Phát hiện lỗi gene tạo ra ma cà rồng - sinh vật chỉ uống máu đủ sống

Máu thường không cung cấp đủ chất dinh dưỡng để một sinh vật thực tồn tại theo kiểu ma cà rồng Dracula, chỉ trừ một loài, nhờ 13 gene "mất tích".

Ma cà rồng nổi tiếng nhất - bá tước Dracula - được mô tả với những đặc tính của dơi ma cà rồng; ngược lại dơi ma cà rồng cũng sở hữu đặc tính riêng biệt mà chỉ chúng và nhân vật huyền thoại nói trên có: chỉ cần hút máu là đủ sống.

Dơi ma cà rồng - (Ảnh: Pedro Ferreira do Amaral).

Theo The Scientist, các loài dơi khác trên thế giới, bao gồm đa số các loài dơi hút máu, đều có bữa ăn khá đa dạng bởi máu không phải là thứ có thể cung cấp mọi dinh dưỡng cần thiết cho một sinh vật sống.

Tuy nhiên, nghiên cứu dẫn đầu bởi tiến sĩ Michael Hiller từ Trung tâm Di truyền đa dạng sinh học LOEWE (Đức) nhận thấy Desmondus rotundus, tức dơi ma cà rồng, thiếu các bản sao chức năng của 13 gene vốn có ở các loài dơi khác.

Những gene này "mất tích" hoàn toàn trong cơ thể chúng, hoặc chứa nhiều đột biến đến nỗi không thể tạo ra các protein chức năng tương tự như ở các loài dơi khác. Khiếm khuyết này đối với "ma cà rồng đời thực" lại là một lợi thế.

Theo Live Science, lỗi gene đặc biệt khiến dơi ma cà rồng lấy được một số chất dinh dưỡng từ máu theo cách mà các loài dơi khác không làm được. Ví dụ 2 trong số các gene bị thiếu điều khiển việc bài tiết insulin (hormone điều chỉnh lượng đường trong máu) từ tuyến tụy, khiến chúng rất ít tiết ra insulin, nên "sống khỏe" dù trong máu rất ít carbohydrate - là nguồn tạo ra glucose mà các sinh vật khác đều cần khá nhiều để cơ thể có năng lượng hoạt động.

Hay sự thiếu hụt của gene REP15 khiến sắt đi vào máu dơi ma cà rồng không bị hấp thụ nhiều vào cơ thể mà thải ra một cách dễ dàng, do đó chúng không bị ngộ độc kim loại dù uống quá nhiều máu. Sự thiếu hụt một gene khác tên CTRL thì giúp chúng tiêu thụ hợp lý hơn protein trong máu...

Các tác giả cho biết thêm rằng một số gene bị thiếu liên quan đến quá trình tiêu hóa và trao đổi chất, trong khi một số gene khác liên quan đến khả năng nhận thức, thị lực và sinh lý..., cần được nghiên cứu thêm. Nhưng rõ ràng, cơ thể dơi ma cà rồng đã được "thiết kế" để trở thành một nhà máy tiêu thụ năng lượng theo cách hoàn toàn khác với mọi sinh vật trên Trái Đất.

Cập nhật: 02/11/2021 Theo Người lao động