Sứ mệnh đưa người lên sao Hỏa của Elon Musk điên rồ tới mức nào?

Elon Musk mới đây đã công bố kế hoạch đầy tham vọng của ông nhằm đưa con người lên sống trên sao Hỏa. Và ông không chỉ muốn đem 1-2 người lên đó mà là cả một đoàn người với niềm tin rằng con người sẽ xây dựng được một nền văn minh mới trên hành tinh này. Nghe câu chuyện này cứ như khoa học viễn tưởng, bởi ai cũng biết việc sinh sống trên sao Hỏa không phải là chuyện dễ dàng do thời tiết cực kì khắc nghiệt, thiếu không khí, không trồng trọt được các giống cây, thú nuôi như trái đất, chưa kể là đầy bụi và không phải cứ muốn là có thể bay trở về lại Trái Đất.

Nhìn sơ qua thì kế hoạch của Musk dường như chỉ là lời ba hoa của một tên nhà giàu thích mơ tưởng. Chúng ta thấy nhiều hình ảnh render của chiếc phi thuyền mới, tên lửa mới, thấy ảnh render của những người bước ra từ cánh cửa phi thuyền và đặt chân lên sao Hỏa, cùng với đó là những con số ước tính chi phí cho một chuyến du hành không gian (Musk nói là chi phí sẽ khoảng 200.000$). Nhưng nhìn kĩ lại, chúng ta không hề nghe về một hạn chót cụ thể nào, hay những bước tiến cụ thể nào nhằm tiến tới giấc mơ bay xuyên hành tinh. Nói cách khác, lời nói của Musk hiện cũng chỉ là... lời nói.

Ngoài ra, chúng ta cũng không biết ai sẽ trả tiền cho tất cả việc nghiên cứu cũng như đưa người lên không gian này. Rõ ràng Hệ thống Du hành Xuyên hành tinh (Interplanetary Transport System) mà Musk vừa tiết lộ sẽ không bao giờ trở thành hiện thực nếu không có số tiền đầu tư khổng lồ từ cộng đồng thế giới.

Chiếc phi thuyền không người lái đang được SpaceX nghiên cứu với sự hỗ trợ kĩ thuật từ NASA.

Đây là thứ mà chúng ta đã biết: giấc mơ dài hạn của SpaceX về việc gửi robot lên sao Hỏa trong vài năm tới là hoàn toàn có thể làm được. Sứ mệnh này có tên là Red Dragon, cũng là tên chiếc phi thuyền không người lái đang được SpaceX nghiên cứu với sự hỗ trợ kĩ thuật từ NASA (ảnh trên). Mục tiêu của dự án này là kiểm tra xem liệu công nghệ động cơ đẩy dùng để đáp xuống bề mặt sao Hỏa đã tốt hay chưa khi mà nó phải giảm tốc độ, điều chỉnh độ nghiêng và từ từ đáp xuống một cách nhẹ nhàng.

Tính đến thời điểm hiện tại, tất cả sứ mệnh lên sao Hỏa đều dùng dù để đáp và không cần các hệ thống giảm tốc phức tạp. Vậy nên, việc phát triển một giải pháp thay thế để chuẩn bị cho chuyến bay chở người là chuyện phải làm, và phải làm sớm nhất có thể. Chính Musk cũng nói trên sân khấu rằng tàu không gian của ông sẽ hạ cánh từ từ tương tự như cách tên lửa đáp xuống mặt đất.

Chưa rõ SpaceX sẽ bay bao nhiêu chuyến Red Dragon lên sao Hỏa, cũng chưa biết rằng những chuyến bay thử nghiệm này sẽ tiêu tốn bao nhiêu tiền. Hồi tháng 7 năm nay, Jim Reuter, phó giám sát các chương trình không gian ở NASA, nói rằng ông nghĩ SpaceX sẽ dành khoảng 300 triệu USD cho dự án Red Dragon. Dù gì đi nữa thì con số này chắc chắn không nhỏ, giả định rằng SpaceX tìm được cách tốt hơn để tránh được những vụ phát nổ tên lửa như vụ tai nạn vừa rồi. Chưa kể, hãng sẽ phải làm việc tích cực hơn để bắt kịp kế hoạch phóng vào năm 2018.

