Ngồi một chỗ vẫn có thể giảm cân, môn thể thao trí óc này đốt mỡ như chạy marathon

1.477

Nếu ai đó nói với bạn rằng hai thanh niên ngồi ở bàn gần như bất động và chỉ di chuyển một số mảnh gỗ nhỏ, họ có thể tiêu thụ năng lượng gấp ba lần người lớn hoạt động bình thường mỗi ngày, bạn có tin không?

Đây không phải là chuyện viển vông mà là chuyện xảy ra trong cuộc sống thường ngày với những vận động viên chơi cờ.

Bạn có thể thấy lạ, làm thế nào cơ thể có thể đốt cháy chất béo nếu không có chút vận động nào khi chơi cờ? Hãy cùng tìm hiểu xem nguyên tắc bí mật phía sau, của một trong những hoạt động đốt cháy nhiều kcal (calo) nhất trên thế giới.

Hoạt động não giúp giảm cân hiệu quả.

Để dễ hình dung hơn, hãy nhớ về một hiện tượng khá phổ biến, đó là nhiều người sẽ giảm cân trong kỳ thi và sẽ tăng cân lại sau kỳ thi. Đây có phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên?

Trên thực tế, hiện tượng này cho thấy một quy luật phổ quát: Hoạt động của não là hoạt động giảm cân rất hiệu quả.

Não người trưởng thành chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng lại tiêu thụ 20% oxy và năng lượng, tức là não người lớn có thể tiêu thụ 350-450 kcal mỗi ngày, tương đương với lượng kcal có trong một chiếc McDonald’s Big Mac.

Não của trẻ em thậm chí còn tiêu tốn nhiều năng lượng hơn. Doug Boyer, một nhà nhân chủng học tại Đại học Duke, đã chỉ ra rằng năng lượng mà não của trẻ 5-6 tuổi tiêu thụ chiếm 60% tổng lượng tiêu thụ hàng ngày của cơ thể. Do đó không có gì lạ khi trẻ ăn nhiều mỗi ngày.

Vì vậy, nếu toàn bộ cơ thể gần như đứng yên, điều gì sẽ xảy ra khi bộ não lại đang hoạt động với tốc độ cao?

Trước tiên hãy cùng nhìn lại những sự kiện thực tế dưới đây.

Giải vô địch cờ vua thế giới năm 1984 diễn ra giữa người thách đấu Garry Kasparov và đương kim vô địch Anatoly Karpov tại Moscow, Nga. Sau 48 ván đấu kéo dài trong 5 tháng (từ 10/9/1984 đến 15/2/1985), nó đã bị đình chì vì nhà đương kim vô địch thế giới Anatoly Karpov sụt 10 kg.

Trong cuộc phóng vấn sau khi kết thúc một ván cờ, kiện tướng cờ vua người Mỹ Maurice Ashley đã bình luận: "Trông anh ta như đã chết".

Anatoly Karpov.

Năm 2004, nhà vô địch thế giới Rustam Kasimdzhanov cũng sụt gần 8 kg khi kết thúc Giải vô địch cờ vua thế giới.

Cân nặng của kiện tướng cờ vua người Mỹ Fabiano Caruana vẫn ở mức 61 kg trước trận đấu, nhưng sau đó chỉ còn 54 kg sau giải đấu. Anh nói: "Đôi khi tôi tự tăng cân sau khi đoạt chức vô địch. Tôi cũng đã từng chứng kiến cân nặng giảm xuống dưới 54 kg. Lúc đó tôi vô cùng sợ hãi".

Bạn không cần tập chạy marathon để giảm cân nhanh.

Một số nhà nghiên cứu cũng đã nhận thấy hiện tượng này. Theo nhà thần kinh học Robert Sapolsky của Đại học Stanford từng chia sẻ thì huyết áp của kiện tướng cờ vua trong suốt trận đấu là cao ngang bằng với các vận động viên marathon, và nhịp thở của họ thì gấp 3 lần so với những người bình thường. Trong thực tế, người chơi cờ vua có thể tiêu tốn 6.000 kcal trong một ngày thi đấu, gấp 3 lần so với người bình thường. Con số này nhiều hơn cả lượng ăn và tiêu thụ mỗi ngày của các nam diễn viên cơ bắp của Hollywood Dwayne Johnson là 5.000 kcal.

Để duy trì cơ bắp, tài tử Hollywood Dwayne Johnson cần hấp thụ và tiêu hao 5.000 kcal nặng lượng mỗi ngày.

Tuyên bố này đã được xác nhận bởi một nghiên cứu thực địa khác.

Vào năm 2018, một công ty Phần Lan có tên Polar đã theo dõi nhịp tim của những người chơi cờ vua trong một trận đấu và sử dụng công cụ này để đo sự trao đổi chất của họ. Nghiên cứu cho thấy, kỳ thủ 21 tuổi người Nga Mikhail Antipov đã tiêu thụ 560 kcal trong một trận đấu kéo dài hai giờ, gần bằng mức năng lượng mà Federer tiêu thụ trong một giờ chơi quần vợt.

