Cua Decorator: Những loài "tắc kè hoa" dưới đáy biển

Cua Decorator là tên gọi của nhiều loài cua của các loài khác nhau, thuộc siêu họ Majoidea, chúng là những loài thích sử dụng nguyên liệu từ môi trường xung quanh để ngụy trang, hoặc xua đuổi, kẻ săn mồi.

Từ cua nhện, cua biển, cua rong rêu, đến cua răng và cua mũi tên, có hơn 700 loài cua khác nhau thuộc siêu họ Majoidea - cua trang trí. Những loài cua này thường tạo ra một lớp ngụy trang để bao phủ cơ thể của chúng với một loạt các "đồ trang trí" mà đôi khi vượt xa cả trí tưởng tượng của chúng ta.

Cua trang trí là cua thuộc một số loài khác nhau, thuộc siêu họ Majoidea, chúng sử dụng vật liệu từ môi trường của chúng để ẩn náu hoặc xua đuổi động vật ăn thịt. Chúng tự trang trí cơ thể bằng cách dán phần lớn động vật và thực vật ít vận động vào cơ thể để ngụy trang, các sinh vật có độc để xua đuổi những kẻ săn mồi.

Theo Marine Madness, hầu hết những loài cua này đều sử dụng các sinh vật biển khác làm "vật liệu xây dựng", chúng bao gồm san hô, rong biển, bọt biển, quạt biển, hải quỳ, cỏ biển, nhím biển, bryozoans & hydrozoans (các loại sinh vật đặc thù của một số địa phương thường bị nhầm lẫn với tảo hoặc san hô) và thậm chí cả các loài giáp xác nhỏ khác.

Vào năm 1889, William Bateson đã quan sát chi tiết cách mà những con cua này cố định vật liệu trên lưng của chúng. Ông lưu ý rằng nếu bạn cố tình gỡ lớp vỏ ngụy trang của chúng ra thì ngay sau khi được thả, chúng sẽ làm lại một lớp vỏ ngụy trang giống hệt với lớp vỏ trước đó.

Tuy nhiên, việc sử dụng những sinh vật khác để làm lớp vỏ ngụy trang không có nghĩa là sẽ phải giết chết chúng. Ngược lại, chúng liên kết với nhau trong mối quan hệ cộng sinh, đôi bên cùng có lợi.

Trong thiên nhiên, các loài động vật chịu áp lực phải thay đổi để hòa lẫn với môi trường sống hoặc che giấu hình dạng; các động vật bị săn đuổi nhờ đó trốn tránh kẻ săn mồi và động vật săn mồi thì có thể tấn công mà không bị phát hiện.

Mức độ đặc biệt của các loài cua trang trí đối với đồ trang trí của chúng đã được chứng minh rõ ràng bởi nghiên cứu được tiến hành vào năm 1940 bởi nhà động vật học và chuyên gia ngụy trang người Anh, Hugh Bamford Cott, người đã nghiên cứu về loài cua nhện lớn (Hyas araneus) ở Đại Tây Dương.

Xem xét các nghiên cứu được thực hiện bởi các tác giả khác nhau, Hultgren và Stachowicz cho thấy rằng một số loài rất chuyên biệt trong việc lựa chọn ngụy trang của chúng. Ví dụ, Pelia tumida chỉ trang trí bằng bọt biển; Macropodia rostrata và Libinia dubia chọn loài tảo độc hại Dictyotahesiais ở một số nơi, trong khi Inachus phalangium chọn loài tảo tương tự cho những phần cơ thể lộ ra nhiều nhất; và Stenocionops furcata chọn ba màu hải quỳ Calliactis cho mai của nó.

Cott đã di chuyển một số con cua trang trí này từ nhà của chúng ở ngoài khơi nước Anh đến các địa điểm khác nhau, và nhận thấy rằng mỗi khi chúng được đặt xuống vị trí mới, chúng sẽ ngay lập tức bắt đầu trang trí lại lớp vỏ ngụy trang của mình bằng các vật liệu địa phương - trên thực tế, mỗi con cua đều tự điều chỉnh lớp ngụy trang của mình để phù hợp với môi trường sống.

Nó được tìm thấy trên khắp các đại dương và biển trên thế giới. Nó có thể được nhìn thấy vào ban đêm vì sự phản chiếu của mắt nó trong biển. Khả năng ngụy trang của loài động vật này tốt đến mức khó có thể nhận ra chúng vào ban ngày.

Ngoài việc ngụy trang để bảo vệ bản thân thì một số loài cua đã tiến xa hơn trong việc sử dụng đồ trang trí - sử dụng chúng để tăng cường khả năng phòng thủ của chúng theo những cách khác. Một ví dụ là việc sử dụng hải quỳ, nhím biển và hydrozoan, tất cả đều có thể gây ra vết đốt khó chịu cho bất kỳ kẻ săn mồi tiềm năng nào nếu chúng đến quá gần. Mặt khác, áp dụng các loại rong biển có độc còn có thể để lại mùi vị khó chịu (và có khả năng gây tử vong) trong miệng cho bất kỳ kẻ nào dám mạo hiểm tấn công chúng.

Trên thực tế, tuổi thọ của những loài cua này cho tới nay vẫn chưa được ước tính cụ thể.

Hơn thế nữa, một số loài còn biết tận dụng lớp vỏ ngụy trang của mình để tấn công. Một ví dụ điển hình là cua võ sĩ (Lybia tessellata), còn được gọi là cua pom-pom, loài này gắn hải quỳ và nhím biển vào càng của mình và sử dụng chúng làm vũ khí.

Có khoảng 700 loài cua trang trí. Một số loài cua bao gồm Acanthonyx dentatus, Macropodia rostrata, Oregonia gracilis, Libinia emarginata, Achaeus spinosus và Camposcia retusa.

Nếu bị kẻ săn mồi khiêu khích hoặc tấn công, chúng sẽ đe dọa kẻ săn mồi và cố gắng ngăn chặn nó bằng cách vẫy những con hải quỳ xung quanh, các xúc tu của chúng được trang bị đầy đủ cnidocytes (tế bào đốt).

Hiện chưa rõ tổng kích thước quần thể của những con cua này.

Các loài cua trang trí khác thậm chí còn tận dụng lợi thế của loài thủy sinh Hydrichthella epigorgia, giống như san hô, được tạo thành từ vô số các polyp nhỏ hoạt động cùng nhau như một sinh vật tập thể. Tuy nhiên, không giống như hầu hết các loài hydrozoan, các polyp của loài này không có xúc tu ăn mà thay vào đó là các polyp dính bắt thức ăn cực nhỏ và từ từ chuyển chúng vào "miệng". Một số loài đặc biệt tinh ranh đã lợi dụng đặc tính này và gắn chúng vào càng để tạo ra một cặp cần câu dính và hiệu quả.

• Cua tuyết Alaska đang biến mất bí ẩn
• Cá mập megalodon có thể ăn thịt cá voi sát thủ
• Cá voi tiếp cận và quật ngã người chèo ván