Nước hoa được coi là thứ thần dược tăng sự hấp dẫn giữa đàn ông và phụ nữ. Đó là chất xúc tác cho những rung cảm qua sự cảm nhận mùi hương từ cơ thể. Chúng không chỉ hiện hữu để sử dụng trong việc tạo mùi mà đó còn là một nghệ thuật đến từ hương liệu. Hãy cùng bước chân vào thế giới nước hoa để tìm hiểu những chặng đường lịch sử tạo nên thứ thần dược tuyệt vời này nhé.
Nước hoa là một phần không thể thiếu trong văn hóa nhân loại suốt hàng nghìn năm, phát triển từ những mùi hương tự nhiên đơn giản đến những hỗn hợp phức tạp, tinh tế.
Lịch sử nước hoa còn phản ánh những tiến bộ xã hội và công nghệ của các nền văn minh khác nhau. Từ những nghi lễ cổ xưa đến sự xa hoa hiện đại, nước hoa đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thể hiện bản sắc, địa vị và tính nghệ thuật.
Nước hoa thời cổ
Theo nghiên cứu, nước hoa ra đời cách đây 4000 năm TCN. (Ảnh minh họa).
Các tư liệu ghi chép lại cho thấy, lịch sử hình thành và phát triển của nước hoa bắt nguồn từ thời Ai Cập cổ đại. Từ việc khai quật ngôi mộ của các vị vua pharaoh, cụ thể là ngôi mộ Tutankhamun, những vết tích và dấu hiệu của nước hoa thể hiện khá rõ rệt trên thi hài người chết. Nguồn gốc của việc làm này khởi nguồn từ tín ngưỡng tôn thờ các vị thần của người Ai Cập. Họ sử dụng các loại gỗ thơm, thảo mộc có mùi hương hoặc rẽ cây cỏ để làm hương liệu cho các nghi lễ tế thần. Trong đó phải kể đến loại hương vô cùng nổi tiếng có tên Kyphi được chiết xuất từ nhựa thơm, cây bách xù trứng cá, hồ trăn và một số nguyên liệu khác.
Một trong những loại nước hoa được đánh giá cao nhất trong lịch sử là nước hoa Oud. Có nguồn gốc từ gỗ nhựa của cây Dó bầu (Aquilaria), Oud được ưa thích nhờ hương thơm phong phú, phức tạp và sự quý hiếm của nó.
Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra những bích họa mô tả sự gắn kết của các chất liệu thơm trong cuộc sống hàng ngày của con người Ai Cập cổ đại. Ngoài ra, họ còn tìm thấy được bình đựng hương liệu thơm có niên đại 4000 năm TCN được chế tác khá tỉ mỉ và nghệ thuật.
Không chỉ dừng lại ở việc chế tạo hương liệu thơm, người Ai Cập còn biết cách chế tạo loại thuốc mỡ đặc biệt và các loại tinh dầu có khả năng giữ hương trong thời gian dài. Họ sẽ bôi lên cơ thể, đặt trong những túi vải đặt trong quần áo hay sử dụng trực tiếp lên tóc.
Sau đó, việc sử dụng những chất thơm lan truyền trên diện rộng và du nhập sang các vùng lân cận. Sau khi người Ai Cập thống trị vùng thương mại ở địa Trung Hải, những thương gia người Phoencia đã vận chuyển, buôn bán nước hoa tại Hy Lạp. Mặc dù, tại đây những lái buôn này gặp phải sự hạn chế dưới các nghị định ngăn cản sự lan tràn của nước hoa du nhập, nhưng người Hy Lạp đã coi nước hoa như một biểu tượng, và họ sử dụng chúng nhưng một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa nghệ thuật của mình.
Người Hy Lạp cổ đại sử dụng nước hoa như một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa nghệ thuật của mình. (Ảnh minh họa).
Dưới sự ảnh hưởng của văn hóa Trung Đông và Hy Lạp, người La Mã cũng đã hòa nhập với xu thế xã hội và bị lôi cuốn bởi thứ hương thơm quyến rũ này. Họ không chỉ sử dụng hương liệu thơm trong các nghĩ lễ tôn giáo, đám tang mà còn coi chúng là vật dụng thiết yếu cho cuộc sống cá nhân. Họ đã phát triển, chiết xuất là các vị hương đa dạng mùi khác nhau để làm phong phú thế giới nước hoa. Những gia đình quý tộc còn sử dụng tinh dầu thơm để vào các đài phun nước khiến cho cung điện mang thêm sự ấm nồng, ngọt ngào và quý phái.
Người Hy Lạp và La Mã cổ đại đã nâng cao hơn nữa việc sử dụng nước hoa, đưa chúng vào cuộc sống hằng ngày và trong các lễ kỷ niệm của họ. Người Hy Lạp tin rằng mùi hương có nguồn gốc thần thánh và sử dụng chúng trong việc thờ cúng các vị thần.
Họ nhập khẩu các nguyên liệu quý từ Ai Cập, Ả Rập và Ấn Độ, pha trộn lại để tạo ra mùi hương độc đáo. Người La Mã, nổi tiếng với tình yêu xa hoa, đã phổ biến việc sử dụng nước hoa trong nhà tắm công cộng, nhà ở và tại các nghi lễ. Họ đã phát triển các kỹ thuật chiết xuất mới và tạo ra các chai lọ tinh vi để lưu trữ và vận chuyển nước hoa.