NASA cũng sẽ đóng góp vào dự án, chủ yếu là trong khâu tư vấn kĩ thuật và Reuters ước tính thời gian tư vấn đó tương đương với 32 triệu USD trong 4 năm. Đổi lại, NASA sẽ được tiếp cận với các dữ liệu quý giá ghi nhận khi chiếc Dragon cất cánh, giảm độ cao và hạ cánh. Đây là những dữ liệu quan trọng giúp NASA xây dựng kế hoạch đưa người lên sao Hỏa của riêng mình, đâu đó trong khoảng năm 2030 theo tầm nhìn của cơ quan này.

NASA cũng sẽ đóng góp vào dự án, chủ yếu là trong khâu tư vấn kĩ thuật.

Theo một quan chức giấu tên làm trong ngành vũ trụ, ông tin rằng SpaceX có thể làm được vì "Về kĩ thuật là có thể - bất kì ai có đủ tiền đều có thể bắn thứ gì đó lên sao Hỏa". Bobby Braun, một giáo sư công nghệ không gian tại Viện công nghệ Georgia, thì nhận định: "Tôi cho rằng SpaceX hoàn toàn có thể phóng một tàu Dragon lên sao Hỏa trong khoảng từ năm 2018 đến 2020".

Nhưng việc đi từ một chiếc phi thuyền nhỏ chứa robot sang một "Hệ thống Vận tải Liên hành tinh" (Interplanetary Transport System - ITS) có khả năng chở cả trăm con người cùng lúc không phải là thứ dễ làm, và lại một lần nữa, cũng không rẻ. Hệ thống ITS này sẽ phải đáp ứng được nhu cầu cho cả trăm con người đó trong chặng bay dài tới 80 ngày trong điều kiện công nghệ xịn, và 150 ngày nếu tới đó con người chưa phát minh ra một công nghệ đủ nhanh. Elon Musk chia sẻ trên phi thuyền sẽ có nhà hàng, game không trọng lực và nhiều thứ khác để người dùng giải trí, nhưng chưa biết họ sẽ phải làm thế nào để chống lại tình trạng không trọng lực hay phải tập luyện ra sao để giữ sức khỏe.

Bản thân Musk thừa nhận: "Rõ ràng đây sẽ là một thách thức lớn khi kiếm tiền đầu tư cho một thứ như thế này. Hiện tại chúng tôi đang cố gắng phát triển nhanh nhất có thể với những nguồn lực đang có trong tay và sẽ tiếp tục đi về phía trước". Ông đã từng dành rất nhiều tiền bạc của mình cho SpaceX, và vẫn đang tiếp tục tạo nguồn thu cho công ty thông qua các hoạt động phóng vệ tinh hoặc tiếp tế cho trạm không gian quốc tế ISS.

Tuy vậy, ngay cả khi Musk ném hết tài sản của mình vào dự án thì số tiền của ông nhiều khả năng cũng chỉ làm ra được một nguyên mẫu tên lửa đẩy + phi thuyền cao 122mm với đường kính 12m mà thôi. Sẽ rất khó để đủ tiền để tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh. Musk cần sự giúp đỡ - có thể là từ các cơ quan chính phủ, hoặc từ những quỹ đầu tư mạo hiểm cỡ lớn. NASA là một đối tác quá rõ ràng, nhưng tính tới lúc này NASA vẫn chưa tỏ rõ ý định hỗ trợ kế hoạch điên rồ của Musk. Họ chỉ xác nhận về việc tư vấn cho Red Dragon mà thôi. Và có thể, rất nhiều người trong chính NASA cũng đang cười vào kế hoạch này đấy chứ.