Một giờ quần vợt của Roger Federer tiêu tốn khoảng 560 kcal.

Dưới những hoạt động đốt năng lượng cường độ cao như vậy, không có gì ngạc nhiên khi các kỳ thủ cờ vua bị mất cơ bắp một cách điên cuồng. Nhà thần kinh học Sapolsky chỉ ra rằng những người chơi cờ vua nhẹ hơn trung bình 1 kg mỗi ngày khi thi đấu.

Và những người chơi cờ vua ngày nay đã biết rằng trò chơi này sẽ khiến họ giảm cân một cách điên cuồng. Vì vậy, nhiều người đã tích cực tập thể dục trước trận đấu, đồng thời điều chỉnh chế độ ăn uống để giúp não bộ thích nghi với trạng thái tốc độ cao của các cuộc thi.

Nhà vô địch cờ vua thế giới, nhà vô địch cờ vua nhanh thế giới và nhà vô địch cờ vua chớp thế giới Magnus Carlsen cũng được biết tới với thói quen rèn luyện thể lực như cầu thủ bóng đá để duy trì trí não tốt nhất của mình tại các giải đấu, từ năm 13 tuổi.

Để tăng cân trước mỗi cuộc thi, chuyên gia dinh dưỡng cá nhân của Magnus Carlson là Forssell cho biết: "Trước khi thi đấu, tôi thường cho cậu ấy ăn thêm mì chính để tích trữ năng lượng".

Magnus Carlson, 13 tuổi (trái), người đã hạ kiện tướng cờ vua Kasparov (phải).

Sau khi nhận ra tác động của các giải đấu đối với não bộ, lối sống của các kỳ thủ cờ vua chuyên nghiệp cũng đã dần có những thay đổi to lớn. Vào những năm 1980 và 1990, người chơi cờ vua thường hút thuốc, uống rượu hay tham gia vào những bữa tiệc khuya. Nhưng hiện nay các kỳ thủ đã rất hạn chế chuyện này.

Bậc thầy cờ vua người Mỹ Maurice Ashley cho biết: "Các điều kiện của cơ thể và tâm trí có mối liên hệ chặt chẽ với nhau, và cuộc sống của một số kỳ thủ cờ vua diễn ra đều đặn như những người chơi bóng đá."

Cao thủ cờ vua người Mỹ Fabiano Caruana (trái) tập luyện thể lực trước một trận đấu quan trọng.

Tất nhiên cờ vua không phải là trường hợp cá biệt, các môn thể thao khác dù ngồi yên nhưng vẫn đòi hỏi hoạt động trí óc cũng có thể giảm cân.

Vào năm 2015, khi Liên đoàn Bridge của Anh trong khi nộp đơn xin tài trợ cho tổ chức Sport England, đã đề cập rằng chơi bài Bridge cũng sẽ khiến người chơi cảm thấy mệt mỏi về thể chất và tinh thần.

Thi đấu đánh bài cũng tiêu tốn nhiều năng lượng.

Mark Burnley, một nhà nghiên cứu về vận động học tại Đại học Kent, chỉ ra rằng khi thi đấu bài, một người trưởng thành nặng 70 kg tiêu thụ 105 kcal mỗi giờ, không thua kèm nhiều so với người chơi cờ vua và chạy marathon.

Vậy, loại công việc trí óc nào có thể đốt cháy nhiều năng lượng nhất?

Theo Claude Messier, một nhà khoa học thần kinh tại Đại học Ottawa, năng lượng tiêu thụ của não chủ yếu được sử dụng để giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Do đó, nếu mức tiêu thụ năng lượng của não bộ được tăng cường, cần phải cho phép giao tiếp giữa các tế bào thần kinh chưa từng giao tiếp trong quá khứ.

Vì vậy, nhiệm vụ đốt năng lượng từ não phải là "nhiệm vụ mới mà não chưa học", chẳng hạn như học nhạc cụ mới, học nước cờ mới, học ngôn ngữ mới… để não dành nhiều năng lượng hơn cho việc xây dựng cái mới: Các kết nối nơron.

Học cái mới cũng giúp bạn giảm cân.

Thực tế, các nhà khoa học không đặc biệt ngạc nhiên về điều này, bởi hơn 30 năm trước họ đã phát hiện ra rằng việc kích thích não hoạt động cũng có thể khiến não đốt cháy nhiều năng lượng hơn, đặc biệt là glucose.

Ngay từ năm 1988, các nhà khoa học tại Bệnh viện Mount Sinai đã sử dụng công nghệ chụp cắt lớp positron (PET) để phát hiện ra rằng khi các tế bào thần kinh ở một khu vực nhất định của não gửi tín hiệu, các mao mạch gần đó sẽ mở rộng, cung cấp cho các tế bào thần kinh nhiều oxy hơn. Và cả glucose trong máu cũng vậy.

