận động viên nữ về lâu dài được đảm bảo hơn.

Bên cạnh đó, estrogen của nữ giới cũng có thể giúp cải thiện hiệu suất chạy đường dài vì nó giúp bảo vệ màng cơ, giúp cơ hoạt động ổn định hơn và không bị mệt mỏi khi chạy nhiều giờ.

Phụ nữ còn có một lợi thế khác khi chạy địa hình và ultra marathon là dây chằng và cơ bắp linh hoạt hơn nam giới. Do tính đàn hồi cao hơn, nguy cơ chấn thương ở nữ giới sẽ thấp hơn nam giới.

Ngoài ra, thể hình nhỏ nhắn và trọng lượng nhẹ của nữ giới cũng giúp hệ thống cơ xương của họ chịu áp lực ít hơn so với nam giới khi chạy.

Cuối cùng, vấn đề tâm lý cũng có thể là yếu tố tác động đến các cuộc đua đường dài khi hầu hết các vận động viên nữ có lợi thế về mặt tinh thần hơn nam giới.

Theo một nghiên cứu của Đại học Thể thao Đức Cologne, nữ giới chạy theo trực giác với nhịp độ nhẹ nhàng chứ không quá sức, cố gắng thật nhanh như nam. Họ thường lắng nghe cơ thể và chạy với tâm lý thoải mái hơn.

Các nghiên cứu cho thấy vận động viên nữ duy trì được sự ổn định, nhất quán trong suốt hành trình, không tăng tốc hay giảm tốc độ đột ngột. Điều này giúp họ kiểm soát tốt đường đua, hạn chế nguy cơ chấn thương.

Cập nhật: 14/08/2024 Vietnam+