Phát hiện tiểu lục địa giữa Greenland và Canada

Tiểu lục địa nguyên thủy chìm dưới nước giữa Greenland và Canada là kết quả khi các mảng kiến tạo ở eo biển Davis dịch chuyển và tách giãn không hoàn chỉnh.

Một tiểu lục địa được phát hiện ở eo biển Davis giữa đảo Baffin, Canada và Greenland. Trong nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Gondwana Research, các nhà khoa học đến từ Anh và Thụy Điển lập bản đồ tiểu lục địa bằng dữ liệu trọng lực và dữ liệu phản xạ địa chấn để phục dựng mảng kiến tạo của khu vực, IFL Science hôm 17/7 đưa tin.

Eo biển Davis ở phía tây Greenland. (Ảnh: Wikipedia)

"Thời kỳ tách giãn kéo dài và đáy biển trải rộng giữa Greenland và Bắc Mỹ hình thành các bồn trũng đại dương ở biển Labrador và vịnh Baffin, kết nối bởi eo biển Davis", nhóm nghiên cứu cho biết. "Tuy nhiên, chưa có sự thống nhất về chuyển động mảng kiến tạo chính xác giữa Greenland và Canada, cũng như quá trình tiến hóa của eo biển Davis. Mô hình trước đây cũng không thể giải thích nguồn gốc của vỏ lục địa dày khác thường ở đường biển này".

Trong quá trình phục dựng quá khứ của khu vực khi Greenland tách khỏi Canada, các nhà nghiên cứu nhận thấy phần vỏ dày khác thường thực chất là một tiểu lục địa. Đó là một khối kiến tạo tách khỏi lục địa, bao quanh bởi vỏ đại dương mỏng hơn.

Việc phân tích dữ liệu phản xạ địa chấn ngoài khơi tây Greenland, cùng với mô hình độ dày vỏ Trái đất mới tổng hợp giúp xác định phần vỏ lục địa tương đối dày (19 - 24km) tách khỏi Greenland. Nhóm nghiên cứu xác định đó là tiểu lục địa không tách ra hoàn toàn. Họ cho rằng sự tách giãn (mảng kiến tạo tách đôi) bắt đầu cách đây khoảng 118 triệu năm, trước khi quá trình tan vỡ lục địa xảy ra khoảng 61,27 triệu năm trước ở biển Labrador. Các lục địa tiếp tục trôi dạt trước khi Greenland va chạm và kết hợp với mảng kiến tạo Bắc Mỹ, tạo ra tiểu lục địa mới.

Nhóm nghiên cứu hy vọng phát hiện có thể giúp tăng cường hiểu biết về mảng kiến tạo mà nguy cơ mà chúng có thể đặt ra với người dân trên Trái đất. Việc biết rõ tiểu lục địa hình thành như thế nào cũng giúp ngăn chặn thảm họa trong động đất.

• Phát hiện mới về "dân di cư" đầu tiên sang Australia
• Lục địa mất tích từ hàng trăm triệu năm trước tái xuất ở Đông Nam Á
• Phát hiện lục địa ngầm gần 5 triệu km2 ẩn dưới Thái Bình Dương