Các nhà khoa học cũng phát hiện ra rằng glucose có tác dụng thúc đẩy trí nhớ.

Năm 1981, nhà nghiên cứu Janet Lapp của Đại học McGill ở Canada phát hiện ra rằng những học sinh trung học bổ sung 450 gam carbohydrate có trí nhớ về từ tốt hơn những học sinh trung học không ăn carbohydrate. Sau đó, nhiều nghiên cứu cũng khẳng định rằng việc cho ăn hoặc tiêm đường glucose sau khi huấn luyện có thể thúc đẩy trí nhớ của động vật.

Năm 2004, Messier đã xem xét nghiên cứu về ảnh hưởng của glucose đối với trí nhớ và đề xuất rằng tác động của glucose đối với trí nhớ có thể liên quan đến việc tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh, một công cụ giao tiếp giữa các tế bào thần kinh. Ví dụ, sự tổng hợp chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine trực tiếp phụ thuộc vào glucose.

Tất nhiên phải biết rằng mục đích của người chơi cờ không phải là để giảm cân, mà là giành chiến thắng. Đối với họ, việc cung cấp đủ năng lượng cho não bộ trong quá trình chơi là một vấn đề nghiêm túc. Các kết quả nghiên cứu liên quan đến glucose nhanh chóng được phản ánh trong quá trình luyện tập và thi đấu của họ.

Lấy Magnus Carlson làm ví dụ. Năm 2017, anh nhận thấy thể trạng của mình ngày càng sa sút. Trước đây chiến thắng khá dễ nhưng bây giờ thì mọi chuyện khó dần, thời gian kết thúc mỗi ván đấu cũng bắt đầu tăng lên. Vì vậy, Carlson đã đến Trung tâm Huấn luyện Olympic ở Oslo, Na Uy, để hỏi về cách giữ cho bộ não của mình ở trạng thái tốt nhất trong suốt trận đấu. Câu trả lời từ Trung tâm Thể thao Olympic Na Uy là: "Chỉ cần đừng uống nước cam trong khi thi đấu là được."

Hóa ra mặc dù glucose có thể thúc đẩy trí nhớ, nhưng đánh cờ không cần bổ sung glucose, và các đồ uống có lượng đường rất cao có thể sẽ gây ra hiện tượng sụt đường huyết.

Nạp quá nhiều đường sẽ dẫn đến lượng đường trong máu tăng và giảm mạnh sau bữa ăn (đường màu đỏ trong hình), đó là sự sụt giảm đường huyết hay còn gọi là hạ đường huyết phản ứng.

Sau khi ăn hoặc uống đồ uống có đường, nhiều người cảm thấy chóng mặt, khó tập trung, thực chất là do lượng đường trong máu giảm mạnh, hoặc do phản ứng hạ đường huyết và nguyên nhân chủ yếu là do đường huyết sau bữa ăn. Lượng insulin tăng đột ngột dẫn đến tăng tiết insulin. Insulin có thể thúc đẩy việc sử dụng glucose trong máu của các mô cơ thể, nhưng nó cũng có thể gây giảm nhanh lượng đường trong máu, gây hạ đường huyết và chóng mặt sau đó.

Nhiều kỳ thủ cờ vua nổi tiếng có thói quen uống đồ uống có nhiều đường trong các trận đấu. Ví dụ, kỳ thủ cờ vua người Mỹ gốc Nhật là Hikaru Nakamura có món đồ uống yêu thích là Red Bull.

Carlson là người thích nước cam.

Nhưng riêng Carlson thì thích uống nước cam, một thói quen mà anh đã đi theo từ thời thơ ấu của mình. Nhưng trên con đường đến chức vô địch, sự hỗ trợ trước đó đã trở thành lực cản, vì cơ thể người trưởng thành làm chậm quá trình phân hủy đường fructose, điều này sẽ khiến lượng đường trong máu giảm mạnh.

Chuyên gia dinh dưỡng tại Trung tâm thể thao Olympic gợi ý Carlson nên uống sôcôla pha với sữa tươi, vì thức uống này chứa ít đường hơn nước cam, nhưng vẫn có thể bổ sung canxi, kali và protein mà không khiến lượng đường trong máu của anh dao động mạnh. Nhờ đó, kỳ thủ chuyên nghiệp này sẽ không cảm thấy mệt mỏi đột ngột trong suốt trận đấu.

Vì vậy, nếu muốn thực hiện các hoạt động trí óc quan trọng, bạn cũng có thể tham khảo công thức đồ uống của Carlson. Tất nhiên, trẻ vị thành niên thì vẫn có thể uống nước cam như bình thường.

Cập nhật: 17/09/2020 Theo Trí Thức Trẻ