Sự nổi dậy của giáo Kito là sự đe dọa hủy diệt tới thế giới những hương liệu thơm. Họ khiến cho nước hoa trở nên vô dụng, không có bất kì ý nghĩa gì trong các nghi lễ tế thần, tôn giáo và tín ngưỡng. Tuy nhiên, người Ả Rập đã bảo vệ nước hoa bởi họ thực sự đam mê và yêu thích nó. Những tín đồ Mohammed đã pha trộn chất thơm vào tạo mùi ngay trong những viên gạch xây dựng lên các nhà thờ hồi Giáo.
Thời đại hoàng kim của Hồi giáo, kéo dài từ thế kỷ thứ 8 đến thế kỷ 13, đánh dấu những tiến bộ đáng kể trong nghệ thuật và khoa học chế tạo nước hoa. Các học giả và nhà giả kim ở Trung Đông đã có những đóng góp mang tính đột phá, bao gồm cả việc phát triển quy trình chưng cất của nhà thông thái Ba Tư Avicenna.
Kỹ thuật này cho phép chiết xuất tinh dầu từ hoa và thảo mộc, tạo ra hương thơm tinh tế và mạnh mẽ hơn. Đặc biệt, nước hoa Oud đã trở nên phổ biến trong thời kỳ này, trở thành biểu tượng của sự giàu có và tinh tế.
Thời đại hoàng kim của Hồi giáo đánh dấu những tiến bộ đáng kể trong nghệ thuật và khoa học chế tạo nước hoa. (Ảnh minh họa).
Sự sụp đổ của đế chế La Mã với những cuộc chiến tranh đẫm máu, những cuộc xâm lăng man rợ đã mang đến một thời kì đen tối cho nước hoa. Cuộc sống bị đảo lộn, người ta mải mưu sinh tranh dành sự sống khiến cho nước hoa dần mai một. Tuy nhiên, may thay sau khi bình định, nước hoa đã dần được trở lại với kĩ thuật bảo quản và chế tác hiện đại và hiệu quả hơn. Ở thời kì này, sự kiện lịch sử nổi bật trong việc chế tạo nước hoa đó là họ đã biết bảo quả nước hoa trong những ống thủy tinh và các vật liệu quý đế khiến cho mùi hương không bị mất mát ra bên ngoài không khí. Hương liệu sử dụng cũng đa dạng hơn gồm có hổ phách, các loại hoa như hoa nhài, hoa hồng, xạ hương và thảo mộc.
Cải tiến thời Phục hưng
Thời kỳ Phục hưng ở châu Âu chứng kiến sự quan tâm mới đến nghệ thuật, khoa học và văn hóa, bao gồm cả kỹ thuật tinh chế nước hoa. Các nhà chế tạo nước hoa Ý và Pháp trở nên nổi tiếng nhờ kỹ năng tạo ra những mùi hương phức hợp được tầng lớp quý tộc săn đón.
Catherine de Medici, Nữ hoàng nước Pháp, đóng một vai trò quan trọng trong việc phổ biến nước hoa trong triều đình Pháp. Bà đã đưa nhà sản xuất nước hoa cá nhân của mình, René le Florentin, từ Ý đến Pháp, biến Grasse, một địa phương nhỏ vùng Provence-Alpes-Côte d’Azur, trở thành trung tâm của ngành công nghiệp nước hoa.
Trong thời kỳ Baroque, việc sử dụng nước hoa đã đạt đến tầm cao mới về sự tinh tế và xa hoa. Nó không chỉ được sử dụng để làm thơm cơ thể mà còn để làm thơm găng tay, quần áo và thậm chí cả đồ nội thất. Lối sống phức tạp và sang trọng của các triều đình châu Âu đòi hỏi những loại nước hoa sang trọng và phức tạp không kém, thường được chứa trong chai với hình dáng bắt mắt và trang trí công phu.
Nước hoa thời hiện đại
Ngành công nghiệp nước hoa ngày nay không ngừng phát triển với nhiều loại sản phẩm đa dạng. (Ảnh minh họa).
Thế kỷ 19 và 20 đánh dấu tiến trình công nghiệp hóa và thương mại hóa mạnh mẽ sản phẩm nước hoa. Những tiến bộ trong hóa học cho phép tạo ra các loại nước hoa tổng hợp, mở rộng phạm vi mùi hương có sẵn và làm cho nước hoa dễ tiếp cận hơn với công chúng.
Sự phát triển của ngành nước hoa hiện đại có thể nhờ những người tiên phong, như François Coty đã cách mạng hóa ngành công nghiệp này bằng cách tiếp thị nước hoa trong những chai được thiết kế đẹp mắt và tạo ra bộ nhận diện thương hiệu.
Việc thành lập các hãng nước hoa mang tính biểu tượng ở Pháp và các nơi khác trên thế giới đã dẫn đến việc hình thành một số loại nước hoa nổi tiếng và lâu đời nhất trong lịch sử.
Sự trỗi dậy của ngành công nghiệp thời trang và làm đẹp gắn bó chặt chẽ hơn với ngành công nghiệp nước hoa, với việc các nhà thiết kế và người nổi tiếng tung ra sản phẩm hương thơm đặc trưng của riêng họ. Ngành công nghiệp nước hoa ngày nay không ngừng phát triển với nhiều loại sản phẩm đa dạng, từ sang trọng cao cấp đến bình dân.
| Lịch sử phong phú của nước hoa, từ những nghi lễ cổ xưa đến những đổi mới hiện đại, phản ánh niềm đam mê lâu dài của con người với sức mạnh của hương thơm. Khi chúng ta nhìn về tương lai, nghệ thuật chế tạo nước hoa chắc chắn sẽ tiếp tục phát triển, kết hợp truyền thống với sự đổi mới để tạo ra hương thơm mới và không thể cưỡng lại cho các thế hệ mai sau. |