Chim sâm cầm, tên khoa học Fulica Atra, là loài chim họ Gà nước, phân bố ở châu Âu, châu Phi, châu Á… Ở Việt Nam, sâm cầm có ở đồng bằng Bắc bộ, đặc biệt là sâm cầm Hồ Tây xưa.
Vẻ ngoài và khả năng săn mồi đặc biệt
Mặc dù có vẻ ngoài giống vịt, nhưng chim sâm cầm không phải là thành viên của gia đình vịt mà thuộc một nhóm chim hoàn toàn khác, với những hành vi và đặc điểm khiến chúng trở nên đặc biệt trong thế giới tự nhiên.
Dù có ngoại hình khá giống vịt, nhưng nếu nhìn kỹ, chúng sở hữu nhiều đặc điểm riêng biệt. Đầu và cổ của chúng có màu đen, trong khi cơ thể được bao phủ bởi lông màu bạc và đuôi có đốm trắng. Đặc điểm đáng chú ý nhất chính là chiếc mỏ cứng, sắc bén và khỏe khoắn, giúp chúng dễ dàng săn bắt các loài sinh vật dưới nước.
Sâm cầm là loài chim có đầu và cổ màu đen tuyền, mắt nâu đỏ, mỏ nhọn dài và miếng sừng sau mỏ có màu trắng.Trọng lượng trung bình của chim sâm cầm khoảng từ 0,5-0,8kg.
sâm cầm là loài chim có đầu và cổ màu đen tuyền.
Loài chim này chủ yếu sống ở những môi trường nước, nơi chúng săn mồi và sinh sản. Thức ăn của loài này chủ yếu là động thực vật sống ở trong ao hồ, đặc biệt ở các vùng đầm lầy nơi có nhiều loại cá, ốc, tôm tép hay các loại rễ cây.
Hành vi nuôi con đầy bất ngờ
Điều đặc biệt nhất về chim sâm cầm không chỉ nằm ở vẻ ngoài mà còn ở cách chúng chăm sóc con non. Trong mùa sinh sản, chim sâm cầm xây tổ để đẻ trứng và ấp nở những chú chim con. Ban đầu, chúng thể hiện tình yêu thương và chăm sóc con non rất chu đáo. Tuy nhiên, khi nguồn thức ăn trở nên khan hiếm, chim sâm cầm sẽ ngừng cho con ăn, thậm chí đuổi chúng ra khỏi tổ. Những chú chim con bị bỏ rơi không còn cách nào khác ngoài việc chết đói.
Hành vi này tuy có vẻ tàn nhẫn, nhưng lại là một chiến lược sinh tồn. Trong tự nhiên, chim sâm cầm phải lựa chọn giữa việc nuôi dưỡng một vài con non mạnh mẽ hoặc chấp nhận mất mát một số con yếu ớt để đảm bảo sự sống còn của đàn. Đây là một quyết định khó khăn nhưng cần thiết trong một môi trường khắc nghiệt.
Chim sâm cầm là loài ăn tạp.
Cuộc chiến sinh tồn trước các kẻ thù tự nhiên
Ngoài việc đối phó với thách thức về thức ăn, chim sâm cầm còn phải đối mặt với những kẻ săn mồi tự nhiên, đặc biệt là đại bàng – loài chim săn mồi nổi tiếng với sức mạnh và móng vuốt sắc bén. Tuy nhiên, chim sâm cầm lại là một loài có lòng dũng cảm rất lớn, chúng không ngần ngại đối đầu với những kẻ săn mồi lớn hơn.
Khi một con đại bàng đến gần tổ hoặc con non, chim sâm cầm sẽ dũng cảm tiến lên chiến đấu. Với chiếc mỏ cứng và đôi chân khỏe mạnh, chúng tấn công đại bàng một cách quyết liệt. Thậm chí, có những trường hợp chim sâm cầm giẫm đạp đại bàng xuống đáy sông, khiến kẻ săn mồi không thể thở và chết đuối. Hành vi này cho thấy sự dũng cảm và thông minh của loài chim nhỏ bé này trong việc bảo vệ bản thân và con cái khỏi những mối đe dọa từ bên ngoài.
Khả năng thích nghi và sự sinh tồn
Không chỉ thể hiện sự mạnh mẽ trong chiến đấu, chim sâm cầm còn rất giỏi trong việc thích nghi với môi trường sống thay đổi. Chúng chọn những vùng nước yên tĩnh, hẻo lánh để xây tổ và đảm bảo an toàn cho con non. Khi nguồn thức ăn trở nên khan hiếm, chúng sẽ tìm kiếm những nơi mới để sinh tồn, thể hiện khả năng linh hoạt trong việc duy trì cuộc sống.
Chim sâm cầm là một loài chim đầy bí ẩn và thú vị.
Với trí tuệ và bản năng sinh tồn cao, chim sâm cầm đã tạo dựng một vị trí đặc biệt trong hệ sinh thái tự nhiên. Chúng không chỉ là loài săn mồi nhỏ bé nhưng mạnh mẽ, mà còn là loài chim biết cách sử dụng môi trường nước để tồn tại, xây tổ và bảo vệ con cái.
Chim sâm cầm là một loài chim đầy bí ẩn và thú vị, không chỉ bởi ngoại hình giống vịt mà còn bởi những hành vi độc đáo và trí thông minh sinh tồn của chúng. Hành vi bỏ đói con non hay đối đầu với đại bàng có thể khiến chúng ta ngạc nhiên, nhưng đó chính là cách chúng thích nghi và tồn tại trong thế giới tự nhiên đầy thử thách.
Sự hiện diện của chim sâm cầm nhắc nhở chúng ta về sự đa dạng và phong phú của thiên nhiên. Mỗi loài sinh vật đều có những chiến lược sinh tồn riêng, phản ánh sự kỳ diệu của cuộc sống hoang dã. Chính những đặc điểm độc đáo này đã làm cho chim sâm cầm trở nên đặc biệt trong thế giới động vật, và chúng ta nên trân trọng và bảo vệ những loài sinh vật này, để duy trì sự cân bằng và phong phú của hệ sinh thái tự nhiên.
Đặc sản tiến vua
Chim sâm cầm từ lâu đã được xem một món ăn cao lương mỹ vị và một thời chúng được sử dụng để tiến vua. Do đặc tính nên các món ăn chế biến từ sâm cầm rất bổ dưỡng và quý. Vì vậy, giá thành của sâm cầm trên thị trường khá đắt đỏ từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng/con.
Theo những người đã từng thưởng thức, sâm cầm có thịt mềm, màu đỏ tươi và có thể được chế biến cầu kỳ thành nhiều món ăn đặc sản.
Các món ăn chế biến từ sâm cầm rất bổ dưỡng và quý.
Chim sâm cầm trước đây thường về hồ Tây để ăn sen nhưng đến nay "không còn chỗ để về" do sự phát triển đô thị, bùng nổ dân số. Chủ yếu chim sâm cầm được săn bắt ngoài tự nhiên nhưng do tận diệt nên đến nay nhiều hộ gia đình phải tìm cách nuôi và nhân giống loài chim này để kinh doanh.