Hàng nghìn hạt carbon đen siêu nhỏ đã được tìm thấy trong phổi, gan và não của gần 100 thai nhi, sau khi thai phụ hít phải không khí ô nhiễm trong quá trình mang thai.
Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Lancet Planetary Health, cho biết một nhóm nhà nghiên cứu đã tìm thấy các hạt này trong mọi mẫu phổi, gan và mô não được kiểm tra, cũng như trong máu ở cuống rốn và nhau thai. Nồng độ các hạt cao hơn nếu người mẹ sống ở môi trường có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn, Guardian đưa tin ngày 5/10.
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các hạt siêu nhỏ - có trong không khí bị ô nhiễm - trong não và phổi của thai nhi. (Ảnh: Alamy).
Các hạt carbon đen này được tạo thành từ muội than trong quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch, mang theo các hóa chất độc hại. Nghiên cứu được thực hiện trên thai nhi của các bà mẹ không hút thuốc ở Scotland và Bỉ, những nơi có mức độ ô nhiễm không khí tương đối thấp.
36 thai nhi được nghiên cứu ở Scotland đến từ thai phụ đang mang thai bình thường ở tuần thứ 7 đến tuần 20. Tại Bỉ, các mẫu máu ở cuống rốn được lấy sau 60 ca sinh nở khỏe mạnh.
“Lần đầu tiên chúng tôi đã chứng minh được rằng các hạt nano carbon đen không chỉ đi vào nhau thai mà còn vào các cơ quan của thai nhi đang phát triển”, giáo sư Paul Fowler tại Đại học Aberdeen ở Scotland cho biết.
“Đáng lo ngại hơn nữa là những hạt này cũng xâm nhập vào não người đang phát triển. Điều này có nghĩa là những hạt nano này có thể tiếp xúc trực tiếp với hệ thống bên trong các cơ quan và tế bào của bào thai người”.
Giáo sư Tim Nawrot tại Đại học Hasselt ở Bỉ, người đồng dẫn đầu nghiên cứu, cho rằng các chính phủ nên đưa tiêu chí có thể ảnh hưởng đến thai nhi vào thước đo đánh giá chất lượng không khí, và cần có trách nhiệm giảm thiểu ô nhiễm không khí.
Các hạt carbon đen lần đầu tiên được phát hiện trong nhau thai vào năm 2018 bởi nhóm của giáo sư Jonathan Grigg tại Đại học Queen Mary ở London. Ông cho biết việc các hạt carbon đen đi vào não của thai nhi có thể gây ra hậu quả suốt đời cho đứa trẻ.
“Điều đó rất đáng lo ngại, nhưng chúng tôi vẫn chưa biết điều gì sẽ xảy ra khi các hạt này bám vào vị trí khác nhau trong cơ thể”, ông nói và cho biết điều này cần được nghiên cứu thêm.
Một đánh giá toàn cầu vào năm 2019 đã kết luận rằng ô nhiễm không khí có thể gây hại cho mọi cơ quan và hầu như mọi tế bào trong cơ thể con người. Các hạt nhỏ li ti cũng được phát hiện có thể xâm nhập vào mạch máu não, và hàng tỷ hạt đã được tìm thấy trong trái tim của người trẻ vùng đô thị.
Hơn 90% dân số thế giới sống ở những nơi ô nhiễm không khí theo tiêu chi đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), gây ra hàng triệu ca tử vong sớm mỗi năm.