Người phát ngôn của NASA nói qua email: "NASA hoan nghênh tất cả những ai muốn đi bước lớn kế tiếp - một cuộc du hành lên sao Hỏa. Chúng tôi rất vui khi biết rằng cộng đồng toàn cầu đang làm việc để giải quyết các thách thức liên quan đến việc đưa người lên sống ở sao Hỏa". Nói về hệ thống tên lửa mới, NASA chỉ nói rằng "sáng kiến được SpaceX dẫn đầu này đang ở giai đoạn thiết kế và ý tưởng. Khi nó phát triển, NASA có thể tìm thấy những thứ mà chúng tôi có thể có hứng thú". Nói cách khác, NASA vẫn sẽ để mở mọi khả năng hợp tác trong tương lai. Cũng phải thôi, bởi kế hoạch đưa phi hành gia của NASA lên trạm không gian quốc tế ISS bằng tên lửa SpaceX hiện đã chậm hơn khoảng 1 năm so với ban đầu.

Sẽ rất thú vị khi chúng ta có thể từng ngày theo dõi các bước đi của SpaceX trong việc phóng tên lửa lên sao Hỏa.

Nhưng ngay cả khi SpaceX không thu hút được NASA thì có thể những cơ quan không gian khác sẽ nhảy vào cuộc chơi chung với tầm nhìn của vị tỉ phú. Danh sách những quốc gia có "dấu chân" trong không gian vẫn đang ngày càng dài ra, vậy nên kể cả những quốc gia nhỏ như Luxembourg cũng có thể tìm thấy thứ gì đó mà họ hứng thú để hỗ trợ cho dự án rủi ro cao nhưng mang lại nhiều lợi ích này. Và đừng quên trên thế giới vẫn còn rất nhiều tỉ phú khác thích ý tưởng du hành không gian nên họ sẽ cùng đổ tiền vào SpaceX với Elon Musk để hiện thực hóa chương trình du hành này.

Musk nói một cách tích cực rằng chúng ta có thể gửi người đầu tiên lên sao Hỏa trong khoảng 10 năm tới. Thực tế, SpaceX chưa bao giờ đưa người nào vào quỹ đạo hay bất kì thứ gì lên sao Hỏa. Tên lửa của SpaceX thỉnh thoảng vẫn bị nổ với các lý do chưa rõ...

Thành thật mà nói, sẽ rất thú vị khi chúng ta có thể từng ngày theo dõi các bước đi của SpaceX trong việc phóng tên lửa lên sao Hỏa. Nhưng hiện tại, vẫn còn quá nhiều dấu hỏi cần được giải đáp, và câu trả lời chắc chắn sẽ không thể nào xuất hiện trong một sớm một chiều. Ngay cả khi SpaceX không lo về tiền đi nữa thì để đạt được những thành tựu này sẽ là một chặng đường dài.

Musk nói một cách tích cực rằng chúng ta có thể gửi người đầu tiên lên sao Hỏa trong khoảng 10 năm tới.

Musk hẳn không phải là một gã ngốc: ông biết rằng để đạt được những gì mà ông đề ra không phải là chuyện dễ. Vấn đề của buổi thuyết trình là ông không nói về những gì SpaceX có thể làm và làm một mình, thay vào đó, ông muốn cho thế giới thấy việc lập ra SpaceX là hoàn toàn xứng đáng.

Và ai mà biết được. Tới năm 2050, biết đâu chúng ta sẽ chạy nhảy vui vẻ trên sao Hỏa, đi về như đi chợ hay thậm chí cuối tuần bay lên sao Hỏa nghỉ mát rồi tới Chủ nhật bay về Trái Đất? Với con người, họ có thể làm ra những thứ khiến chính đồng loại của mình ngạc nhiên đấy chứ. Hãy nhớ rằng cách đây vài chục năm máy bay vẫn còn là một thứ khó tiếp cận thì bây giờ cơ hội bay lên trời đã đến được với rất nhiều người đấy thôi. Hãy chờ xem sao...