Tại sao quạt điện và quạt tay có thể làm người ta thấy mát mẻ hơn?

Mùa hè, khi chúng ta cảm thấy trong phòng rất nóng nực, luôn muốn bật quạt hoặc quạt tay, như vậy có thể cảm thấy mát một chút. Liệu có phải quạt điện và quạt tay đã làm cho không khí mát lên? Không phải chúng ta có thể chứng minh điểm này qua thí nghiệm.

Đặt nhiệt kế trước quạt điện đang thổi bạn nhìn thấy cái gì? Cột thủy ngân trên nhiệt kế chỉ nhiệt độ không thay đổi: ở bên ngoài bóng thủy ngân nhiệt kế ôm lấy một cầu bông ướt, lại đặt nhiệt kế trước quạt điện đang quay, khi đó chúng ta nhìn thấy nhiệt độ chỉ thị cột thủy ngân trên nhiệt kế đã hạ xuống một cách rõ ràng. Thì ra, quạt điện không thể thổi mát cầu thủy ngân mà gió quạt thổi ra lại có thể làm cho nước trong cầu bông ướt nhanh chóng bốc hơi; nhiệt lượng trong cầu thủy ngân bốc hơi thì cột thủy ngân hạ xuống.

Căn cứ vào thí nghiệm nhỏ trên đây, chúng ta có thể hiểu nguyên nhân tại sao khi con người đứng trước quạt gió cảm thấy mát mẻ. Vào mùa hè nóng nực, nhiệt độ xung quanh luôn cao hơn nhiệt độ cơ thể con người, nhiệt lượng cơ thể không dễ phân tán. Khi đó con người có thể điều tiết nhiệt độ cơ thể bằng cách đổ mồ hôi, vì sự bốc hơi của mồ hôi có thể thải nhiệt lượng trong cơ thể. Quạt thổi là để thúc đẩy sự lưu thông không khí xung quanh cơ thể con người mà sự lưu thông không khí là chính là con đường có hiệu quả làm tăng khả năng bốc hơi mồ hôi. Mồ hôi bốc hơi càng nhanh, nhiệt lượng cơ thể con người càng dễ tỏa ra và họ cảm thấy mát mẻ.

Vào mùa hè nóng nực, nhiệt độ xung quanh luôn cao hơn nhiệt độ cơ thể con người. (Ảnh minh họa).

Trong những ngày nóng nực không có gió, có lúc nhiệt độ không quá cao nhưng con người cảm thấy không thoải mái. Có lúc nhiệt độ tuy cao nhưng thời tiết không có gió, con người lại cảm thấy mát. Nguyên nhân trong đó chính là sự bốc hơi mồ hôi của con người và mức nhanh chậm của nhiệt lượng tỏa ra khác nhau.